Dịch giả: luongsonbac1102
Giao thừa đã điểm, kinh thành ngập trong bầu không khí phồn hoa vui mừng. Trước khi tấm màn cuối năm buông xuống, mọi người đều bận rộn với công việc của riêng mình, tổng kết lại một năm qua, khoản thu vào, rồi xét đến hy vọng và những gì đã đạt được trong năm qua, tất cả mọi chuyện đã qua đi. Tóm lại sau những ngày bận rộn, dù là chủ nhà hàng quán trọ hay quan viên trong triều đều có được một khoảng thời gian nhàn nhã ung dung. Cho dù là làn sóng xôn xao xung quanh chuyện Trương Giác bị giết cũng từ từ lắng xuống. Trước khi mùa xuân gõ cửa, mọi người đều đè nén lại những suy nghĩ trong lòng, chờ mùa xuân sang mới tiếp tục suy tính.
Tóm lại, dù nói gì đi nữa thì Trương Giác đã chết, người Kim khải hoàn hồi triều, năm mới cũng đã đến vậy cứ đón những ngày đầu năm yên lành trước đã.
Trong Hữu tướng phủ, công việc bận rộn cũng bắt đầu được giải quyết ổn thoả.
Tần Tự Nguyên bị tin Trương Giác bị giết làm cho ngất xỉu, nhưng không lâu sau đó đã hồi phục lại. Lão dù sao cũng là người đã từng trải qua vô số sóng gió, những chuyện đả kích trong đời đâu phải chỉ chỉ có đôi ba chuyện. Nhưng bây giờ tuổi tác đã cao, sau lần bị đả kích này, đại bộ phận chính vụ đều tạm thời giao cho người nhà và những người phụ tá quản lý. Nếu không phải phía bắc và trong nước còn lắm chuyện rối ren, thì không có lão tham gia cũng sẽ không xảy ra vấn đề gì. Vì thế trong mấy ngày này, lão thừa dịp năm mới mà để bản thân an tĩnh lại.
Đám người Ninh Nghị thật ra cũng hay đến trò chuyện với lão, Nghiêu Tổ Niên cũng từ phía ngoài chạy đến thăm hỏi, xem xét tình hình của lão. Ngoài việc nghỉ ngơi, lão dùng phần lớn thời gian để đọc sách, đôi khi là cầm bút lông vẽ vài bức tranh. Làm một đại hành gia nho học trong hoàn cảnh chính sự bận rộn, mấy việc này cũng coi như thú tiêu khiển khi rảnh rỗi của lão. Bởi vì việc này không tốn quá nhiều thời gian nên mọi người cũng không thể nói ra nói vào được.
Đối với chuyện của Trương Giác, ít nhất trong khoảng thời gian này, lão cũng im lặng không nhắc đến nữa. Mấy ngày gần đây, việc này trong triều lại trở nên ầm ĩ, đầu tiên là Tần Cối dâng tấu đòi buộc tội Vương An Trung dẫn đến trong triều ai nấy đều xì xào, cuối cùng quyết định là Vương An Trung dù đã bỏ biết bao công sức, chịu nhục, tuy nhiên cũng có sai lầm, nhưng không nên vì thế mà làm quá lên. Cho dù là ai ở vào vị trí ấy, chỉ sợ cũng sẽ không có được một quyết định tốt hơn.
Đúng sai đã được quyết định như vậy, Hoàng đế Chu Triết bác bỏ lời buộc tội của Tần Cối, nhưng vẫn giữ nguyên quyết định năm sau điều Vương An Trung rời khỏi Yến Kinh, chọn một vị đại thần khác đến duy trì đại cục. Mà trên thực tế, Vương An Trung lúc này ở Yến Kinh cũng không vui vẻ gì. Sau khi Trương Giác chết, Quách Dược Sư từng nói:
- Người Kim đòi Trương Giác, ngươi cứ như vậy mà giao y ra, nếu người ta đòi Dược Sư, có phải ngươi cũng đưa ra không?
Sau đó Vương An Trung tuy là đến tận cửa xin lượng thứ nhưng cũng chẳng còn lòng dạ nào. Bản tấu xin từ chức của y thật ra cũng đã gửi đi rồi.
