Khi Bilbo mở mắt ra, ông không biết là ông còn mắt không, vì chung quanh tối tăm như thể mắt ông vẫn còn nhắm tịt. Không có ai ở bên cạnh ông cả. Hãy thử tưởng tượng xem ông sợ đến thế nào! Ông không thể nghe thấy gì, không thể thấy thấy gì, và ông không cảm thấy gì ngoài trừ nền đá lạnh lẽo. Thật chậm chạp, ông đứng dậy và mò mẫm cả bốn hướng, cho đến khi ông chạm vào vách của đường ống; nhưng ông không thể tìm thấy gì hết: hoàn toàn không có gì, không có dấu hiệu của yêu tinh, không có dấu hiệu của người lùn. Đầu óc ông quay cuồng, và ông thậm chí còn không biết là họ đã đi theo hướng nào khi ông bị ngã. Ông cố phán đoán, và bò dọc theo theo một hướng, cho đến khi thình lình tay ông chạm phải một cái gì đó giống như một cái nhẫn nhỏ bằng kim loại nằm trên nền đường ống. Đó chính là một điểm ngoặt cho sự nghiệp cuộc đời của ông, nhưng lúc này thì ông không biết điều này. Ông nhét cái nhẫn vào túi mà gần như không nghĩ ngợi gì hết; rõ ràng là lúc này thì cái nhẫn không tỏ ra có công dụng gì đáng kể cả. Ông không đi tiếp nữa, mà ngồi xuống cái nền lạnh lẽo và tự mình chìm đắm vào một nỗi đau khổ hoàn toàn một lúc lâu. Ông nghĩ đến món trứng và thịt muối trong bếp ở nhà - vì bên trong nó có thể cảm thấy rằng đã đến giờ ăn, và điều này chỉ càng làm cho nó cảm thấy đau khổ hơn.
Ông không thể nghĩ được là phải làm gì, hoặc là điều gì đã vừa xảy ra; vì sao mà ông bị rơi lại; hay vì sao mà ông không bị bọn yêu tinh bắt khi ông bị tuột lại như thế, và thậm chí vì sao mà đầu ông lại đau như thế này. Sự thật là ông đang nằm lặng yên trong một cái góc tối tăm, không thấy gì và không nghĩ gì một lúc lâu.
Sau một lúc thì ông sờ thấy cái tẩu của mình. Cái tẩu không bị gẫy, và dù sao thì nó cũng là một cái gì đó. Rồi ông sờ thấy cái bao, với một ít thuốc lá bên trong, và đó là lại là một cái gì tiếp nữa. Rồi ông tìm diêm quẹt và không thể tìm thấy gì hết, và điều này hoàn toàn làm ông mất hết hy vọng. Dù sao thì cũng tốt, ông nghĩ vậy khi tâm trí đã trở lại bình tường. Có trời mới biết tiếng diêm quẹt và mùi thuốc lá có thể mang ông ra khỏi những cái hố tăm tối ở cái nơi kinh khiếp này hay không. Vào lúc đó ông vẫn cảm thấy rất rã rời. Nhưng khi thọc tay vào túi và sờ soạng khắp người để tìm diêm quẹt thì tay ông chạm vào chuôi thanh gươm nhỏ của mình - con dao găm nhỏ ông lấy từ chỗ lũ quỷ khổng lồ, nó đã quên bẵng nó đi; và bọn yêu tinh có vẻ như cũng không chú ý đến khi nó khi ông đeo con dao này bên trong cái quần túm của mình.
Và ông rút thanh gươm ra. Thanh gươm sáng mờ mờ trước mặt ông. "Thế ra đây cũng là một thanh gươm của người elf," ông nghĩ, "và bọn yêu tinh thì không quá gần, nhưng cũng không quá xa." Nhưng ông cảm thấy thoải mái hơn một chút. Dù sao thì đeo một thanh gươm được tạo ra ở Gondolin trong những cuộc chiến tranh với yêu tinh, những cuộc chiến đã được hát trong nhiều bài hát, thì cũng thật là oai phong; và ông cũng nhận ra rằng những vũ khí như vậy luôn tạo ra một ấn tượng mạnh cho bọn yêu tinh đã thình lình tấn công họ.
"Quay lui?" ông nghĩ. "Hoàn toàn không hay! Đi sang bên? Không được rồi! Đi tới? Chỉ có cách này thôi! Đi thôi nào!" Và ông đứng dậy, lúc túc bước đi, thanh gươm nhỏ chìa vào phía trước, một tay sờ tường, nghe ngóng từng tiếng động lít chít nhỏ nhất.
Rõ ràng là Bilbo đang ở trong một nơi đáng được gọi chật chội. Nhưng bạn hẳn phải nhớ rằng nơi ấy không đến nỗi quá chật cho ông như đối với tôi hay bạn. Hobbit không giống như người thường, và sau hết nếu những cái lỗ của họ là những nơi chốn đẹp đẽ dễ chịu và thoáng khí, rất khác với những đường ống của bọn yêu tinh, thì họ vẫn thường xuyên đào những đường ống hơn chúng ta, và họ không dễ dàng mất đi cảm giác về phương hướng dưới lòng đất - khi mà đầu họ đã phục hồi sau khi bị va đập nảy đom đóm. Và họ cũng có thể đi thật lặng lẽ, có thể dễ dàng lẫn trốn, và phục hồi một cách đáng kinh ngạc sau bị té ngã và ê ẩm, và họ có những trí thông minh và sự khôn ngoan mà con con người hầu như chưa bao giờ nghe thấy hoặc đã quên đi từ lâu.
Tôi sẽ không nói rằng nơi này giống như nơi ở của ngài Baggins. Con đường ống này có vẻ như không có tận cùng. Tất cả những gì ông biết là ông vẫn đang dốc xuống và vẫn đi theo cùng một hướng dù thỉnh thoảng vẫn có những chỗ rẽ. Thỉnh thoảng lại có những lối ngách, ông biết điều đó qua ánh sáng lờ mờ trên thanh gươm, hoặc cảm thấy bằng bàn tay trên tường. Ông không chú ý đến những lối này, mà lại cố gắng băng nhanh qua vì sợ bọn yêu tinh hoặc vì nửa tưởng tượng ra những con vật tối tăm sẽ lao ra từ ngách đó. Ông cứ đi và đi, rồi cứ đi xuống và đi xuống, và vẫn không nghe thấy âm thanh gì ngoài việc thỉnh thoảng lại có một con dơi rít lên bên tai, lúc đầu khiến ông giật mình, rồi thì việc này diễn ra quá thường xuyên khiến ông không buồn quan tâm nữa. Tôi không biết là ông cứ giữ yên tình trạng như vậy được bao lâu, ghét đi tiếp nhưng sợ không dám dừng, ông cứ đi, đi và đi, cho đến khi ông mệt hơn cả chữ mệt. Có vẻ như việc này sẽ kéo dài mãi cho đến hôm sau và đến cả những ngày tiếp theo. Rồi thình lình, chẳng có gì báo trước, ông rơi phịch vào nước! Ục! Nó lạnh như băng. Việc này tác đông lên ông ngắn nhưng mạnh mẽ. Ông không biết rằng đấy chỉ là một cái vũng trên đường, hay là rìa của một con suối ngầm chảy ngang lối đi, hay là bờ của một cái hồ sâu thăm thẳm. Thanh gươm chẳng chiếu rõ được gì cả. Ông dừng lại, và ông có thể nghe thấy khi cố lắng nghe, tiếng nước nhỏ giọt tí tách từ cái trần vô hình vào mặt nước phía dưới; nhưng hình như không còn những tiếng động gì nữa.
