Ruby đứng trước cửa một ngôi nhà nhỏ có sân trước. Kể từ lần cô đến thăm, cách đây năm năm, ngôi nhà đã được sơn lại. Toàn bộ ngôi nhà trông khang trang hơn. Có những tấm rèm mới treo trên cửa sổ, và một vài chậu cảnh bóng loáng. Cô vuốt mượt tóc ra sau tai, chỉnh lại quai túi đeo vai và bấm chuông cửa.
Một người phụ nữ nhỏ nhắn, tóc sẫm, ngực nở nang, ra mở cửa. Bà mặc một bộ đồng phục y tá và đi chân đất. Trông bà có vẻ mệt mỏi.
“Chào mẹ.”
“Chào con, Tracey. Con làm gì ở đây?”
Ruby nhún vai. “Con không biết. Đã lâu con không liên lạc. Con muốn đến Chúc mừng Năm mới. Xem mọi người thế nào.”
Mẹ cô nheo mắt nhìn cô. “Con muốn gì?”
Ruby chắt lưỡi. “Chẳng gì cả, mẹ ạ. Con chẳng muốn gì.”
Mẹ cô thở dài và mở toang cửa ra. “Thế thì theo mẹ, con nên vào nhà đi. Chúng ta sẽ phải ngồi trong bếp. Bọn con trai đang mải mê với X-Box[31] ở trong kia.” Bà chỉ vào cửa phòng khách. Ruby thoáng nhìn thấy ba thằng con trai đang tuổi lớn nằm vắt ngang chiếc ghế sofa mới tinh. Những đứa em khác cha của cô. Lần trước cô gặp, chúng còn là những đứa trẻ, đầy ắp năng lượng và luôn chân luôn tay. Giờ thì chúng đã là những thiếu niên, chân tay nặng nề, bất động, nằm vắt ngang đồ đạc như những búi rong biển ướt.
[31] Trò chơi điện tử.
Mẹ cô lấy nước vào một chiếc ấm đun mới tinh từ vòi nước mới tinh, lắp trên chiếc chậu rửa mới tinh.
“Trà nhé?”
Ruby gật đầu. “Nhà trông đẹp đấy,” cô nói.
“Ừ. Đã phải làm rất nhiều việc đấy. Hoặc thế hoặc là mua nhà mới mà.”
“Vậy là mẹ vẫn sống với ông ta à?”
“Eddie á? Ừ.”
“Ông ta đâu?”
“Thế con nghĩ ông ấy ở đâu nào?”
“Con không biết. Ở quán rượu chắc?”
“Chính xác. Con có uống đường không nhỉ? Mẹ không bao giờ nhớ được.”
Ruby lắc đầu. Cô liếc nhìn quanh gian bếp. Có một con gà bọc trong giấy bóng trên mặt bếp, một túi khoai tây, một ít cải chíp đựng trong cái rổ trong chậu rửa. “Thế, có gì mới không ạ?”
Mẹ cô nhún vai, rót nước vào các cốc. “Chẳng có gì nhiều. Chúng ta đã sửa lại nhà, xong xuôi với Giáng Sinh, và bọn con trai đã đi học lại. Quay trở lại với nhịp điệu quen thuộc, con biết đấy.”
“Công việc của mẹ ra sao?”
“Ổn cả.”
“Mẹ vẫn làm ở nhà dưỡng lão à?”
“Không. Giờ mẹ làm ngoài, cho bà Scott.”
“Bà Scott ở nhà thờ ạ?”
“Ừ. Cha Scott đã qua đời cách đây mấy năm. Bây giờ bà ấy sống một mình. Mẹ đến đó làm năm ngày một tuần, cộng với sáng thứ Bảy và Chủ nhật.”
“Chắc bà ấy trả mẹ cũng khá nhỉ?”
Bà đưa cốc trà cho Ruby. Nó có in hình tòa lâu đài mạ vàng và những chiếc búa của câu lạc bộ West Ham United.
“Cũng không hẳn,” bà mẹ đáp.
“Mẹ!” một giọng con trai cục cằn từ tiền phòng vọng lại.
“Gì?”
“Cho con cốc trà?”
Mẹ Ruby chặc lưỡi và nhướn mày. Rồi bà lại lấy đầy nước vào ấm để đun. Nô lệ cho những người đàn ông của mình. Ruby nghĩ. Chẳng có gì mới hết.
“Thế - còn con có gì mới không? Vẫn ở cái nhà kỳ cục đó hả?
