Một ngày trước khi về nước, Abramovich đến Baghlan.
Đầu Oleg quấn đầy gạc, chào ông trên giường bệnh.
“Bác sĩ nói sao?”
Euler gọt một đữa táo cho tổng thư ký, “Chưa đến mức tệ nhất. Anh ấy sẽ tiếp nhận trị liệu.”
Abramovich cảm thấy nhẹ nhõm, “Kabul giống như một mớ hỗn độn, tôi không có thời gian để đến thăm, và tôi hơi buồn về điều đó. Họ nói rằng ngày mai hai người sẽ về nước, nếu tôi không đến gặp sẽ bị măng là kẻ vô ơn mất.”
Euler cười, “Sao có thể chứ? Nếu không nhờ ngài, Oleg cũng không được hưởng đãi ngộ tốt như vậy.”
“Đó chỉ là một mặt, không thể nói như vậy.” Abramovich nói, “Nói thật, mấy năm nay tôi quen ở Puli Khmuri rồi, đến Kabul chưa thích ứng kịp. Xem ra đúng là già rồi, bọ họ nói không còn sắc bén như xưa nữa.”
“Đầu gối của ngài ổn không?”
“Cũng may. Cả ngày có bác sĩ theo tôi, buổi tối còn phải xoa bóp.”
“Mấy ngày trước Oleg nhắc tới chuyện đầu gối của ngài, nhìn bộ dáng đi đứng của ngài chắc hẳn không có chuyện gì lớn. “
Abramovich trêu chọc, “Nếu không sao làm quan được? Đâu chỉ mấy lợi ích này không.”
Cả ba đều cười.
“Trở về có kế hoạch gì không?”
Oleg rõ ràng là chưa tính đến vấn đề này. Euler cũng hơi khó xử, “Bộ dáng này của Oleg chỉ có thể xuất ngũ, còn chưa tính toán xem tương lai sẽ ra sao. Hiện tại tôi chỉ muốn làm sao để tay anh ấy hồi phục. Tôi không muốn tạo nhiều áp lực quá cho anh ấy. Bên tòa báo vẫn chưa có tin tức trở lại làm việc, trước tiên cứ ngồi chờ đã.”
“Đôi khi phải chủ động, đừng chỉ ngồi yên một chỗ. Cậu ngồi yên thì tương đương cho người khác cơ hội chủ động.” Tổng bí thư nhíu mày dạy cậu, “Liên hệ với lãnh đạo và đồng nghiệp trước đó nhiều vào, nếu không được thì tìm cách khác, cứ mặt dày vào. Hai người làm sao sống nổi nếu không có việc làm! Phati quyết tâm! Sinh tồn là một cuộc chiến! Đó là chuyện anh chết tôi sống, hiểu không?”
“Vâng, tôi sẽ làm theo lời ngài nói.”
Abramovich nói: “Đất nước hiện đang ở trong một giai đoạn rất khó khăn và đặc biệt. Vào thời điểm này, số phận và danh dự của các cá nhân gắn liền với hoàn cảnh. Cuộc sống sau khi trở về nước có thể không quá lý tưởng, nhất là đối với Oleg. Tôi đã từng chứng kiến ​​nhiều người lính trở về sau chiến tranh và chích ma túy, uống rượu thậm chí tự tử vì không thể thích nghi với cuộc sống bình thường. Tôi hy vọng các cậu vững vàng lên.”
“Nếu có khó khăn thì tôi có thể giúp, tôi rất sẵn lòng. Nhưng cuộc sống luôn phải đối mặt với chinh mình. Đừng mù quáng chạy theo xu hướng xã hội, người ta làm gì cậu cũng làm theo, bị lừa dối rồi ru vào những giấc mơ như những người khác. Dù cậu không thể làm nó một mình, thì hãy tỉnh táo lên, chuẩn bị cho cuộc khủng hoảng mọi lúc mọi nơi, đó là lời khuyên của tôi.”
Euler và Oleg liếc nhìn nhau, cảm nhận được thiện chí đáng quý của người lớn tuổi.
Abramovich nói, ” Sẽ còn một thời gian nữa trước khi chiến tranh kết thúc hoàn toàn, tôi không chắc thời gian này sẽ kéo dài bao lâu. Tuy nhiên, hậu quả của chiến tranh đã hiện rõ ở đất nước. Đất nước không chỉ nghèo, mà cả cơ chế quản lý và vận hành của nó hiện đang bị tê liệt hoàn toàn. Nhân dân rất tức giận vì đấu tranh ở cấp cao càng bạo lực thì dân ở dưới càng chịu nhiều thiệt thòi. Tôi có thể khẳng định chắc chắn rằng các bạn có lẽ phải đối mặt với cuộc khủng hoảng lớn nhất kể từ khi thành lập Liên bang Xô Viết đến nay, không chỉ liên quan đến cuộc đấu tranh chính trị ở cấp quản lý cao nhất của đất nước, mà còn là những thay đổi cơ bản trong sự phát triển tương lai của đất nước. Vì vậy, các cậu phải chuẩn bị sẵn sàng! Những khó khăn kinh tế và áp lực tinh thần không hề nhỏ, đây sẽ là một cuộc chiến chưa từng có khác.”
