Bà ngoại sức khỏe rất xấu.
Đã qua giờ Tí, bệnh viện Trung tâm Zhabei. Phòng cấp cứu tràn ngập mùi cồn và thuốc. Ánh đèn chiếu vào bức tường màu trắng, thấp thoáng hiện ra mấy vết bẩn giống như một đám khói hình người. Một người già bị con cái bỏ rơi đang nằm trên giường, chỉ có kim truyền dịch đang cắm vào tĩnh mạch làm bầu bạn, toàn thân cứng đờ, các cô y tá gọi bác sĩ trực ban đến, làm công tác cấp cứu một cách tượng trưng, rồi đưa vào nhà xác. Có một người nữ mới được đẩy vào, vừa trẻ trung vừa xinh đẹp, chắc là sinh viên, mái tóc đen dài xõa xuống giường, đung đưa toát ra mùi hương của dầu gội. Một đôi vợ chồng trung niên gào khóc, nói cô ấy đã uống phải một lọ thuốc ngủ. Bác sĩ trực ban lập tức rửa dạ dày cho cô. Mẹ cô gái khẽ nói: “Nó đang có thai.” Tiếp đến lại lên tiếng nguyền rủa người đàn ông nào đó. Cô gái không thể nôn thuốc ngủ ở trong dạ dày ra, bác sĩ đành bó tay bất lực. Khi người nhà đang chuẩn bị quỳ xuống cầu xin bác sĩ, lại có một đoàn người lao vào, ôm một người thanh niên máu chảy đầm đìa, ở ngực đang cắm một con dao, làn da trắng ngần, đeo kính, không giống như một tên lưu manh. Có một người phụ nữ lao đến bên anh ta: “Nó vẫn còn trẻ quá...”. Bác sĩ vừa làm công tác cấp cứu lắc đầu đáp: “Hãy chuẩn bị hậu sự đi.”
“Nó vẫn còn trẻ quá...”
Trời còn chưa sáng, tôi - cậu thanh niên 25 tuổi đang ngồi trông bà ngoại, vuốt ve mái tóc trắng của bà cho đến tận khi điện tim đồ biến thành một đường kẻ thẳng... Bác sĩ lặng lẽ rời khỏi đó, ký vào giấy xác nhận tử vong.
Hôm nay là ngày 18 tháng 6 năm 1995, chủ nhật, 4 giờ 44 phút sáng, bà ngoại hưởng thọ 66 tuổi.
Tôi rất bình tĩnh, không nhỏ một giọt nước mắt nào, bình tĩnh lo chuyện hậu sự. Trời lờ mờ sáng, tôi ngồi trên xe tang, không hề sợ hãi, đi cùng bà đến nhà tang lễ. Tôi không có người họ hàng thân thiết nào, bà ngoại cũng không có đơn vị công tác, mọi người không quan tâm đến một người giúp việc già cả, chỉ có gia đình trước đây bà đã làm việc, đưa đến phong bì 200 tệ. Còn vợ chưa cưới của tôi và gia đình nhà cô, thì chưa bao giờ gặp bà ngoại tôi. Không cần tốn sức các nghi thức truy điệu gì cả, trên thế giới này chỉ cần một mình tôi đến để cáo biệt bà là đủ rồi. Tôi nghĩ, tôi cũng là người mà bà ngoại yêu thương nhất, chắc chắn bà sẽ đồng ý với tôi.
Suốt cả một ngày ký tên rất nhiều, cho đến tận khi tiễn đưa bà ngoại đi hỏa táng, nhìn cơ thể nhỏ bé của bà được đưa vào trong lò hỏa táng, nhanh chóng biến thành tro - khiến tôi nhớ đến câu thành ngữ mọi hy vọng đều tan thành mây khói.
Nhặt đám xương cốt nóng bỏng tay, cho chúng vào trong hộp tro, ôm trước ngực và hôn một cái. Tôi không có tiền để mua mộ, chỉ có thể làm giống như nhiều người khác, gửi tro lại ở nhà tang lễ.