"Thế ra đây là một cái vũng hoặc một cái hồ, chứ không phải là một con sông ngầm," ông nghĩ. Ông vẫn không dám băng vào vùng bóng tối. Ông không biết bơi; và ông cũng nghĩ về những con vật nhớt nhợt với những con mắt lồi to tướng đen thui đang quẫy trong nước. Có những con vật rất lạ sống trong những cái vũng và những cái hồ tít bên trong những ngọn núi: những con cá mà chỉ có trời mới biết tổ tiên của chúng đã bơi vào đây từ bao nhiêu năm trước đây mà không hề bơi ra, trong khi mắt của chúng thì càng lúc càng to ra, to ra nữa, to ra mãi để cố nhìn trong màn đêm; và còn những thứ còn nhầy nhụa hơn cả cá nữa. Thậm chí trong những đường ống và hang động mà bọn yêu tinh đã tự đào ra có những con vật sống khác mà chính chúng cũng không biết. Một số những cái hang động này đã xuất hiện rất lâu trước khi bọn yêu tinh chỉ có việc đào rộng chúng ra và nối chúng với những lối đi khác của chúng, và những người chủ cũ của những cái hang này vẫn còn đấy, lượn lờ và đánh hơi về mọi thứ.
Sâu trong những màn nước đen nơi đây có một Gollum già sống, một sinh vật nhầy nhụa nhỏ bé. Tôi không biết hắn đến từ đâu, và hắn là cái hay con gì. Hắn là Gollum - tối tăm như bóng tối, ngoài trừ cặp mắt lồi to tròn trên khuôn mặt gầy nhẵng của hắn. Hắn có một cái thuyền nhỏ, và hắn thường lặng lẽ chèo đi trên hồ; cái hồ rộng, sâu và lạnh giá. hắn chèo thuyền bằng cách quạt cặp giò to tướng sang hai bên, nhưng không hề gây ra những gợn sóng nào. Không hề. Hắn dùng cặp mắt lờ mờ như hai ngọn đèn của mình để tìm những con cá mù mà hắn có thể bắt được bằng những ngón tay dài với những động tác nhanh như ý nghĩ. Hắn cũng thích thịt. Hắn nghĩ rằng thịt của yêu tinh ngon, khi hắn có thể bắt được chúng; và hắn luôn lo liệu sao cho bọn yêu tinh không hề phát hiện ra hắn . Hắn chỉ đi theo bọn chúng từ phía sau, nếu như chúng đi đơn độc ở bất kỳ nơi nào gần bên bờ nước mà nó đang lãng vãng cạnh đó. Chúng ít khi làm vậy, vì chúng cảm thấy có một cái gì đó bất ưng đang lởn vởn quanh đó, ở phía tận cùng chân núi. Chúng đã đến bên hồ rất lâu trước đây, khi chúng đào sâu đường ống của mình xuống, và chúng thấy rằng chúng không thể đào sâu hơn nữa; thế là chúng dừng lại ở hướng này; và chẳng có lý do gì để chúng xuống đó trừ khi con Yêu Tinh Vĩ Đại sai đến. Đôi khi con này lên cơn thèm cá trong hồ, và đôi khi chẳng có con yêu tinh hay cá nào trở về hết.
Thật sự ra Gollum sống trong một hòn đảo nhỏ ở giữa hồ. Hắn đang quan sát Bilbo từ đằng xa với đôi mắt lờ mờ như hai ống kính viễn vọng. Bilbo không thể thấy hắn, nhưng hắn đang rất băn khoăn về Bilbo, vì hắn có thể thấy rằng đây hoàn toàn không phải là một con yêu tinh.
Gollum leo lên thuyền vào bơi ra khỏi đảo, trong khi Bilbo vẫn ngồi bên miệng hồ, vô cùng bối rối khi mà không còn đường để đi mà cũng không còn mưu gì để xoay trở. Thình lình Gollum đến và thì thầm cùng với những tiếng rít:
"Phù hộ cho chúng ta và vấy nước lên chúng ta, châu báu của ta! Ta đoán rằng nó là một bữa tiệc được lựa chọn, ít nhất là một mẩu ngon lành được làm cho chúng ta, gollum!" Và khi hắn nói gollum, hắn nuốt ực trong họng một cách ghê rợn. Đó chính là lý do hắn có cái tên như vậy, cho dù hắn luôn gọi mình là"châu báu của ta."
Ông hobbit nhảy dựng lên ra khỏi da mình khi tiếng rít vẳng qua tai ông, và ông thình lình thấy một đôi mắt lờ mờ đang nhìn về phía mình.
"Ông là ai?" ông nói, chìa con dao găm ra phía trước.
"Nó là ggggì, châu báu của tôi?" Gollum thì thào (hắn luôn luôn tự nói với chính mình vì chẳng có ai để nói chuyện). Cái khiến hắn phải tìm hiểu, cho dù lúc đó hắn rất đói, chỉ là sự tò mò; nếu không thì hắn đã đi bắt cá và sau đó mới thì thầm.
"Tôi là ông Bilbo Baggins. Tôi bị lạc khỏi những người lùn và tôi lạc khỏi thầy phù thuỷ, tôi không biết tôi đang ở đâu; và tôi không muốn biết gì ngoài việc làm sao tôi có thể ra khỏi đâu?"
"Nó có gì trên tay nó vậyyyyyyyyyyy?" Gollum nói, nhìn sang thanh gươm, cái mà hắn không thích lắm.
"Một thanh gươm, một thanh gươm từ Gondolin!"
"Ssss," Gollum nói, và trở nên lịch sự hơn. "Kó thể mình nên ngồi xuống đây zà nói chiện zới nó một chút, châu báu của taaaa. Có thể nói về những câu đố, có thể là zậy, phải không?" Hắn khá băn khoăn và trở nên thân thiện, dù sao đi nữa thì vào lúc này hắn vẫn làm như vậy, cho đến khi hắn được biết thêm về thanh gươm và về cậu hobbit, cho dù như nó có như đang thật sự một mình, cho dù nó khá thích hợp để chén, và cho dù Gollum đang thật sự rất đói. Những câu đố là những gì mà hắn nghĩ đến. Hỏi về chúng, đôi khi đoán về chúng, đó là trò chơi duy nhất mà hắn có thể chơi với sinh vật kỳ lạ khác ngồi những cái lỗ của chúng từ cách đây rất, rất lâu, trước khi hắn mất tất cả bạn bè và bỏ đi, đơn độc, rồi trườn xuống sâu, thật sâu vào cái vùng tối tăm dưới những ngọn núi.
"Được lắm," Bilbo nói, ông khá băn khoăn để đồng ý, cho đến khi ông biết thêm về sinh vật này, cho dù ông đang đơn độc, cho dù hắn có vẻ hung dữ hoặc đói bụng, và cho dù hắn có thể là bạn của bọn yêu tinh.