Việc Vương An Trung lần này giơ cao đánh khẽ, cũng là do Thánh thượng mở miệng. Thật ra, Tần Cối vẫn hay lui đến Hữu tướng phủ, quan hệ vẫn rất tốt. Nhưng chỉ cần nhắc đến y, Tần Tự Nguyên sẽ nói:
"Trong đầu tôi chỉ có mỗi goblin".
Câu chuyện nói về một đàn ông ước muốn trở thành mạo hiểm gia chỉ bởi một lý do duy nhất, giết goblin.
...
- Đã hiểu được thánh ý!
Ngày hôm sau khi lão ngất xỉu, có lẽ do quá chán nản mà khi đám người Ninh Nghị đến thăm, lão đã dốc hết cả tình cả lý mà trút hết nỗi lòng mà kể ra từ đầu chí cuối tình nghĩa giữa lão và Tả Đoan Hữu.
- Năm đó, Thánh thượng vừa mới kế vị, hùng tài đại lược, có chí lớn của bậc Thánh quân. Ta một đời làm quan, khó mà gặp được vị minh chủ như vậy, đương nhiên là dốc lòng dốc sức. Ta, Vương Kỳ Tùng, Lương Mộng Kỳ, Tả Đoan Hữu cùng nhau mở ra Mật Trinh ti, là sự chuẩn bị sớm để nước Liêu và Vũ triều trăm năm thông thương, nhưng lại bị sự xa hoa lãng phí trong triều đình lấn át. Tuy triều đình ngày một xa hoa lãng phí hơn, nhưng nếu có một vị minh quân, không biết chừng có thể phục hưng. Đây cũng là lí do để Mật Trinh ti tồn tại
- Chuyện năm đó, Niên công đa phần đã biết, Kỷ Khôn ngươi cũng đã ở bên cạnh ta nhiều năm, hắn cũng hiểu được. Nhưng sau việc liên minh Hắc thủy, Tả công đã cắt đứt việc qua lại với ta, ta chưa từng nói chuyện này cho ngươi, kỳ thật việc này lúc mới bắt đầu cũng không nên nói quá nhiều với ngươi
- Chúng ta đã được Thánh thượng coi trọng, ân sủng vô lượng, cũng từng dạy Thánh thượng đọc sách, đạo làm vua, mà Thánh thượng thông minh, không bao lâu sau không chỉ thông hiểu mà còn có rất nhiều chính kiến của riêng mình, giải thích bằng một cách khác, cũng chính từ lúc ấy, trong chúng ta bắt đầu nảy sinh bất hòa. Vốn đây không phải chuyện gì quá lớn, sau đó người Liêu xuôi về phía Nam, chúng ta đều chủ trương gắng sức tử chiến, Thánh thượng lúc ấy đã bác bỏ đi chuyện châm ngòi cho cuộc chiến phía bắc đang rục rịch mạnh mẽ, lại thấy quân Liêu xuôi Nam Thánh thượng liền quyết định lá mặt lá trái, trước tiên nghị hòa. Tả Đoan Hữu tính tình rất quyết liệt, khuyên ta rằng tướng ở ngoài biên cương có khi không cần nghe theo quân lệnh, người Liêu tuy rằng tiến về phía nam rất nhanh, nhưng khu vực phía bắc Biện Lương rộng lớn, chỉ cần buông ra là những kẻ giàu có bên nước Liêu sẽ phản đối cuộc chiến ảnh hưởng đến kinh doanh buôn bán này. Y nói như vậy, ta lại không thể làm như vậy, Thánh thượng liên tục thúc giục, ta chỉ có thể nghị hòa. Các ngươi cũng biết đó, Tả công sau đó liền đoạn tuyệt qua lại với ta
- Lúc đấy lý do mà người ngoài biết chủ yếu là do nam nhi nhà Vương công hy sinh cho tổ quốc mà chết thảm, nhưng lí do sâu xa trong đó lại không phải như vậy
Suy nghĩ của Tả công cũng có điểm giống với Lập Hằng, y đã nói ra lời đại nghịch bất đạo như vậy y nói Quân thượng chí lớn mà tài sơ, sớm biết như vậy đã không nên lập ra Mật Trinh ti làm gì. Bản thân thực lực kém, chính diện đấu không bằng thì lại âm thầm giở trò, Vũ triều ta sẽ càng để lộ nhược điểm ra trước mắt họ, vốn là phúc vận của đất nước còn có thể kéo dài, nay lại như thằng hề làm xiếc, không biết bao giờ thì mất mạng.