Oleg híp mắt, “Tôi không hiểu hết ý của ngài. Vậy là đất nước sẽ có những thay đổi lớn sao?”
Abramovich thở dài, “Chính quyền của chúng ta thành lập cách đây hơn 60 năm, chỉ có thể coi là sự tồn tại ngắn ngủi so với thời kỳ đế quốc. Từ lịch sử của toàn bộ dân tộc chúng ta, nó thậm chí như giọt nước trong biển rộng. Vận mệnh quốc gia sẽ thay đổi cũng là chuyện bình thường.”
Phản ứng của Euler nhạy bén hơn Oleg rất nhiều, “Xem ra tổng bí thư ở trong nước chịu rất nhiều áp lực”
“Cậu đang nhìn dưới góc độ nhà báo rồi.” Abramovich cười cười, “Tôi chỉ nhắc nhở các cậu với cương vị là người đi trước thôi.”
“Cám ơn ngài.” Euler gật đầu, “Sau khi chiến tranh kết thúc, ngài sẽ trở lại Moscow chứ? Không biết khi nào chúng ta sẽ gặp lại nhau?”
Abramovich nói đùa, “Tôi sẽ cố gắng sống đến cùng. Theo ước tính của tôi, năm tới bắt đầu rút quân, kế hoạch này đã được đề xuất, nên không cần phải xem xét quá lâu là có thể thông qua. Chậm nhất là cuối năm.”
“Nó sẽ là một dự án lớn.”
“Đúng.” Abramovich thở dài, “Để cho những đứa trẻ này có thể trở về nhà an toàn không phải là một nhiệm vụ dễ dàng.”
Euler tiễn Abramovich ra ngoài.
Trở lại lều, Oleg đã ngủ thiếp đi. Euler sắp xếp hành lý của hai người, sau đó làm bữa tối cho hắn, Say bữa ăn, Euler mở lều ra cho thoáng khí, cùng Oleg chơi trò chơi kẹp giấy cho đến khi đi ngủ lúc 10 giờ.
Đến 8 giờ sáng hôm sau, bác sĩ chăm sóc vào và đưa Oleg ra khỏi giường. Euler dìu hắn ra khỏi lều.
Đại đội của Oleg xếp hàng chỉnh tề ở bên ngoài tiễn hắn, phó đại đội trưởng nhìn thấy ánh mắt hắn hơi đỏ, chạy tới chào theo nghi thức quân đội, “Đoàn trưởng! Chúc anh mau chóng bình phục!” Oleg chỉ có thể bắt tay hắn bằng tay trái, “Cảm ơn anh.”
Hắn kiên trì đi tới trước đại đội, hô to, “Đứng nghiêm!”
Tất cả đứng nghiêm. Hắn hài lòng nói, “Hôm nay tôi về nước, mọi người tự chăm sóc bản thân. Việc chúng ta có gặp lại trong tương lai không phụ thuộc vào sự cố gắng của cách anh. Tôi hy vọng tất cả mọi người có thể sống cho đến cuối cùng.” Đó là tất cả nhừng lời hắn muốn nói, sau đó im lặng. “Được rồi, nghỉ, phó đại đội trưởng dẫn đội, toàn bộ quay phải, chạy về doanh trại!” Đại đội rời đi dưới ánh nhìn chăm chú của hắn.
Bác sĩ tiến lên nói, “Xe đã sẵn sàng, đi thôi.”
Oleg ngẩng đầu lên nhin toàn bộ Afghanistan lần cuối. Xa xa, thân hình cao ngất nguy nga của Hindu Kush sừng sững trên đừng chân trời, từ vùng hoang dã truyền đến khẩu hiệu của quân đội —— “Một, hai, ba, bốn! “Thanh âm cực lớn và uy lực, xuyên qua bình nguyên, Oleg thở phào nhẹ nhõm, cảm thấy sự ngột ngạt trong ngực như được trút ra bởi khẩu hiệu này.
Euler áy náy, “Nếu như không phải vì em, có lẽ anh sẽ tiếp tục thực hiện lý tưởng của mình.”
Oleg khoát tay, ôm cậu lên xe, “Ít nhất bây giờ anh có thể sống sót trở về.”