“Vâng, vẫn ở đó.”
“Có công việc gì chưa?”
“Con vẫn hát, nếu ý mẹ là vậy.”
“Chúa tôi, năm nay con bao nhiêu tuổi rồi nhỉ?”
“Ba mốt.”
“Phải, đúng rồi. Dĩ nhiên là con ba mốt. Chẳng phải đã đến lúc cần lớn lên rồi đó sao? Nếu đến ba mươi tuổi mà vẫn chưa thành danh thì có thể quên chuyện ấy đi được rồi, phải không nào? Thường vẫn như thế phải không?”
Ruby thở dài và nhấp một ngụm trà. Cô biết là sẽ như thế này. Luôn luôn như thế này. Vì thế mà cô không bao giờ quay lại. Vì thế, và vì Eddie.
“Tommy! Trà xong rồi này!”
Tommy vào đến cửa bếp. Trông giống hệt Eddie, nhỏ người, to ngang với tóc màu cát và mũi nhỏ. Nó nhìn Ruby từ trên xuống dưới. “Ổn chứ?” nó nói. “Chị làm gì ở đây?”
“Chỉ ghé thăm thôi,” cô đáp.
“Nhưng em nghĩ chị đã bảo là sẽ không bao giờ quay trở lại cơ mà.”
“À, ừ. Chị đã đổi ý.”
“Chị có ở lại ăn trưa không?”
“Chị không biết.” Cô liếc nhìn mẹ. “Còn tùy vào...”
“Con ở lại cũng được mà. Mẹ có đủ thức ăn cho tất cả mọi người. Nhưng Eddie sẽ về ăn trưa đấy. Và ông ấy đã ở quán rượu rồi. Tùy con thôi.”
“Không,” cô quay về phía Tommy. “Chị sẽ ở đây đến lúc bố về. Sau đó chị sẽ lên đường.”
Tommy nhún vai và mang trà của mình vào phòng khách.
“Mẹ nghe này,” Ruby nói, quay lại phía bà mẹ. “Con sẽ nói thật với mẹ. Con đang có khó khăn. Con đang nhẵn túi.”
“Ồ, phải rồi. Bắt đầu rồi đây.”
“Bắt đầu rồi cái gì ạ?”
“À, mẹ biết ngay là cuộc viếng thăm này không phải chỉ để chuyện gẫu thôi mà.”
“Mẹ ơi - con đã bao giờ hỏi xin tiền mẹ chưa? Con đã tự lập kể từ hồi mới mười sáu tuổi. Con đã bước vào đời mà hầu như không có sự giúp đỡ nào của mẹ. Tất cả những gì con hỏi xin chỉ là vài trăm bảng thôi, để thanh toán những món nợ của con.”
“Kiếm việc làm đi.”
“Con không thể kiếm việc được.”
“Tại sao không?”
“Bởi vì con chẳng biết làm gì cả. Trên đời này ai sẽ thuê con làm việc cơ chứ?”
“Chúa ơi, Tracey, con nghĩ 99,9 % dân số nước này thực sự có thể làm cái gì đó ư? Con nghĩ là mẹ có thể làm cái gì đó ư? Con nghĩ nếu mẹ được lựa chọn, mẹ sẽ đến làm ở chỗ bà Scott bảy ngày một tuần ư? Rửa đít cho bà ta, giặt đồ lót nữa? Con nghĩ mẹ không muốn giỏi một thứ gì đó, có một tài năng nào đó, đặc biệt à? Ai cũng muốn mình đặc biệt, Tracey, nhưng chìa khóa của sự trưởng thành là nhận thức được rằng mình không như thế.”
Ruby thở dài và véo vào sống mũi mình. Có thể coi đó là khẩu hiệu của gia đình. “Mày chẳng có gì đặc biệt sất”. Thời thơ ấu của cô phủ đầy những câu nói kiểu đó: ra vẻ ta đây, như bà tướng, làm bộ làm tịch, vân vân... Cô đã phải chịu đựng điều ấy cho tới năm cô mười sáu tuổi, rồi cô gói gém hành lý và chuồn, đi London với người đầu tiên nói với cô rằng đúng là cô đặc biệt đến từng tí một như cô hằng cảm thấy.
Anh ta chỉ nói như vậy để dụ cô vào giường mà thôi, nhưng cũng chẳng sao. Cô đã trốn thoát. Cô đã sử dụng dịch vụ đổi tên bằng chứng thư đơn phương, đổi Tracey thành Ruby và tiếp tục được sống là mình.