- Ta không thể phản bác lại lời của y, cuối cùng y cũng dừng việc quản lý bộ phận Mật Trinh ti do y đảm nhận. Nhưng theo ta, thế sự đã đến nước này, nếu không làm vậy thì cũng đâu còn cách khác. Mặc dù thế sự xa hoa lãng phí, chúng ta cũng chỉ có thể cắn răng gắng gượng, đợi chờ thời gian này qua đi thì trước mắt sẽ là trời cao biển rộng. Nhưng hôm nay... sợ là đã để y cười vào mặt rồi. Ha ha, chỉ như một thằng hề làm xiếc, nhận lấy cái chết
- Sau khi phục khởi, trong lòng ta thấy Thánh thượng quyền cao đỉnh thiên, chuyện người đã ủng hộ thì thường không muốn dồn ép quá mức. Ta đã có chuẩn bị rất kỹ càng, lúc trước trong triều thỉnh thoảng ta cũng đã từng phạm phải một số sai lầm khiến người biết được. Chỉ hi vọng người không để ý đến chuyện đó mà ủng hộ một số chuyện chính sự khác. Lần này cứu giúp nạn dân gặp thiên tai, ta tự biết mình đã đắc tội với rất nhiều người, trong lòng vốn đã nghĩ đến việc sau khi cứu giúp nạn dân gặp thiên tai sẽ trở thành cái đích cho mọi người chỉ trích Thánh thượng sẽ thuận nước đẩy thuyền, người nhất quyết muốn bắc phạt đấy, có lẽ bộ xương già này vẫn may mắn có thể chống đỡ, gắng gượng được, nhưng ai mà biết giữa chừng lại rơi... rơi, là rơi trên đầu của Trương Giác
Có lẽ do thể xác và tinh thần mỏi mệt nên lão đã nói ra mấy điều bình thường vốn không nên nói. Cũng may là những người xung quanh đều là những phụ tá quan trọng nhất trong Hữu tướng phủ, bản thân gắn bó mật thiết với Tần Tự Nguyên. Thật ra lời nói của Tần Tự Nguyên cũng rất mềm mỏng. Ninh Nghị đã tham khảo rất nhiều sắc lệnh và pháp luật năm Cảnh Niên từ trong những thông tin tình báo của Mật Trinh ti. Hoàng đế đúng là quyền cao, toàn quyền quyết định, nhưng đó không có nghĩa là y coi trọng đạo quyền hành, từ ý nghĩa nào đó mà nói, ít nhất Ninh Nghị cho rằng Hoàng đế thật ra cũng chỉ coi việc nắm giữ quyền hành như một trò chơi thôi.
Sau khi lên ngôi, Chu Triết đúng là đã từng có một số hành động cần những khoản chi lớn, bao gồm cả Mật Trinh ti và Hoa Thạch Cương. Lúc ban đầu Chu Triết kéo dài Hoa Thạch Cương là do số bạc có thể dùng cho việc quốc sự không đủ. Sau việc liên minh Hắc Thủy, số bạc thua cho các nước khác giảm đi, thái bình trên chính đàn cũng khiến cho nguồn thu quốc khố tăng lên, nhưng việc Hoa Thạch Cương vẫn không dừng lại, mà y đã che dấu nó đi, không cho bất cứ ai, được thôi, vậy thì cứ giữ lại cho một mình mình đi. Y trọng dụng đám người trong Thái Kinh, Vương Phủ đi trưng thu lại những vật có giá trị khắp nơi, ai mà sâm tấu mắng chửi họ thì sẽ bị chèn ép. Chèn ép xong lại cho chút quyền lực.