Hai người lên xe và băng qua vùng đất vàng ươm của Afghanistan. Cách đó không xa, ở vùng ngoại ô, bóng dáng máy bay màu trắng trở nên rõ ràng.
Bên hồ nước nhỏ xinh đẹp và yên tĩnh của Qazi, Akaj trồng cây nhung xanh.
Đất ấm và mỏng manh của miền Nam không thích hợp với loại cây này. Akaj cũng không héo rũ như những bông hoa nhung xanh kia, ở không cả ngày. Không phải ngày nào cũng có tin tức từ Kabul, trong một tuần khi Khwaja bị bắt đi, Ạkaj không biết tung tích của gã, thậm chí không biết gã còn sống không.
Sự chờ đợi cực khổ và vô tận này dường như khiến Akaj phát điên. Vào đêm Giáng sinh, Akaj đến thị trấn nhỏ và trở về sau một đêm điên cuồng với hai vũ nữ xinh đẹp, hôm sau cậu gần như không thể dậy nổi. Sắc mặt quản gia không tốt, uyển chuyển nói ra cậu không nên đối xử với thân thể mình như vậy, Akaj bĩu môi không nói lời nào.
Năm ngày nữa là đến năm mới. Qazi bắt đầu tràn ngập bầu không khí năm mới.
Một buổi chiều một chiếc xe đậu bên hồ, hai người đàn ông mặc âu phục bấm chuông cửa. Quản gia dẫn bọn họ đến phòng khách, Akaj mặc áo ngủ, đi chân trần, ngồi phịch xuống sô pha, thờ ơ hỏi, “Chuyện gì?”
Quản gia đứng ở một bên giới thiệu, “Hai vị này là trợ lý riêng của cục trưởng.”
Người đàn ông lấy ra một túi tài liệu từ bên trong bộ đồ, “KHAD đã kết thúc phiên tòa nội bộ với Cục trường. Vì có liên quan đến phién quân trong Liên Xô, Vanechka đã cản trở việc thực hiện kế hoạch hòa giải quốc gia, bị định hai tội danh – tội cản trở hòa bình quốc gia và tội gián điệp. Dưới đây là công văn có chữ ký của Tổng Bí thư. Cục trưởng bị kết án lưu đày, e là sẽ đến vùng biên giới, chi tiết chỉ có ngài ấy mới biết. Đây là kết quả của  sự đấu tranh trong gia tộc gia tộc Murzen cố gắng đổi lấy.”
Akaj nhìn sơ tài liệu, ném lên bàn, “Cho nên gia tộc của hắn định từ bỏ hắn.”
“Hiện nay, ngôi nhà Murzen ở Kabul sẽ được tiếp quản bởi anh họ của Cục trưởng, Thayer Murzen, và quyền xử lý các vấn đề gia đình đã được chuyển giao cho người này. Chúng tôi không liên lạc được với bất kỳ thành viên nào trong gia đình họ, mẹ của Cục trưởng qua đời sớm, không còn trong gia đình nữa. Tin tức này là tin tức công khai của gia tộc Murzen.”
Akaj châm chọc nói, “Hắn cũng có ngày này, đáng đời.”
Hai vị trợ lý lần lượt trầm mặc, Akaj châm một điếu thuốc trước mặt bọn họ hút xong, hỏi, “Nói đi, còn có chuyện gì nữa?”
“Tất cả tài sản riêng của cục trưởng ở Afghanistan sẽ bị tịch thu, bao gồm bất động sản và các tài sản có giá trị. Sang năm sẽ có người tới đây để thu hồi quyền sở hữu tài sản. Tôi e là anh không thể lấy đi bất cứ thứ gì trong nhà theo ý muốn.”
“Nói cách khác, sau này tôi không thể sống ở đây? Sau tết tôi chỉ có thể ngủ ngoài đường?”
Luật sư lấy một chiếc phong bì có in logo của hãng hàng không từ trong túi tài liệu, nhẹ nhàng đặt lên mặt bàn, “Trước khi cục trưởng xảy ra chuyện, từng dặn dò chúng tôi làm thủ tục liên quan, hơn nữa đã liên hệ người sắp xếp đường thoát cho anh. Anh yên tâm, đây là chuyện Cục trưởng xem trọng nhất.”
Akaj liếc mắt nhìn phong bì kia, không đụng vào, “Đây là cái gì?”
Luật sư nói, “Đây là vé máy bay đến Boston vào đêm mai” Năm đó Cục trường đi du học đã quen rất nhiều bạn bè, ngài ấy đã liên lạc với một luật sư người Mỹ giải quyết cho anh. Ở đó đã có chỗ ở, Cục trưởng cũng có một quỹ thanh khoản ở ngân hàng nước ngoài, đã được chuyển giao an toàn, tất cả các tài liệu liên quan về tài khoản sẽ được đưa cho anh sau ngay sau khi anh đến Hoa Kỳ.”