"Ông hỏi trước đi," ông nói, bởi vì ông chẳng có thời gian để nghĩ ra một câu đố nào.
Thế là Gollum rít lên
"Gốc nó chẳng ai hay
Cao hơn mọi loài cây
Nó cao vô bờ bến
Chẳng bao giờ lớn lên"
"Dễ quá," Bilbo nói "Là núi, tôi nghĩ thế?"
"Chẳng lẽ nó lại dễ thía xao? Đây hẳn là một cuộc thi cho chúng ta, châu báu của taaa! Nếu châu báu hỏi, và nó không trả lời được, chúng ta sẽ ăn nó, châu báu của taaaaa! Nếu nó hỏi chúng ta, và chúng ta không trả lời được, chúng ta sẽ làm những gì nó muốn, ề? Chúng ta sẽ chỉ nó đường ra, đúng thế!"
"Được thôi!" Bilbo nói, không dám phản đối, và đầu óc ông làm việc cật lực để tìm một câu đố để cứu ông khỏi bị ăn thịt.
"Ba mươi con ngựa trắng
Trên ngọn đồi đỏ tươi
Trước tiên chúng nó nhai
Rồi chúng nó dậm dai
Và rồi chúng tĩnh lặng
Đứng yên ngắm nắng mai"
Đó là tất cả những gì ông có thể nghĩ ra để hỏi - ý tưởng việc ăn thịt đã chiếm hết tâm tưởng nó. Đó cũng là một câu đố cổ, và Gollum cũng biết câu trả lời như bạn vậy. "Xưa rồi, xưa rồi!" hắn rít lên, "Răng! Răng! Châu báu của ta; nhưng chúng ta chỉ có sáu thôi!" Đoạn hắn hỏi câu thứ hai của mình:
"Khóc mà không tiếng ai hay
Dẫu không có cánh vẫn bay được nào
Không răng vẫn cắn được sao
Không miệng mà vẫn ước ao thì thầm"
"Đợi một chút!" Bilbo la lên, ông vẫn đang bị lấn cấn với ý tưởng về việc bị ăn thịt. May thay ông đã nghe về chuyện này một lần trước đây, và khi trí khôn đã trở lại ông nghĩ ra được câu trả lời. "Gió, tất nhiên là gió rồi, và nó cũng khá hài lòng rằng nó cũng có được một câu đố khác khác ngay lập tức. "Cái này sẽ là một câu hóc hiểm cho những sinh vật sống sâu dưới lòng đấy đây," nó nghĩ
"Trên cái mặt xanh lơ
Có một con mắt nhỏ
Cái mặt lục lơ thơ
Cũng có một mắt mơ
"Đằng ấy giống tớ ghê"
Con mắt đầu nói thế
"Nhưng chỉ ở chỗ thấp
Chứ chẳng phải chỗ cao"
"Ss, ss, ss," Gollum nói. Nó đã ở dưới lòng đất từ lâu, lâu lắm rồi, và đã quên mất điều này. Nhưng đúng vào lúc Bilbo đang bắt đầu hy vọng rằng con quái vật này không thể trả lời thì Gollum nhớ lại được những chuyện xa xưa xa xửa xa xừa, khi mà hắn sống với bà mình trong một cái lỗ trong một cái rãnh bên một con sông, " Sss, sss, châu báu của taaa," hắn nói, "Mặt trời chiếu trên những bông cúc, nó là thế, nó như thế." Nhưng những câu đố quen thuộc trên mặt đấy đã làm hắn phát mệt. Chúng cũng làm hắn nhớ lại những ngày mà hắn không quá cô đơn, vụng trộm và bẩn thỉu, và điều đó là hắn giận dữ. Hơn nữa chúng lại làm hắn đói; và vì thế hắn cố thử với những câu hóc búa và khó chơi hơn.
Vô giác vô hình
Vô vị vô thanh
Nằm sau sao sáng
Nằm trên ngọn đồi
Lấp đầy lỗ trống
Vô hạn vô hồi
Đến trước theo sau
Tận cùng cuộc sống
Tiếng cười tắt mau
Không may cho Gollum là trước đây Bilbo đã từng nghe đến điều này; và câu trả lời đến với ông ngay. "Bóng tối!" ông nói mà thậm chí không cần gãi đầu hay suy nghĩ lôi thôi gì.
Cái hộp kia không bản lề, không khoá và không nắp
Nhưng lại ẩn chứa một kho vàng tít tắp
Ông đã yêu cầu có thêm thời gian, trước khi ông có thể nghĩ ra một câu thật sự khó. Câu này ông nghĩ rằng đã xưa đến kinh hoàng, cho dù ông không đưa câu đố này ra theo cách thường. Nhưng có vẻ như câu này thật sự hóc búa với Gollum. Hắn rít lên với chính mình, và hắn vẫn không trả lời; hắn thì thầm và thổi phì phì.
Sau đó một lúc thì Bilbo đã bắt đầu mất kiên nhẫn. "Thế nào, nó là gì?" nó nói. "Cây trả lời không phải là tiếng hơi nước đun sôi đâu, nếu như ông định nghĩ câu trả lời từ những âm thanh ông đang phát ra."
"Hãy cho chúng ta một cơ hội; hãy cho chúng ta một cơ hội, kho báu của taaaaaaaaaa."
"À," Bilbo nói, sau khi cho hắn suy nghĩ một lúc lâu, "thế ông đoán là cái gì?"
Nhưng thình lình Gollum sực nhớ đến những gì hắn đã trộm ra khỏi tổ hồi xưa, và hắn ngồi dưới rãnh sông để dạy bà hắn, dạy bà hắn hút. "Trứng!" hắn rít lên. "Là trứng, chính nó!" Rồi hắn nói luôn:
Sống mà không cần thở
Như xác chết lạnh đơ
Mặc dầu không hề khát
Vẫn cứ uống không phanh
Toàn thân đầy áo giáp
Mà chẳng kêu lanh canh
Lần này đến phiên hắn cũng nghĩ rằng đây là một câu dễ kinh hoàng, bởi vì hắn luôn nghĩ đến câu trả lời. Nhưng hắn không thể nhớ được cái gì khác hay hơn vào lúc này, hắn đã quá rối với cái câu về quả trứng. Và cũng y như vậy, câu này trở thành một câu cực hóc búa cho Bilbo khốn khổ, người chưa bao giờ làm gì với nước để có thể tìm được lời gợi ý từ đó. Tôi nghĩ rằng tất nhiên bạn đã biết câu trả lời, hoặc có thể đoán ra nó dễ dàng trong nháy mắt, vì bạn đang ngồi êm ái tại nhà và chẳng hề có mối đe doạ bị ăn thịt nào quấy nhiễu bạn. Bilbo ngồi đó và hắng giọng một hai lần, nhưng chẳng có câu trả lời nào hết.
Sau một lúc thì Gollum bắt đầu huýt một cách hài lòng với chính mình "Tốt đấy nhỉ, châu báu của ta? Nó lý thú đấy chứ? Nó đáng để nhai phải không?" Hắn bắt đầu nhìn ra Bilbo, ra khỏi vùng tối.