Đến cuối cùng thì đám người Vương Phủ bị người ta mắng chửi cũng nhiều nhưng ngược lại quyền lực cũng càng ngày càng cao, Hoàng đế thì được cái danh Thánh quân. Vài năm điều giáo đã luyện cho Ngự Sử Đài, Thanh lưu, Ngôn lộ có được bản lĩnh đỉnh cao đoán ý Thánh thượng, bọn họ bị tham tấu vô số, "khiến cho bách quan đều nói cùng một việc, chính đàn một tiếng" cũng không làm họ tổn thương đến một sợi lông.
Nếu phân tích từ góc độ tâm lý học, đây chính là cái nhìn của Ninh Nghị. Một Trung nhị thiếu gia, tam quan chưa ổn, sau khi tiếp nhận nhiều luồng tin tức thì đã cho rằng mình có thể nhìn thấu thế giới. Nói về bản chất thì vị Hoàng đế này không tin bất cứ kẻ nào, y cũng không tin trên thế giới này có chuyện đúng chuyện sai, y không cho rằng Thái Kinh vì nước vì dân, cũng không tin Tần Tự Nguyên, Lý Cương vì nước vì dân, từ góc độ này mà nói, sau lưng mỗi người đều là vì lợi ích, Thái Kinh làm vậy là vì quyền thế của gia tộc ông ta, Lý Cương, Tần Tự Nguyên là vì muốn lưu danh sử sách, cũng chỉ là cái hư danh nhất thời.
Trên thực tế, làm một kẻ bề trên, tâm tư như vậy chưa chắc đã là một sai lầm lớn. Khả năng suy luận logic của bản thân không đủ, gặp chuyện gì cũng quy chụp, không thông hiểu đạo lý, người như vậy tuy rằng cũng có thành công, nhưng mà thân làm một Hoàng đế, khả năng chịu được áp lực của y thật sự quá kém.
Không lâu sau khi vào kinh thành, Ninh Nghị đã cảm nhận được sự nông cạn của Hoàng đế, đương nhiên những điểm không đúng thì khó mà nói ra được, hắn dù sao cũng sẽ không nói thẳng vào mặt đối phương. Nhưng chuyện của Trương Giác phát sinh khiến hắn cảm thấy thật sự bất đắc dĩ.
Đối với đám người Tần Tự Nguyên đương nhiên là đau lòng vì chuyện của Trương Giác, nhưng phỏng chừng cũng không quá mức lo lắng. Người Kim dù sao cũng không quá đông, mọi chuyện cũng không phải không có lối thoát, chỉ có trong lòng Ninh Nghị hiểu được người Kim nhất định muốn xuôi nam, lại thêm chuyện này liền khiến hắn không thể không thở dài.
Đối với thất bại trong gang tấc này, hắn nghẹn đắng họng, nhưng năm mới đã đến, hắn cũng không thể tiếp tục suy xét. Đối với Tần Tự Nguyên hiện đang an dưỡng, đương nhiên hắn cũng không thể nói điều gì, chỉ có thể âm thầm thay đổi sự sắp xếp của Trúc Ký trên phạm vi lớn Hoàng đế là bậc cửu ngũ chí tôn, y đã làm như vậy, ngươi còn có thể làm khác sao.
Hắn liền thường xuyên đến tướng phủ, cũng đám người Tần Tự Nguyên, Nghiêu Tổ Niên, Kỷ Khôn, Văn Nhân Bất Nhị trò chuyện nhàn tản, trong lòng thì suy tính đến những việc bản thân cần làm. Chiều ngày hôm nay sau khi đến Hữu tướng phủ, ngồi trong thư phòng ấm áp, nói vài câu chuyện, Tần Tự Nguyên liền lấy một cuốn sách đưa cho bọn họ xem, nhưng đại khái là những biên chép của lão.
