"Lịch sử dường như chỉ là một chuỗi dài các vụ giết người, phải không?"
- Jeanne M. Dams
- ---
Tần cảnh quan cởi đi đôi găng tay dùng một lần, sát khuẩn bằng dung dịch cồn rồi lấy găng mới để xem xét thi thể thứ hai. Ánh mắt của Tần Quân Vi cô đọng lại sắc bén, cứ thế chậm rãi xem xét mọi thứ.
Tề Bạch không nói gì, cô ngồi bên cạnh quan sát đối phương làm việc. Sự thật là trong ngành pháp y, không phải lúc nào cũng khám nghiệm được nguyên nhân tử vong.
Chết - không đơn giản là việc rời bỏ thế gian. Đó là quá trình mà cơ thể sống bị một tác động nào đó dẫn đến không còn hoạt động, quá trình "chết" là sự mất chức năng của hệ cơ quan lớn trong cơ thể người, hệ tim mạch, hệ hô hấp, hệ thần kinh và sự hối hợp giữa chúng. Ví dụ có thể do chấn thương dẫn đến mất máu quá nhiều mà chết, cũng có thể do một cơn đau tim không kịp thời làm CPR, cũng có cái chết mà pháp y bất lực chỉ viết gọn một dòng: Không xác định được nguyên nhân tử vong. Tề Bạch cũng đã từng trải qua việc không tìm được nguyên nhân cái chết như thế. Sự việc tuy rằng đã qua lâu nhưng với pháp y như cô, đó là cảm giác thực sự khó chịu.
Khi sinh ra, con người có giấy khai sinh thì chết đi cũng cần làm giấy khai tử. Cái chết cũng được phân chia, phân loại.
Tử vong được chia thành hai khái niệm lớn:
- Tử vong cấp tính: tai nạn (tai nạn xe, bị súng bắn, đột tử bất ngờ.)
- Tử vong mãn tính: do các bệnh lý nền đã tồn tại hoặc biến chứng liên quan.
Trong đó nguyên nhân tử vong (Cause of death, viết tắt là COD) của pháp y được phân loại gồm: tự nhiên, tai nạn, tự tử, tình nghi giết người, chưa xác định và sau cùng là chờ giải quyết. Một số nước còn có SUID (Sudden Unexplained Infant Death) là tử vong đột ngột không rõ nguyên nhân ở trẻ sơ sinh.
Về mặt luật pháp, nếu một người chết được kết luận là bị giết hại thì thi thể của họ cũng được xem là "bằng chứng", vì thế họ bị giữ lại để khám nghiệm. Giải phẫu pháp y hay nói theo cách "bình dân" là mổ xác người chết, đây là cuộc tranh cãi không hồi kết về tính đạo đức. Nhiều người xem đó là đi ngược với tôn giáo, xúc phạm thần linh. Cũng có những gia đình cho dù con cái bị hại chết vẫn chỉ muốn đưa thi thể nguyên vẹn về an táng, điều này cũng khó trách vì liệu có ai chịu nổi thi thể người thân bị mổ xẻ, nội tạng bị lấy ra để xét nghiệm rồi cuối cùng trên thi thể đầy những đường may vá. Người nhà nạn nhân khi đến nhận thi thể, họ lần nữa như bị cứa vào tim.
Tề pháp y không phải chưa từng bị người nhà nạn nhân chửi bới. Vài năm trước cô còn bị người nhà nạn nhân tạt cả máu động vật. Tề Bạch lúc đó tặc lưỡi, xem như một đặc thù trong nghề của mình. Suy cho cùng dính dáng tới người sống đều có rủi ro.