“Thế nào cũng được, mẹ nghe này. Con không đến đây để nghe nhắc nhở về sự tầm thường khốn khổ của con. Con tới bởi vì con là con gái mẹ và con cần sự giúp đỡ. Rất cần.”
“Cần đến mức nào?”
“Có thể nói thế này. Ngân hàng đã buộc con cắt thẻ thanh toán và gửi trả lại họ, và con còn nợ tiền những người khác nữa.”
“Người nào?”
“Bạn bè, đồng nghiệp.”
“Không có lưu manh chứ?”
“Không.”
“Vậy là con không bị nguy hiểm?”
“À, không. Con không có nguy cơ bị chặt ra từng khúc bởi xã hội đen, không. Nhưng con có nguy cơ mất đi nhiều bạn bè và bị đuổi ra khỏi nhà.”
Bà mẹ quay lưng về phía cô và nhìn chăm chú qua cửa sổ, tay đút vào túi chiếc váy đồng phục y tá. Ruby quan sát mẹ. Tóc bà đã ngả bạc. Vai bà tròn hơn xưa. Gan bàn chân để trần của bà chai cứng. Eo bà đẫy hơn. Bà đã bước vào tuổi trung niên và điều ấy xảy ra nhanh quá.
“Không,” bà mẹ nói. “Mẹ không thể giúp con được, con gái yêu. Mẹ xin lỗi.”
“Cái gì ạ?”
“Mẹ không thể cho con chút tiền nào được. Như vậy không bằng với bọn con trai và với chính mẹ.”
“Công bằng ư?”
“Phải. Mẹ đã làm việc vất vả để có những thứ này. Thực sự vất vả. Mẹ làm những thứ con không thể tưởng tượng ra được. Con thì chẳng làm gì cả, cứ phất phơ làm ra vẻ mình đặc biệt và sống bám vào người khác. Không, con không thể bám vào mẹ đâu. Con phải tìm cách khác thôi.”
“Ồ, vậy những đồng tiền mồ hôi nước mắt của mẹ - Eddie có thể mang đến quán rượu mà uống hết thì không sao, nhưng mẹ không thể để ra vài đồng cho con gái của chính mẹ à?”
Mẹ cô nhún vai, nhướng mày, như thể điều ấy nằm ngoài tầm kiểm soát của bà.
“Mẹ chẳng nợ con cái gì cả, Tracey ạ.”
“Chúa tôi, mẹ có nợ con vài điều đấy. Mẹ đã mang người đàn ông đó về nhà ta. Mẹ mang ông ta về và để cho ông ta phá hỏng hết mọi thứ. Mẹ ở đó mà nhìn ông ta phá nát tuổi thơ của con, mẹ để ông ta coi thường con, đánh đập con và xúc phạm con, và mẹ chẳng làm gì hết. Mẹ nợ con đấy, mẹ ạ. Mẹ nợ con nhiều đấy.”
Mẹ cô sụt sịt, chọc thủng lớp màng bọc con gà, rồi lại sụt sịt.
“Mẹ biết không,” Ruby đứng dậy và cầm túi lên. “Con đã không định đến. Thực sự con không định. Con đã nghĩ là chỉ phí thời gian mà thôi. Nhưng có một giọng nói khe khẽ ở trong đầu con bảo rằng, ‘bà ấy là mẹ mình, bà ấy là mẹ mình, bà ấy là mẹ mình’. Cứ như thể điều ấy có ý nghĩa gì. Cứ như thể là mẹ là một điều gì đó quan trọng, một điều gì đó đặc biệt. Nhưng rõ ràng là, giống như mọi thứ khác trong cuộc đời bé mọn, tầm thường, đáng buồn của mẹ, điều đó chẳng đặc biệt gì.”
Cô rời khỏi nhà bếp, đi qua phòng khách. Cô mở tung và nhìn mấy đứa em khác cha. “Đừng có mà nghe họ,” cô hét lên. “Đừng có để họ làm cho chúng mày tin rằng chúng mày chẳng đặc biệt gì sất. Mọi người đều đặc biệt. Kể cả lũ chúng mày.” Ba đôi mắt chớp chớp, không hiểu gì nhìn chằm chằm vào cô. “Chị sẽ gặp lại khi chúng mày đã thành người lớn,” cô nói, “khi chúng mày sẵn sàng ra khỏi chỗ này.”
Và rồi cô bỏ đi, dập mạnh cánh cửa sau lưng.