Những cuốn sách kia, bao gồm cả Tứ thư Ngũ kinh đều là bản chép tay của Tần Tự Nguyên, sau khi viết ra còn bổ sung thêm rất nhiều lý giải của bản thân ở bên cạnh. Ninh Nghị cầm lấy một quyển, tùy ý lật xem. Tần Tự Nguyên vốn đã không màng hơn thua được mất, nhưng khi đưa những thứ này cho mọi người xem lại biểu lộ chút đắc ý. Đám người Nghiêu Tổ Niên đều đọc một cách cung kính, thỉnh thoảng lại nhíu mày, sắc mặt tỏ ra rất coi trọng. Ninh Nghị thì lật xem một cách tùy ý, hắn không phải là xem không hiểu những thứ này, nhưng do trong lòng bị ảnh hưởng của ngàn năm Nho giáo, nên những thứ viết trong sách xem ra vẫn còn giản đơn, là những đạo lí Nho gia không cần nói cũng đủ biết.
Tần Tự Nguyên nằm trên ghế, chậm rãi mở miệng:
- Những quyển sách này là ta từ khi về nghỉ hưu đã bắt đầu viết, cũng đã bàn bạc với đám người Khang Minh, Doãn Đằng, sau đó lại sửa lại mấy lượt, sau khi phục khởi thì việc chỉnh sửa và chú giải bị đứt quãng, nhưng ngược lại lại có những điều chỉnh rất lớn. Đưa cho mọi người xem như vậy, đây vẫn là lần đầu tiên.
Lão nhắm mắt lại, hai tay đặt trước ngực, ngón tay vỗ nhè nhẹ:
- Cả đời lão phu, trước lấy nho sinh mà tạo lập danh tiếng, sau lại làm rất nhiều chuyện khó mà hợp với đạo nghĩa của người nho sinh. Sau khi làm quan, quan lộ của ta cũng không ngay thẳng như Lý tướng, nếu khách quan mà nói, vì muốn mọi chuyện có được một kết quả tốt, ta có chút quá mức thủ đoạn, cũng may lão phu vẫn còn giữ vững một chút văn danh, nên cũng không vì vậy mà bị công kích quá mức. Nhưng bao năm này theo đuổi đạo Nho, trải qua thăng trầm, trong lòng ta thủy chung vẫn có một nghi ngờ, hoặc có thể nói là chờ mong. Nếu thế sự hiện nay ngay thẳng, ta cũng đâu phải khổ sở mưu kế như vậy
- Những năm gần đây, lão phu đọc sách, nhiều lần nói chuyện cùng Niên công và vài vị đại nho khác. Trong số họ, tuy Lập Hằng tự xưng không phải Nho gia, nhưng đối với các đạo lý lại rất thông hiểu. Nhớ rõ lần ấy Lập Hằng nói với ta, mỗi triều đại đổi thay, khi đến thời khắc chuyển đổi đều có kẻ gian tác loạn, Hán có Đổng Trác, Đường có An Lộc Sơn, Tấn có Giả Nam Phong, cắt nhường mười sáu châu Yến Vân, có Thạch Kính Đường. Những kẻ này bị ghi trên sử sách, ngày ngày bị người ta thỏa mạ, nhưng nếu Đổng Trác gặp Hán Vũ, sẽ còn có loạn Tam quốc hay sao? Nếu An Lộc Sơn gặp Lý Thế Dân, còn có biến loạn Mã Ngôi sao? Giả Nam Phong mà gặp được Tư Mã Ý, Bát vương gia đấu thể tác loạn? Tất cả những người này, người đời đều cho là kẻ gian hai nước. Trên thực tế giống như đợt thiếu hụt lương thực này, nếu không phải đủ loại sâu mọt đục rỗng khiến đất nước yếu kém cực điểm, người ngoài kẻ nào dám tham vọng đến mảnh giang sơn này?