Lúc này Tần đội trưởng đã quan sát xong thi thể, cô đang xem những bức ảnh chụp vết thương trên thi thể nạn nhân thứ hai, Bích Vân, một nữ sinh lớp 7, xác của Bích Vân được tìm thấy sau trường học, nơi đó có rất nhiều cây xanh lâu năm, thi thể được phát hiện trong tình trạng nhiều vết trầy ngoài da, đa chấn thương nhưng không đủ lớn để tử vong, em ấy vẫn còn mặc nguyên đồng phục lúc tan trường, nhưng đây là buổi tan trường mãi mãi không về được nhà nữa.
Khi tiến hành xét nghiệm một hiện trường, sẽ có kỹ thuật viên phụ trách chụp lại hình ảnh hay còn gọi là Nhiếp ảnh pháp y, người tiến hành phải được trang bị máy ảnh kỹ thuật số, đèn flash, vài loại ống kính như: ống kính toàn cảnh, ống kính macro chụp tiệm cận. Để chụp được những bức ảnh đạt yêu cầu, phải bảo đảm được sự rõ ràng, đa chiều của vết thương cũng như vật chứng. Đánh số cách điểm ghi ngờ, cần đặt kèm thước góc vuông vào bên cạnh để ước lượng sơ bộ kích thước.
Quan trọng nhất là không được phép di chuyển bất kỳ điều gì, chỉ có thể dùng mắt để nhìn và máy ảnh để ghi lại nhằm bảo đảm tính trung thực nhất của hiện trường.
Việc lựa chọn ống kính chụp ảnh cũng đòi hỏi người chụp lựa chọn tiêu cự phù hợp tránh sự biến dạng trong hình ảnh, ví dụ một vết chân có thể chụp bằng ống kính 1:2, dấu chân lớn thì chưa đòi hỏi đến ống kính macro 1:1, người chụp có thể dùng tiêu cực gần với mắt người là 35mm. Nếu sử dụng ống kính góc rộng sẽ gây biến dạng hình ảnh, đây sẽ được xem là ảnh lỗi trong nhiếp ảnh pháp y hiện trường. Một số ống kính dùng để chụp hiện trường hay được dùng là 18mm (áp dụng với toàn cảnh), 35mm (tiêu cực gần với mắt người cho vật thể có kích thước trung bình) sau cùng là macro với vết thương nhỏ.
Tề pháp y có thể chụp được ảnh hiện trường với máy ảnh kỹ thuật số, tuy nhiên trong trường hợp bình thường cô sẽ để trợ lý phụ trách, còn bản thân sẽ tập trung vào chuyên môn.
Tần Quân Vi đang xem qua chính là những bức ảnh này, cô im lặng quan sát, vẻ mặt tập trung, ánh mắt sắc bén không bỏ lọt chi tiết nào. Tần đội trưởng sắp xếp các dữ liệu trong đầu mình. Rồi giây lát thở hắt ra có vẻ không vui. Từng hành động này đều bị Tề pháp y chú ý.
"Tần cảnh quan, mới xem qua vài hình ảnh đã thở dài như thế?" Tề Bạch nhàn nhạt nói, rồi đột nhiên lại cao hứng giễu cợt: "Lúc đạp chết Tiểu cường cô rất vui vẻ mà?"
Tần Quân Vi thầm oán than trong lòng, cô có vui vẻ đạp chết con gián kia sao? Cô nhớ lúc đó mặt mình không hề xuất hiện nụ cười nào? Với có ai đó vừa vui vẻ vừa đạp chết con gián sao? nghe thật biến thái.
Quan trọng nhất. có thể cho qua chuyện này không? Cùng lắm cô sẽ bắt mười con gián đền lại cho Tề pháp y. Nghĩ là nói, Tần cảnh quan nghiêm túc cất lời:
"Tề pháp y, tôi sẽ bắt mười Tiểu cường về cho cô. Cô có thể cho qua chuyện này không?"
"Không."
Tề Bạch lạnh nhạt đáp.
"Cô..." Tần Quân Vi vốn không giỏi trong việc đối đáp với nữ nhân. Chỉ biết phản ứng lại bằng một chữ "cô" bỏ lửng.