"Đợi một chút," ông hobbit run lên. "Tôi mới vừa cho ông suy nghĩ khá lâu mà."
"Nó phải gấp, gấp!" Gollum nói, bắt đầu khua chiếc thuyền của hắn trên bờ sông tiến về phía Bilbo. Nhưng khi hắn vừa đặt cái chân có màng của hắn xuống nước, thì một con cá nhảy vọt lên vì sợ và rơi xuống những ngón chân của Bilbo.
"Ục," nó nói, "nó lạnh ngắt và ướt sệt!" - và ông đoán đoán ra. "Cá! Cá!" ông gào lên "Đó là cá!"
Gollum có vẻ thất vọng khủng khiếp, nhưng Bilbo đã hỏi một câu đố khác càng nhanh càng tốt, để cho Gollum quay về thuyền và suy nghĩ.
"Không chân nằm trên một chân, hai chân ngồi gần trên ba chân, bốn chân thì có một mớ."
Đây không thật sự là thời điểm hợp lý để đưa ra câu đố này, nhưng Bilbo đang rất vội. Gollum có thể sẽ gặp rắc rối khi đoán nó là cái gì nếu như hắn được hỏi vào một lúc khác. Nhưng khi đã nói về cá thì "không chân" không còn khó đoán nữa, và phần còn lại trở nên dễ dàng. "Cá trên một cái bàn nhỏ, một người đàn ông ngồi trên ghế đẩu cạnh bạn, con mèo gặm xương, tất nhiên đó là câu trả lời và Gollum nhanh chóng nói lên. Rồi hắn nghĩ rằng đã đến lúc hỏi những gì khó và kinh dị hơn. Đây là những gì hắn nói:
Nó ăn hết tất thảy
Chim thú, hay cỏ cây
Nó ăn cả sắt thép
Nhai đá sỏi ngập mép
Giết vua, phá kinh thành
Đánh sập cả non xanh.
Bilbo khốn khổ ngồi trong bóng rối, nghĩ về những cái tên kinh dị của tất cả những quỷ khổng lồ và yêu tinh ăn thịt người mà ông đã từng nghe thấy trong các câu chuyện cổ tích, nhưng không có ai trong số chúng làm được tất cả những chuyện này. Ông có một cảm giác rằng câu trả lời rất khác và ông đã biết về cái này, nhưng ông không nghĩ ra. Ông bắt đầu lo sợ, và điều đó thì lại càng làm cho khó mà nghĩ ngợi gì được. Gollum bắt đầu ra khỏi thuyền. Hắn dẫm xuống nước và bơi theo con rảnh; Bilbo có thể thấy mắt hắn mở trừng về phía mình. Lưỡi hắn liếm quanh mép; ông đã muốn hét lên "Cho tôi thêm thời gian! Cho tôi thêm thời gian!" Nhưng đúng lúc đấy thình lình một tiếng kêu ré lên:
"Thời gian! Thời gian!"
Bilbo được cứu bởi thuần tuý do may mắn. Bởi vì đó tất nhiên chính là câu trả lời.
Gollum lại một lần nữa thất vọng; và bây giờ thì hắn trở nên giận dữ, và cũng thấy chán trò chơi này. Chuyện này làm hắn cảm thấy rất là đói. Lần này hắn không trở lại thuyền nữa. Hắn ngồi xuống trong bóng tối cạnh Bilbo. Điều này làm người hobbit cảm thất bất an khủng khiếp và trí khôn của ông văng đi đằng nào mất.
"Nó phải chúng taaa một câu hỏi, châu báu của taaaaaaaa, phải, phải, phảiiiii. Chỉỉỉỉ một câu hỏi nữa để đoán thôi, phải, phảiiiiiii," Gollum nói.
Nhưng Bilbo chẳng thể nghĩ ra một câu hỏi nào khi mà cái con vật nháp nhúa ướt lạnh ấy ngồi xuống cạnh ông, và cào huýt ông. Ông tự gãi lên chính mình, ông tự véo chính mình; và ông vẫn chẳng thể nào nghĩ ra được cái gì hết.
"Hỏi chúng ta! Hỏi chúng ta đi!" Gollum nói.
Bilbo tự véo mình và tự vỗ mình; ông siết chặt thanh gươm nhỏ của ông; thậm chí ông còn dùng cả tay kia sờ mó trong túi. Rồi ông tìm thấy cái nhẫn mà ông đã nhặt được trong lối đi và đã quên bẵng mất.
"Tôi đang có cái gì trong túi?" ông hỏi lớn. Ông đang tự hỏi chính mình, nhưng Gollum nghĩ rằng đó là câu đố, và hắn giận dữ phản đối.
"Không công bằng! Không công bằng!" hắn rít lên. "Nó không công bằng, châu báu của ta, nó đó, nó hỏi chúng ta cái gì đang ở trong những cái túi nhỏ dơ dáy của hắn?"
Bilbo nhận ra được điều gì xảy ra và bám chặt lấy câu hỏi này ngay. "Tôi có cái gì trong túi?" ông hỏi lớn.
"S-s-s-s-s," Gollum rít lên. "Nó phải cho chúng ta ba lần đoán, châu báu của ta, ba lần đoáááááán."
"Được lắm! Đoán đi!" Bilbo nói.
"Những bàn tay!" Gollum nói.
"Sai," Bilbo nói, may mắn là ông đã rút tay ra trở lại. "Đoán lại đi!"
"S-s-s-s," Gollum lại càng bối rối hơn bao giờ. Hắn nghĩ đến tất cả những thứ mà hắn có thể nhét trong túi: xương cá, răng yêu tinh, vỏ sò ướt, một mẩu cánh dơi, một hòn đá sắc để mài răng nanh, và những thứ dơ dáy khác . Hắn cố suy nghĩ xem những người khác bỏ gì trong túi.
"Dao găm!" cuối cùng nó nói.
"Sai!" Bilbo nói, ông hồi hộp nãy giờ. "Lần đoán cuối!"
Bây giờ thì Gollum ở một trạng thái còn tồi tệ hơn cả khi Bilbo đố hắn câu đố về quả trứng. Hắn rít lên và thổi phì phì, phóng người tới lui, giẫm chân trên nền đất, uốn éo quằn quại; nhưng vẫn không dám phung phí lần đoán cuối của hắn.
"Nào," Bilbo nói "Tôi đang đợi đây!" Ông cố tỏ ra cứng rắn và vui vẻ, nhưng ông hoàn toàn không cho là trò chơi này sẽ kết thúc, cho dù Gollum đoán đúng hay sai.
"Hết giờ!" ông nói.
"Xâu chuỗi, hoặc không có gì!" Gollum la lên, điều này có vẻ không công bằng khi hắn đưa ra hai sự phán đoán cùng lúc.
"Cả hai đều sai," Bilbo la lên đầy nhẹ nhõm; rồi ông đứng ngay dậy, lùi lại bức vách gần nhất, đưa thanh gươm ra phía trước. Tất nhiên là ông biết rằng trò chơi câu đố này
rất thiêng liêng và là một phong tục lâu đời, và thậm chí cả những sinh vật tinh quái nhất cũng không dám gian lận khi chơi trò này. Nhưng ông cảm thấy rằng ông không thể tin được một chút nào vào việc cái con vật nhớt nháp này sẽ giữ lời hứa. Bất cứ lời bào chữa nào cũng sẽ đưa hắn ra khỏi việc này. Và sau nữa, câu hỏi cuối không phải là một câu đố chính thống theo những luật lệ cổ xưa.