- Lần này thiếu lương thực, để giảm bớt áp lực trong triều đình, lão phu đã lấy rượu độc giải cơn khát, từng giật dây một ít thương hộ, âm thầm thao túng ngôn luận, lại giảng giải đạo lí vì lợi ích cho thương gia. Lập Hằng đã từng nói với ta, nếu kinh doanh phát triển rầm rộ thì hiện nay ở Vũ triều làm gì có những kẻ tư tưởng hám lợi. Lần này ta đứng sau lưng thúc đẩy, dù tốt dù xấu thì ta cũng không thoải mái gì, nhưng vì quá nhiều người mong mỏi nên lão phu cũng không thể không làm. Từ đó mà ngẫm lại, xem ra đối với mấy chuyện này, những cuốn sách này cũng coi như an ủi những năm qua ta đã dùng quá nhiều thủ đoạn
Ninh Nghị hơi ngẩng đầu... Khi Tần Tự Nguyên quyết định dùng đến thủ đoạn, hắn đã từng nghĩ rằng vị lão nhân này nhất định đã từng trải qua đấu tranh tâm lý rất nhiều mới đưa ra quyết định này. Sau đó triều đình thừa nhận thương nhân chính danh, Ninh Nghị đoán chắc ít nhiều cũng do lão nhúng tay vào. Ninh Nghị mặc dù cũng là một trong số thương nhân, nhưng trong lòng lại luôn cho rằng, cái loại chủ nghĩa tư bản hám lợi đến trần trụi chính là liều thuốc độc mà triều đại này không thể chạm tới. Hắn cũng đoán được Tần Tự Nguyên sau lưng sẽ chuẩn bị thêm một điều gì đó, nhưng lại không đoán được thứ mà lão chuẩn bị chính là những cuốn sách này.
Lão muốn làm gì? Ừ, lão sau khi giải thoát những mối ràng buộc cho tầng lớp sĩ nông công thương trong phút chốc, rồi lại quàng lên người họ những quy tắc chuẩn mực khác, đây cũng là một cách nghĩ.
Ninh Nghị liếc nhìn quyển sách trên tay, trong lòng suy đoán như vậy, hắn cũng đang suy tính kế hoạch của chính mình, rất hiểu biết và tán thưởng đối với từng hành động liên tiếp của vị lão nhân này, người làm đại sự đều không hề đơn giản. Nhưng một lát sau đó, một suy nghĩ như sấm sét ngang tai, khiến những suy nghĩ vừa rồi của hắn nổ tung.
- Con người thời đại này còn quá ngu muội
Lão nhân dứt lời:
- Thuật pháp của bậc thánh hiền là kéo con người ra khỏi ngu muội, vẽ ra cho họ một con đường khác. Mấy ngàn năm qua, thánh hiền dạy người ta quản lý công việc, dạy người ta biết lựa chọn, đưa ra quyết định. Sự khác nhau chính là tầm nhìn ngắn hay dài, Tử Cống là người nước Thục, sau khi y giúp nước Lỗ chuộc người cũng không màng đến phần thưởng, hướng đến điều cao thượng. Khổng Tử lại nói, nếu như tuyên dương thì lại là điều tai hại với đất nước. Hiện giờ chúng ta đề cao việc lấy ân báo oán, nhưng Khổng Tử nói lấy gì để trả ơn, để thắng báo oán, lấy đức trả ơn. Trên thế gian này, phàm là kẻ giả vờ thật thà chất phác để lừa bịp, thường thường là kẻ trộm đi làm phúc làm đức. Thế nào gọi là đức, gọi là đạo? Nhân đạo có đức, đó chính là đạo đức, là cách để chúng ta khiến thế gian trở nên tốt hơn. Con đường này phải đi thế nào mới tốt đây
- Người đương thời chỉ lo cho mình mà không lo cho cả nhà, chỉ biết lo cho một nhà mà không biết lo cho cả đất nước, là con người vì lợi ích cá nhân mà muốn che mắt thiên hạ, đó là điểm khác biệt giữa người với người trong thiên hạ. Người với người ở chung, muốn kết hợp lại thành một gia đình, một quốc gia thì phải biết tùy lúc mà bỏ qua một số dục vọng cá nhân, mới khiến cho quốc gia càng ngày càng thêm hùng mạnh, lúc nào cũng vận động, không ngừng sinh sôi. Cả đời ta nghiên cứu học vấn, cũng chính là muốn tìm ra con đường này, dùng hết sức mình để hòa hợp hai phía lợi ích làm một. Dựa theo cách mà Lập Hằng từng nói, đây là cách phân chia giữa cá nhân và tập thể
Tần Tự Nguyên nhắm mắt lại, ngồi trên chiếc ghế dài, hơi ngẩng đầu dậy hít một hơi.
- Mà lão phụ chính là muốn làm cho con người rời xa dục vọng, hướng tới thiên lý
Trong một khắc này, gió đã ngừng.