Tay dính đầy tro hài cốt của bà ngoại, nhưng lại không nỡ rửa đi, tôi đeo dải khăn đen lên cánh tay mình, còn cả miếng vải nhỏ màu đỏ để thể hiện hàng cháu, rồi đi xe bus về trường cấp 3 Nam Minh.
Đêm khuya, tôi mệt mỏi rã rời trở về trường, vừa mới bước tới cửa phòng ký túc xá, phát hiện ra có người ở trong phòng tôi. Tôi tiện tay tìm được một chiếc gậy gỗ, đúng lúc đang định giáng mạnh vào gáy người đó, đối phương đã quay người kêu lên: “Này, là tôi!”.
Nếu hắn ta kêu lên chậm một chút! Như vậy vẫn có thể coi đó là phòng vệ một cách chính đáng!
Quả nhiên là tên chủ nhiệm giáo vụ khốn khiếp, Nghiêm Lịch hoảng loạn lùi lại phía sau mấy bước, giơ lên chùm chìa khóa: “Đừng hiểu nhầm, hôm nay tôi trực ban, chỉ là đến kiểm tra phòng.”
Đợi đến khi tôi thả gậy gỗ xuống, anh ta mới chú ý tới miếng vải đen trên cánh tay tôi: “Thầy Thân, thì ra thầy lo việc tang lễ, thật ngại quá.”
Tôi đứng ở cửa nhìn chằm chằm vào hắn, nếu như ánh mắt có thể giết được người.
Nghiêm Lịch lại cứ ì ra không chịu đi, nhìn phòng tôi khắp lượt rồi nói: “Ôi, thầy Thân à, thầy vẫn còn chưa thu dọn? Sáng sớm ngày kia những người công nhân sẽ đến đây lắp bàn bóng bàn, tối mai thầy có thể chuyển đi đúng thời gian quy định được không?”
Nói xong hắn tự nhiên đi đến bàn làm việc, sờ vào chuỗi hạt tôi đang treo ở trên bàn.
“Đừng đụng vào!”
Tôi bực bội hét lên, lao đến giữ cánh tay hắn lại, không ngờ hắn ra sức giãy giụa, chủ nhiệm giáo vụ mặc dù hơn 40 tuổi, nhưng dáng người lại cao hơn tôi, khi hai người cùng ngã xuống đất, vang lên âm thanh chuỗi vòng cổ bị đứt văng ra.
Tôi gần như điên cuồng bò dưới đất tìm kiếm khắp nơi những hạt ngọc rơi. Tôi dùng suốt cả nửa tiếng đồng hồ, cho đến tận khi hoa mắt chóng mặt, đôi chân tê dại mới nhặt được hết toàn bộ số hạt.
Nghiêm Lịch đã chuồn khỏi đó từ lâu rồi, chỉ còn lại một mình tôi cô độc, cố ngồi bệt xuống nền nhà, nắm thật chặt mấy chục hạt ngọc vào trong lòng bàn tay. Khó khăn lắm mới tìm được sợi dây để xâu các hạt ngọc lại, nhưng những lỗ ở trên hạt ngọc đó đều là làm thủ công cho nên không đồng đều, khi đã đứt ra rồi thì khó có thể xâu lại.
Ngoan cố xâu đến tận sáng sớm vẫn không thể nào xâu hết số hạt đó, tôi đập mạnh xuống nền, cũng không cần biết liệu có làm cho các em học sinh tầng dưới tỉnh giấc hay không. Bàn tay thâm tím, cảm thấy đau nhức ở trong xương, đành phải tìm một túi vải và cho tất cả các hạt vào trong đó. Tôi nằm vật trên giường giống như một xác chết, trong tay vẫn nắm chặt chuỗi hạt. Tối mai, tôi đang chờ đợi tối mai.