Nhưng dù sao đi nữa thì Gollum cũng không tấn công ông. Hắn có thể nhìn thấy thanh gươm trên tay Bilbo. Hắn vẫn ngồi đó, run rẩy và thì thầm. Cuối cùng thì Bilbo không thể đợi lâu hơn nữa được.
"Thế nào?" ông nói. "Ông còn đợi gì nữa? Tôi muốn đi. Ông phải chỉ đường cho tôi."
"Chúng ta đã nói thế sao, châu báu? Chỉ cho tên Baggins nhỏ bé dơ dáy đường ra, phải , phải. Nhưng hắn có gì trong túi chứ? Không phải xâu chuỗi, châu báu ạ, nhưng không phải không có gì. Ồ không! Gollum!"
"Không phải việc của ông!" Bilbo nói. "Lời hứa là lời hứa!"
"Nó gian quá và kiên nhẫn, châu báu à," Gollum rít lên. "Nhưng nó phải đợi, nó phải đợi. Chúng ta không thể leo lên những đường ống một cách vội vã được. Chúng ta phải đợi và phải làm một số việc trước, phải, những thứ giúp chúng ta."
"Nào, nhanh lên!" Bilbo nói, nhẹ nhõm vì nghĩ rằng Gollum sẽ đi. Ông nghĩ rằng hắn sẽ đưa ra một lời bào chữa nào đó và sẽ không quay lại. Gollum đang nói về điều gì ấy nhỉ? Hắn đang giữ cái thứ hữu dụng nào trên cái hồ tối đen này? Nhưng ông đã lầm. Gollum đã quay lại. Lúc này hắn rất tức giận và đói. Và hắn là một sinh vật tinh quái đau khổ, hắn đã có một kế hoạch.
Cách cái hòn đảo của hắn không xa, Bilbo chẳng biết gì về nơi này, tại nơi cất giấu của hắn, hắn có giấu một vài mẫu vật xơ xác, và một vật rất đẹp, rất đẹp, rất kỳ ảo. Hắn có một cái nhẫn, một cái nhẫn vàng, một cái nhẫn quý giá. "Quà sinh nhật của ta!" hắn thì thầm với chính mình, như hắn vẫn thường làm trong những ngày tăm tối vô tận này. "Đó là cái mà chúng ta muốn vào lúc này, phải; chúng ta muốn nó!"
Hắn muốn cái nhẫn bởi vì nó là một cái nhẫn có quyền lực, và nếu bạn đeo cái nhẫn ấy vào ngón tay của bạn, bạn sẽ vô hình; bạn chỉ có thể bị thấy trong nơi đầy ánh sáng mặt trời, và chỉ có thể bị thấy bởi cái bóng của bạn, nó rất mờ ảo mong manh.
"Quà sinh nhật của ta! Nó đến với ta vào ngày sinh của ta, châu báu của ta," Hắn luôn nói như vậy với chính mình. Nhưng chẳng ai biết làm cách nào Gollum có món quà này, những chiếc nhẫn này vẫn còn tự do vào những năm tháng xa xưa nào trên thế giới? Có thể thậm chí là cả Chủ nhân điều khiển chúng cũng không thể nói được. Đầu tiên Gollum đã từng đeo nó, đến khi nó làm hắn phát mệt; và hắn giữ nó trong một cái túi nhỏ đeo sát da, cho đến khi nó làm hắn sầy da; và bây giờ thì hắn thường giấu nó trong một cái hố trên một vách đá trên hòn đảo của hắn, và vẫn thường luôn luôn quay trở lại để ngắm nó. Đôi khi hắn cũng lại đeo nó vào, khi mà hắn không thể chịu đựng việc tách xa khỏi nó thêm nữa, hoặc khi hắn cảm thấy rất, rất đói, và chán ngấy món cá. Rồi hắn băng qua những lối đi tối tăm để tìm kiếm bọn yêu tinh đi lạc. Thậm chí hắn có thể mạo hiểm đến những vùng đất mà những ngọn đuốc đang cháy, làm cho mắt hắn bị loá và đau nhức; vì hắn vẫn sẽ được an toàn. Ồ vâng, khá an toàn. Không ai có thể thấy được hắn, không ai chú ý đến hắn, cho đến khi hắn đặt những ngón tay lên cổ họ. Hắn chỉ mới đeo nó vài giờ trước, vào tóm được một con yêu tinh con. Nó đã kêu thét lên như thế nào! Hắn vẫn còn một hai cái xương để gặm, nhưng hắn muốn cái gì đó mềm hơn.
"Khá an toàn, phải," hắn lầm bầm với chính mình, "Nó sẽ không thấy chúng ta, đúng thế không, châu báu của ta? Không. Nó sẽ không thấy chúng ta, và thanh gươm nhỏ bé dơ dáy của nó sẽ vô dụng, phải phải." Đó là cái ý tưởng gian xảo của hắn, khi hắn thình lình bỏ đi khỏi Bilbo, ầm ì trở lại chiếc thuyền của mình, và lại bơi vào vùng tối. Bilbo nghĩ rằng đó là lần cuối ông nghe thấy hắn. Ông vẫn ngồi đợi một lát, vì ông không biết làm cách nào tự mình tìm được đường.
Thình lình ông nghe thấy một tiếng la thất thanh. Nó làm cho ông run lẩy bẩy. Gollum đang nguyền rủa và la hét lờ mờ đằng kia, không xa lắm căn cứ theo âm thanh. Hắn đang ở trên hòn đảo của hắn, đào bới lung tung, tìm kiếm lục lọi một cách vô vọng.
"Nó đâu rồi? Nó đââââu rồi?" Bilbo nghe thấy tiếng hắn gào lên. "Nó mất rồồồồồi, châu báu của ta, mất, mất rồi! Khốn khổ khốn khiếp chúng ta, châu báu của ta mất rồi!"
"Chuyện gì thế?" Bilbo gọi. "Ông mất cái gì thế?"
"Nó không phải hỏi chúng ta," Gollum la lên. "Không phải chuyện của nó, không, Gollum! Nó mấấấấấất rồi, gollum, gollum, gollum."
"Phải, tôi là thế," Bilbo la lên "và tôi không muốn bị lạc mất. Và tôi đã thắng cuộc chơi, và ông đã hứa rồi. Thế thì làm đi! Đến và dẫn tôi ra, rồi tiếp tục tìm kiếm!"
Mặc cho Gollum kêu lên hoàn toàn tuyệt vọng, Bilbo không cảm thấy cảm thông gì lắm, và ông cảm thấy cái mà Gollum muốn khó có thể là một cái gì đó tốt đẹp.
"Đi nào!" ông la lên.
"Không, chưa phải lúc, châu báu của ta!" Gollum trả lời. "Chúng ta phải tìm ra nó, nó mất rồi, Gollum."
"Nhưng ông chẳng đoán được câu hỏi cuối của tôi, và ông đã hứa rồi," Bilbo nói.