Tề Bạch nhìn biểu cảm của Tần Quân Vi có chút thưởng thức. Tay nâng cốc cà phê nhẹ nhàng uống một ngụm.
"Mười Tiểu cường của cô bắt về vốn không thể thay thế được. Vì Tiểu cường kia vốn nằm trong dự án nghiên cứu của tôi." Tề Bạch lạnh nhạt nói.
"Nếu quan trọng như vậy thì đừng thả Tiểu cường của cô đi lung tung chứ?" Tần Quân Vi nói, cô không muốn tranh luận về một con gián. Nhưng Tề Bạch cứ quay lại vấn đề này.
"Cô đang đổ lỗi cho nạn nhân? Theo lý lẽ này thì người đeo trang sức hớ hênh thì đáng bị cướp?" Tề Bạch nói, từ ngữ sắc bén thật đáng sợ...
"Tôi sai rồi..." Tần Quân Vi bất lực nói. Cô sai không phải vì đạp chết tiểu cường, mà vì đi tranh cãi với phụ nữ chanh chua như Tề Bạch.
Trước lời nhận sai này của Tần cảnh quan, Tề Bạch chỉ hừm lạnh một tiếng. Cô đang khá mệt, vì đứng quá lâu nên phần chân giả bên phải liên tục ma sát, tạo áp lực khiến cô không thoải mái. Nhưng trong một ngày hôm nay bỗng có người để tiêu khiển như Tần Quân Vi cũng xem như không quá tệ.
Tề Bạch chậm vẫn ngồi yên trên ghế. Lần nữa uống ngụm cà phê trong cốc nhưng cốc đã cạn.
"Cô không nên uống cà phê nhiều như thế."
Tần Quân Vi lên tiếng. Cô vừa tự mình xem qua những ảnh chụp vết thương từ nạn nhân thứ hai, vừa lên tiếng.
"Tại sao cô biết tôi uống nhiều cà phê?" Tề pháp y hỏi, cảm thấy có chút thú vị.
"Người ta uống cà phê có nhiều loại, uống để thưởng thức, uống để bắt đầu một ngày. Còn bây giờ là 11 giờ sáng, cô uống đều là ngụm lớn còn là cà phê đen, chứng tỏ uống để duy trì tỉnh táo. Dựa theo thói quen này có khi cô uống cà phê thay cả nước."
Tần Quân Vi từng lời nói rõ ràng. Ngưng đôi chút để xem rõ một bức ảnh chụp hiện trường, vài giây sau cô tiếp lời: "ở bên ngoài còn có cả bình thủy tinh đựng cà phê kia kìa. Sẽ không tốt cho huyết áp đâu."
Tần cảnh quan nói.
Tề Bạch không trả lời ngay, cô xoay xoay cốc cà phê trong lòng bàn tay.
"Tần cảnh quan, không cần cô bận tâm." Tề Bạch lạnh lùng nói. Lời lẽ dứt khoát đến đáng sợ. Khi quan tâm đến ai đó mà nhận lại được là khước từ thì giống như ta vừa làm chuyện dư thừa.
Tần Quân Vi nhìn Tề Bạch vài giây, rất nhanh lại quay về quay sát hình ảnh được chụp từ hiện trường. Chỉ có điều Tần cảnh quan không để tâm. Tâm trí của cô chỉ dành cho vụ án mà thôi.
"Tề pháp y, cô nhận định thế nào về nạn nhân thứ hai?" Tần Quân Vi hỏi, cô muốn nghe ý kiến từ Tề Bạch, dù sao cô ta cũng đến đây trước cô vài ngày. Mọi việc sẽ có phần tường tận hơn đôi chút.
"Giống như nạn nhân đầu tiên, hiện trường ở khu rừng phía sau trường học không phải hiện trường thứ nhất." Tề Bạch nói. Cô cầm chiếc ipad ở gần đó, truy cập vào tệp tin nội bộ của cảnh sát, rồi mở lên hình ảnh xét nghiệm từ pháp y.