Akaj cười nhạo, “Bây giờ hắn định đưa tôi đến Mỹ? Anh ta không biết tôi là người Liên Xô sao? Người Liên Xô ghét Mỹ nhất, anh ta muốn tôi đến đó à?”
“Đây là sự sắp xếp mà Cục trưởng có thể làm được. Tất nhiên nếu anh không đi, thì không ai có thể ép anh được. Bây giờ không ai có tư cách ép anh phải làm bất cứ điều gì?” Luật sư nói, “Đây là sự lựa chọn của anh. Nếu anh ở lại Afghanistan, chúng tôi không thể đảm bảo an ninh và đời sống kinh tế của anh, Cục trưởng không còn khả năng đó nữa.”
“Bây giờ hắn biết mình không còn khả năng này! Sáng hôm đó còn lừa tôi đưa tôi di xem phim, tôi vừa thay quần áo xong thì đã gọi người tiêm morphine rồi kéo tôi đến nơi khỉ ho cò gáy này. Khi đó sao hắn không tự nói với tôi đi! Tôi muốn gặp hắn! Tôi không tin mấy người!” Akaj bật dậy chửi ầm lên, “Năm đó ông đây sống sót trong khu ổ chuột vào lúc tồi tệ nhật, các người tưởng tôi sợ ngủ trên đường à? Muốn tôi ngoan ngoãn ở lại Mỹ cả đời, đệt con mẹ nó đ*o thèm! Có giỏi thì tự mình nói với tôi!”
Trợ lý sửng sốt, “Đừng kích động, hiện tại cục trường không cách nào gặp anh được. Ngài ấy không có cách gặp được ai cả. Hai ngày tới, ngài ấy sẽ bị lưu đày, chúng tôi không biết ngài ấy sẽ đi đâu.”
“Điện thoại đâu? Fax đâu? Hai tháng rồi! Tôi không nhận được gì hết! Và sau đó hai người người mà tôi chưng từng gặp ném bay trước mặt tôi, giả vờ nói tôi chỉ có thể đi Mỹ, bảo tự nghĩ đi, có muốn đi hay không, anh làm được không? A! Tôi hỏi anh nghĩ mình có thể làm được không?” Akaj chỉ vào mũi liền mắng, “Lúc hắn và vợ cũ ly hôn ít nhất còn mặt đối mặt ngồi cùng nhau ký tên nói chuyện vài câu!”
Quản gia nhịn không được chen vào một câu, khuyên, “Thưa cậu, hãy chú ý thân thể cậu.”
Akaj suy sụp ngồi phịch trên sô pha, thở dài, hay tay chống trán, vùi mặt vào lòng bàn tay. Kỳ thật cậu không muốn ăn bám Khwaja cả đời, nếu không phải vì chờ không được tin tức của Khwaja, cậu đã sớm chuồn khỏi đây rồi. Nhưng thái độ của Khwaja khiến cậu chạnh lòng.
Luật sư vẫn đưa vé máy bay cho cậu, “Anh Akaj, tôi rất xin lỗi, tôi hiểu tâm trạng của ngài, nhưng tình hình trước mắt không tốt lắm, xin cậu suy nghĩ thật kỹ, đừng phụ lòng tốt của cục trưởng.”
Akaj xua tay, buồn bực nói, “Được rồi được rồi, mau đi đi, ra ngoài cả đi, để tôi nghĩ đã.”
Quản gia tiễn hai luật sư ra khỏi cửa, khi trở về thấy Akaj hút thuốc.
Người thanh niên có vẻ chán nản và ảo não, cậu rít một hơi thuốc, mở phong bì ra, bên trong có một vé máy bay và tờ giấy ghi chú. Ánh mắt Akaj khẽ động, cậu mở tờ ghi chú kia ra, bên trong có một dòng chữ ——
“Ta xin hẹn gặp nhau
Nơi Đúng-Sai vắng bóng
Ta xin hẹn gặp nhau
Nơi trái tim mở rộng”
Quản gia nhận ra đó là chữ viết tay của Khwaja, nhưng không hiểu ý nghĩa, “Thưa cậu, nó có nghĩa là gì?”
Akaj nắm tờ giấy kia cong khóe miệng, “Đây là thơ của Rumi[1]. Tôi biết hắn đang ở đâu.”

---

[1] Rumi: là nhà thơ, luật gia, học giả, thần học người Ba tư vào thế kỷ 13.