"Chẳng đoán được!" Gollum nói. Rồi thình lình một tiếng rít lanh lảnh thoát ra từ vùng tối lờ mờ. "Thế có cái gì trong túi của nó? Nói với chúng ta. Nó phải nói trước."
Theo những gì Bilbo thấy, thì chẳng có lý do đặc biệt gì khiến ông không nên nói cả. Tâm trí của Gollum có thể đoán ra mọi thứ nhanh hơn ông, tự nhiên là vậy, bởi vì Gollum đã nghiền ngẫm những chuyện này hàng bao lâu nay về chuyện này, và ông luôn sợ là nó sẽ bị trộm đi. Nhưng Bilbo bối rối khi tìm cách trì hoãn. Sau cùng, ông đã thắng được trò chơi, khá công bằng, với một sự may rủi khủng khiếp. "Những câu trả lời cần phải được đoán chứ không được đưa ra," ông nói.
"Nhưng đó không phải là một câu hỏi công bằng," Gollum nói. "Không phải là một câu đố, châu báu ơi, không."
"Ồ được, nếu là vấn đề của những câu hỏi bình thường," Bilbo nói, "thì tôi hỏi trước một câu. Ông mất cái gì thế? Nói cho tôi biết chuyện này trước!"
"Thế nó có cái gì trong túi thế nhỉ?" Tiếng rít càng lớn và lanh lảnh hơn, và khi hắn nhìn ra, Bilbo với sự cảnh giác của mình đã thấy hai đốm sáng nhỏ đang nhìn về phía ông. Một sự nghi ngờ đang dần bùng lên trong tâm trí Gollum, mắt hắn cháy lên một ánh lửa nhợt nhạt.
"Ông bị mất cái gì chứ?" Bilbo khăng khăng. Nhưng lúc này ánh sáng trong mắt Gollum đã trở thành một ánh lửa xanh, và hắn đang đang lướt đến gần hơn. Gollum lại chèo thuyền trở lại, điên cuồng chèo ngược trở lại trên vùng hồ đen; và với sự giận dữ vì mất đồ và sự nghi ngờ tràn ngập trong tim thì không có thanh gươm nào làm hắn sợ thêm nữa.
Bilbo không thể đoán được điều gì làm con vật gian xảo này phát điên, nhưng ông thấy ngay rằng Gollum đang muốn giết ông. Ngay lập tức ông quay lại và bỏ chạy bừa về phía con đường tối đằng sau dẫn về nơi mà ông đã đến, vẫn giữ mình sát tường và dùng tay trái để bám tường.
"Nó có cái gì trong túi nó?" ông nghe tiếng rít vang vọng sau lưng ông, và tiếng nước tung toé khi Gollum ào ra khỏi thuyền.
"Tôi đang có cái gì, tôi tự hỏi?" ông tự nói với mình, khi ông hổn hển và vấp té. Ông thọc tay trái vào túi mình. Chiếc nhẫn rất lạnh lẽo khi nó được đeo vào ngón tay trỏ mò mẫm của ông.
Tiếng rít đã vang lên gần sau ông. Ông quay lại và thấy đôi mắt Gollum giống như những ngọn đèn nhỏ màu lục đang leo lên đường dốc. Khiếp hãi, ông cố chạy nhanh hơn, nhưng thình lình những ngón chân của ông vướng phải một mấu cây trên nền đấy, và ông ngã xuống, đè lên thanh gươm nhỏ của mình.
Ngay lúc đó Gollum đã đến bên ông.
Nhưng trước khi Bilbo có thể làm được gì, lấy lại hơi, nhấc mình dậy, hay vung gươm, Gollum đã băng qua, không chú ý gì đến ông, nguyền rủa và thì thầm khi vẫn tiếp tục chạy.
Điều này có nghĩa là gì? Gollum có thể thấy được trong bóng đêm mà. Bilbo có thể thấy ánh sáng trong đôi mắt sáng nhợt của hắn từ đằng sau. Ông đứng dậy, ê ẩm, tra gươm vào vỏ, nó không còn phát ra thứ ánh sáng mờ ảo nữa, rồi ông đi tiếp, thật đề phòng. Có vẻ như chẳng còn gì nữa để mà làm. Quay trở về cái vũng nước của Gollum thì không hay tí nào. Có thể nếu như chạy theo hắn, thì Gollum sẽ dẫn ông đến một con đường thoát mà chính hắn cũng không hay.
"Tên khốn! Tên khốn! Tên khốn!" Gollum rít lên. "Tên Baggins khốn khiếp! Nó đi rồi! Hắn có cái gì trong túi thế nhỉ? Ồ, chúng ta đoán, chúng ta đoán, châu báu của ta. Hắn đã tìm thấy nó, phải, hẳn là thế. Món quà sinh nhật của ta."
Bilbo dỏng tai lên. Cuối cùng thì chính ông cũng đã đoán ra. Hơi vội vã, ông tiến sát tại sau Gollum, ở khoảng cách gần nhất mà ông dám. Hắn vẫn đi rất nhanh, không nhìn lại, mà quay đầu sang hai bên, như Bilbo có thể thấy từ những luồng sáng mờ trên những bức vách.
"Quà sinh nhật của ta! Khốn khiếp! Làm sao mà chúng ta làm mất nó được chứ, châu báu của ta? Phải, đúng vậy. Khi chúng ta đi qua con đường này lần rồi, khi chúng ta vặn cổ cái tên nhóc bẩn thỉu la hét ấy. Đúng vậy. Khốn khiếp! Nó bị trượt khỏi chúng ta, sau khi đã ở cùng chúng ta qua biết bao năm tháng! Nó đi rồi, gollum."
Thình thình Gollum ngồi phịch xuống và bắt đầu khóc rống lên, những tiếng sụt sùi nức nở vang lên thật kinh dị. Bilbo ngừng lại và lại đứng sát vào bức vách của đường ống. Sau một lúc Gollum ngừng khóc và bắt đầu nói chuyện. Hắn có vẻ như đang tranh cãi với chính mình.
"Quay lại mà tìm thì không hay, không. Chúng ta không thể nhớ được tất cả những nơi mà chúng ta đã qua. Và nó không có tác dụng gì. Tên Baggins đã bỏ nó trong túi, cái tên tọc mạch bẩn thỉu ấy đã tìm thấy nó, đúng vậy."
"Chúng ta đoán thế, châu báu của ta, chỉ đoán thôi. Chúng ta không thể biết được cho đến khi nào chúng ta tìm thấy cái con vật dơ dáy ấy và nghiền nát nó ra. Nhưng nó đâu biết là món quà ấy có thể làm được gì, đúng không? Nó sẽ cứ giữ yên món quà ấy trong túi. Nó không biết đâu, và nó không thể đi đâu xa được. Nó sẽ tự đi lạc, cái tên tọc mạch bẩn thỉu ấy. Nó không biết đường ra. Nó nói thế mà."
"Nó nói thế, phải; nhưng nó láu cá lắm. Nó không nói nó là cái gì. Nó sẽ không nói cái gì đang ở trong túi nó. Nó biết. Nó biết một con đường, nó hẳn là biết một đường ra. Nó ở chỗ cửa sau. Ở chỗ cửa ssau, đúng vậy."