"Tần cảnh quan, cô chắc biết về hồ máu tử thi?" Tề Bạch hỏi, Tần Quân Vi gật đầu. Đây là kiến thức cơ bản trong điều tra mà cảnh sát cũng phải biết. Vì hồ máu là dấu vết cơ bản để xác định tư thế chết của nạn nhân.
Do tác động của trọng lực, khi cơ thể người đã chết, hồng cầu nặng sẽ di chuyển chìm qua huyết tương. Tạo nên màu sắc khác thường ở vùng trũng trên da, hồ máu không hẳn chỉ có màu tím mà còn phụ thuộc nhiều yếu tố khác.
Tuy vậy cũng cần lưu ý nếu xác chết ở trên mặt phẳng thì mao mạch sẽ bị nén dẫn đến hồ máu không xuất hiện tại phần da tiếp xúc mà tràn diện tích xung quanh.
"Ở nạn nhân thứ hai đã hình thành hồ máu thứ phát." Tề Bạch nói, cô dùng ngón tay chạm vào màn hình để mở hình ảnh dẫn chứng. Trong đó hồ máu xuất hiện ở lưng nạn nhân lẫn phần trũng của chi dưới. Cho thấy nạn nhân vốn tử vong trong tư thế ngồi, sau đó mới bị di chuyển quăng vào phía sau trường học trong tư thế nằm ngửa.
"Theo tôi biết thì trong vòng 6 tiếng tử vong, nếu có dịch chuyển nạn nhân thì hồ máu thứ phát sẽ hình thành." Tần Quân Vi nói, Tề Bạch gật đầu đồng tình.
"Nguyên nhân tử vong là do nghẹt khí, có vết trầy trên da." Tề Bạch nói, cô mở hình ảnh vết thương của nạn nhân. Trên chiếc cổ bé nhỏ hiện rõ một vết siết.
"Dây thừng, loại dây này quá thông dụng." Tần đội trưởng nói, cô thở dài.
Tề Bạch tay chống cằm, mái tóc dài khẽ rơi sang một bên.
"Xem ra cô nợ bộ não của tôi không ít rồi Tần cảnh quan." Tề Bạch cao ngạo nói.
"Cô lại tìm thấy ve sữa trên thi thể?" Tần Quân Vi hỏi, hoàn toàn phớt lờ gương mặt cao ngạo khó ưa kia.
"Một mảnh cánh ve nằm trong dạ dày nạn nhân. Bởi vì ban đầu Bát Thành không có bác sĩ pháp y nên họ chỉ có thể mời kỹ thuật viên hình ảnh đến để ghi lại. Tôi chính là người tiến hành giải phẫu." Tề Bạch nói. Tần Quân Vi với chi tiết cánh ve sầu trong bụng nạn nhân có ấn tượng. Trong báo cáo có đề cập đến.
Giải phẫu của pháp y có quy trình rõ ràng, bất kể nguyên nhân chết ra sao họ cũng phải lần lượt lấy từng bộ phận trong cơ thể để làm xét nghiệm, bao gồm cả dạ dày. Việc tìm thấy cánh ve sầu ở dạ dày cho thấy nạn nhân đã nuốt nó trong lúc sống.
Chỉ là không rõ hoàn cảnh nào con người lại đi nuốt cánh ve? Có thể do vô tình rơi vào thứ ăn chăng?
Tần Quân Vi nhìn thi thể cô bé mới chỉ học đến lớp 7. Trong lòng dâng lên cảm giác bi ai. Kia từng là một đứa trẻ vui vẻ, một đứa trẻ có nụ cười thật tươi. Giờ chỉ còn là một xác lạnh với đầy rẫy vết thương, vết may vá từ pháp y.
Là một cảnh sát, cô muốn bắt được hung thủ. Cô không muốn thêm một đứa trẻ nào bị hắn giết nữa.