"Rồi bọn yêu tinh sẽ bắt nó. Nó không thể nào thoát được, châu báu của ta."
"Ssss, sss, gollum! Bọn yêu tinh! Phải, nhưng nếu nó có món quà, món quà quý giá của chúng ta, thì bọn yêu tinh sẽ lấy nó, gollum! Chúng sẽ tìm thấy nó, chúng sẽ phát hiện ra nó là gì. Chúng ta sẽ không bao giờ được an toàn nữa, không bao giờ, gollum! Một trong những tên yêu tinh sẽ đeo nó, và sẽ không ai thấy hắn. Hắn sẽ ở đấy nhưng không ai thấy được. Thậm chí những con mắt tinh anh của chúng ta cũng sẽ không thấy được hắn; hắn ma mãnh và tinh quái đến bắt chúng ta, gollum, gollum!"
"Thế thì phải ngừng nói chuyện, châu báu của ta, và phải nhanh lên. Nếu tên Baggins đã đi đường đó, thì chúng ta phải nhanh chóng đến xem. Đi nào! Không còn xa nữa đâu. Nhanh lên!"
Gollum nhảy lên và bắt đầu lê bước đi với một tốc độ khủng khiếp. Bilbo vội vã chạy theo hắn, vẫn đề phòng, cho dù điều sợ hãi chính yếu của ông bây giờ là vấp phải một cái mấu cây khác, té và gây ra tiếng động. Đầu ông lúc này quay cuồng trong hy vọng và kinh ngạc. Có vẻ như cái nhẫn mà ông có được là một cái nhẫn ma thuật, nó làm cho người đeo trở nên vô hình! Tất nhiên là ông đã từng nghe đến những chuyện này, trong những câu chuyện cổ tích xa xưa; nhưng khó mà tin rằng ông đã thật sự vô tình có được một chiếc. Và mọi chuyện cứ như thế: Gollum với đôi mắt sáng của hắn đang vượt trước ông chỉ khoảng một yard.
Họ cứ đi, Gollum lắc lư ở đằng trước, rít và nguyền rủa; Bilbo đi đằng sau, cố đi bằng tất cả sự nhẹ nhàng mà một hobbit có thể có được. Họ nhanh chóng đi đến những nơi mà, như Bilbo đã chú ý lúc đi xuống, có những lối ngách mở ra ở đây đó. Gollum ngay lập tức bắt đầu đếm chúng.
"Một trái, phải. Một phải, phải. Hai phải, phải, phải. Hai trái, phải, phải. " Và hắn cứ thế mà đếm.
Số đếm càng cao thì hắn càng đi chậm đần, và hắn bắt đầu run rẩy và mếu máo; vì hắn đang đi xa dần khỏi vùng nước đằng sau hắn, và hắn cảm thấy sợ. Yêu tinh có thể đang ở đây, và hắn đã mất cái nhẫn của mình. Cuối cùng hắn dừng lại ở một lối đi thấp, phía bên trái họ theo chiều đi của họ.
"Bảy phải, phải. Sáu trái, phải!" hắn thì thầm. "Nó đây. Đây là lối đi đến cửa sau, phải. Đây chính là lối đi!"
Hắn nhìn vào, và bật lại. "Nhưng mà chúng ta sẽ không đi zào, châu báu à, chúng ta sẽ không đi zào. Yêu tinh chong đấy. Hàng đống yêu tinh. Chúng ta ngửi thấy chúng. Ssss!"
"Chúng ta sẽ làm gì? Khốn khiếp khốn nạn chúng! Chúng ta phải đợi ở đây, châu báu à, đợi một lúc và xem."
Thế là họ dừng lại một cách thình lình. Dù sao thì Gollum đã đưa Bilbo đến đường ra, nhưng Bilbo không thể vào được. Gollum đang ngồi trên cái mô đất ngay trên lối vào, và mắt hắn vẫn sáng lạnh trên đầu, khi hắn lắc lư đầu giữa đầu gối.
Bilbo trườn ra khỏi bức vách nhẹ nhàng hơn cả một con chuột; nhưng Gollum cứng người lại ngay, và đánh hơi, rồi mắt hắn chuyển sang màu lục. Hắn rít lên nhẹ nhàng nhưng đầy đe doạ. Hắn không thể thấy người hobbit, nhưng lúc này hắn đang rất cảnh giác, và hắn có những giác quan khác mà bóng tối đã làm cho sắc bén thêm: nghe và đánh hơi. Hắn có vẻ như đang rạp xuống với đôi bàn tay bẹt đặt lên nền đất, đầu hắn nhô ra, mũi gần chạm sát nền đá. Cho dù hắn chỉ còn một bóng đen trong vùng sáng toả ra từ chính mắt hắn, Bilbo cũng có thể thấy hoặc cảm thấy rằng hắn đang căng thẳng nhưng một sợi dây cung, sẵn sàng vụt đi.
Bilbo hầu như ngừng cả thở, và ông cũng cứng cả người lại. Ông tuyệt vọng. Ông phải thoát ra, ra khỏi cái vùng tối kinh dị này, trong khi ông hãy còn sức lực. Ông phải chiến đấu. Ông phải đâm cái con vật thối tha này, đâm phọt mắt hắn ra, giết hắn. Có nghĩa là giết hắn. Không, một cuộc chiến không công bằng. Lúc này ông đang vô hình. Gollum không có gươm. Gollum không thật sự đe doạ giết ông, hoặc chưa thử làm thế. Và hắn đang tuyệt vọng, đơn độc, mất mát. Một cảm xúc thông hiểu đột ngột, một sự cảm thông hoà trộn với niềm kinh dị, đang trào dâng trong tim Bilbo: ông thoáng nghĩ về những chuỗi ngày đơn điệu vô tận không hề có ánh sáng hay hy vọng về những gì tốt đẹp hơn, đá rắn, cá lạnh, trốn tránh và thì thầm. Tất cả những ý nghĩ này lướt qua một giây thoáng chốc. Ông rùng mình. Và thình lình, như thể được nâng lên bởi một sức mạnh và quyết tâm mới, ông nhảy đến.
Đôi với một con người thì đó không phải là một cái nhảy tuyệt vời, nhưng đây là một cái nhảy trong bóng tối. Ông nhảy vụt qua đầu Gollum, bảy foot xa và ba foot cao; thật ra thì, ông đã biết điều này khi ông chỉ suýt nữa là va đầu luôn vào cái vòm thấp của lối đi.
Gollum bật lùi lại, và tóm lấy khi người hobbit phóng qua hắn, nhưng quá trễ: tay hắn chộp vào không khí, và Bilbo, rơi xuống nhẹ nhàng bằng đôi chân vững chãi của mình, chạy ào vào cái đường ống mới. Ông không quay lại để xem Gollum đang làm gì. Lúc đầu những tiếng rít và nguyền rủa gần như bám ngay gót ông, rồi nó dừng lại. Liền đó là một tiếng kêu kinh hãi vang lên, đầy căm ghét và và tuyệt vọng. Gollum đã chịu thua. Hắn không dám đi xa hơn nữa. Hắn đã mất tất cả: mất con mồi của hắn, và cũng mất, cái duy nhất mà hắn luôn quan tâm, châu báu của hắn. Tiếng kêu thét làm tim của Bilbo giật thót lên tận mồm, nhưng ông vẫn tiếp tục. Lúc này những tiếng vọng nhỏ dần, nhưng đầy đe doạ, giọng nói vang lên phía sau ông:
"Tên trộm, tên trộm, tên trộm! Baggins! Chúng ta ghét nó, chúng ta ghét nó, chúng ta ghét nó mãi mãi!"
Rồi sau đó là im lặng. Nhưng điều này cũng có vẻ đe doạ với Bilbo. "Nếu bọn yêu tinh ở gần đến nỗi hắn có thể ngửi được chúng," ông nghĩ, "thì hẳn chúng đã nghe thấy tiếng hắn la hét và nguyền rủa. Cẩn thận nào, nếu không thì đường này sẽ lại càng dẫn mày đến những điều tồi tệ hơn."
Con đường thấp dần và khấp khểnh. Đối với người hobbit thì việc này chẳng đến nỗi quá khó khăn, ngoại trừ việc, dù cho đã rất chú ý, ông vẫn cứ nhiều lần vấp phải những mẫu đá lởm chởm trên nền đất vào những ngón chân khốn khổ của mình. "Chỗ này khá thấp cho bọn yêu tinh, ít nhất là đối với những con to," Bilbo nghĩ, ông không biết là thậm chí cả những con to, những quái vật trong núi, cũng có thể bò lướt rất nhanh trong đây, tay gần chạm trên nền đất.
Con đường đang dẫn xuống nhanh chóng lại hướng lên trở lại, và sau một lúc một thì nó dốc đứng lên. Bilbo cứ trượt xuống. Nhưng cuối cùng thì đường dốc cũng ngừng, con đường rẽ vào lối rẽ, và lại dẫn xuống, và ở đây, ở cuối của một mặt nghiêng ngắn, ông thấy, một luồng sáng lờ mờ bập bùng quanh một lối rẽ . Không phải là ánh sáng đỏ của lửa hay đèn lồng, mà là một loại ánh sáng nhợt nhạt ngoài trời. Rồi Bilbo bắt đầu chạy.
Ông chạy nhanh hết sức mình, rẽ vào lối rẽ cuối cùng và đột ngột lao vào một vùng quang đãng, ánh sáng nơi đây, sau những lúc chỉ tuyền là bóng tối, có vẻ như làm bùng sáng mọi thứ rực rỡ. Thật ra nó chỉ là một luồng sáng mặt trời rọi qua một lỗ thủng trên một cái cửa lớn, một cái cửa đá, đang để mở.
Bilbo chớp mắt, rồi bất thình lình ông thấy bọn yêu tinh: bọn yêu tinh mặt đầy áo giáp, gươm tuốt trần, đang ngồi trong sau cánh cửa, mắt đang trợn trừng quan sát lối đi. Chúng đang hăm hở, cảnh giác đợi một điều gì đó. Chúng thấy ông trước khi ông thấy chúng. Phải, chúng thấy ông. Cho dù rằng đó chỉ là một tai nạn, hay là một cái mẹo cuối cùng của cái nhẫn trước khi nó tìm cho mình một chủ mới, thì nó không còn trên tay ông nữa. Với những tiếng thét vui mừng, lũ yêu tinh lao về phía ông.
Với một tiếng thét kinh hãi và cay đắng, giống như tiếng vang tuyệt vọng của Gollum, Bilbo chiến đấu, và thậm chí quên cả việc rút gươm, ông thọc tay vào túi. Và - chiếc nhẫn vẫn nằm đấy, trong túi bên trái của ông, và nó lại được đeo vào ngón tay của ông. Bọn yêu tinh dừng lại ngay. Chúng không thể thấy dấu vết gì của ông. Ông đã biến mất. Chúng la lên hai lần, vẫn lớn giọng như trước, nhưng không còn vui mừng nữa.
"Nó đâu rồi?" chúng la lên.
"Nó leo lại lối đi rồi đó!" một số la lên.
"Đường này!" một số thét. "Đường kia!" số khác gào lên.
"Nhìn ra phía cửa," tên chỉ huy la lên.
Những tiếng huýt vang lên, những áo giáp leng keng, gươm loảng xoảng, bọn yêu tinh nguyền rủa, nhốn nháo, chạy lăng xăng tới lui, ngã chồng lên nhau và có vẻ rất giận dữ. Chúng trở thành một đám ồn ào, rối loạn, náo động.
Bilbo sợ chết điếng, nhưng ông định thần lại để hiểu chuyện gì đang xảy ra và lẩn vào sau một cái thùng lớn chứa đồ uống cho bọn yêu tinh canh gác, nhờ đó ông tránh khỏi bị va vào, hay bị chúng cảm thấy, và ông run lẩy bẩy.
"Tôi phải ra cửa, tôi phải ra cửa!" ông cứ lặp đi lặp lại với mình, nhưng sau một lúc lâu sau ông mới mạo hiểm cố thử làm việc này. Nó giống như một trò chơi bịt mắt bắt dê kinh dị. Chỗ này đang đầy yêu tinh chạy tới lui lộn xộn, ông hobbit nhỏ bé tội nghiệp đi ra và bị xô ngã bởi một con yêu tinh, nó không biết là nó vừa va phải cái gì, ông chen lấn cả bốn hướng, vừa kịp trượt qua khỏi đôi chân của tên đội trưởng, đứng dậy, và chạy ra phía cửa.
Nó vẫn khép hờ, nhưng một con yêu tinh đã gần như khép hẳn nó lại. Bilbo cố nhưng không thể lay động nổi cánh cửa. Ông cố lách qua khe. Ông cố lách và lách, và thế là ông kẹt cứng! Thật là khủng khiếp. Hàng khuy áo của ông kẹt giữa cửa và cái trụ cửa. Ông có thể thấy không khí rộng mở bên ngoài: chỉ còn vài bước nữa là ông có thể chạy vào một thung lũng hẹp giữa các ngọn núi; mặt trời đang hiện ra từ sau các đám mây và soi sáng bên ngoài cánh cửa - nhưng ông không thể thoát qua.
Thình lình một con yêu tinh bên trong la lên: "Có một cái bóng ở chỗ cửa. Có cái gì đó trong nó.
Bilbo nghe thấy tim mình nhảy lên đến tận mồm. Ông quằn quại kinh hãi. Những cái khuy áo văng đi khắp hướng. Ông đã thoát qua, với một cái choàng và áo chẽn rách bươm, ông phóng xuống các bậc đá như một con dê, trong khi những con yêu tinh man dại vẫn đang nhặt những cái khuy áo bằng đồng của ông trên ngưỡng cửa.
Tất nhiên là chúng nhanh chóng đuổi theo ông, rú rít ầm ĩ, săn tìm ông giữa những bụi cây. Nhưng chúng không thích mặt trời: nó làm cho chân chúng lảo đảo và đầu chúng choáng váng. Chúng không thể tìm thấy Bilbo khi ông vẫn còn đeo nhẫn, lẫn khuất trong bóng râm của cây cối, chạy thật nhanh và nhẹ nhàng, tránh xa khỏi mặt trời; nên chúng mau chóng quay trở lại bảo vệ cửa, càu nhàu và nguyền rủa. Bilbo đã thoát.