Tác giả: Dung Trách Kỷ
Edit: KT
________________
BGM: Bản giao hưởng số 1 của Brahms ở cung Đô thứ (Johannes Brahms – Symphony No. 1 in C minor)
_______________
Mục Khang tình cờ bắt gặp Lâm Diễn cách đây hai năm.
Lúc đó cũng sắp cuối kỳ. Khi ấy Mục Khang mới bảo vệ đề tài xong, vừa cùng Quản Khiếu tiễn đại tiểu thư Quản Tiểu Tiểu đi, việc học đã nắm chắc trong tay, oan gia cách nhau cả một đại dương, đáng ra là thời điểm tốt để ăn chơi.
Nhưng mà vẫn phải chuẩn bị cho buổi hòa diễn tốt nghiệp.
Cũng tầm tầm tháng tư tháng năm gì đó, trời ấm dần. Mục Khang và Khâu Lê Minh đang nhả khói trong phòng đàn của Quản Khiếu, bầu không khí thê thảm. Lý Trọng Viễn và Lục Tây Phong không hút thuốc nên bị cử đi mua cơm.
"Mày cứ đi tìm Phương Chi Mộc đi thì hơn." Quản Khiếu thành khẩn nói.
"Thật ra Phương Vân Địch cũng được mà." Khâu Lê Minh hùa theo, "Năm ngoái tụi mày hợp tác, mọi người đều khen hay."
Mục Khang rít mạnh một hơi khói: "Tao thì không thấy hay chỗ nào."
Quản Khiếu: "Mày thấy thế nào không quan trọng, giáo sư thấy hay là được."
Khâu Lê Minh: "Với cả người ta cũng xem như là fan cuồng của mày mà, chắc chắn không từ chối đâu."
Mục Khang "hừ" một tiếng: "Bố mày mời thì ai nỡ từ chối?"
Khâu Lê Minh: "Có tao."
Quản Khiếu: "Tao nữa."
Mục Khang: "..."
Khâu Lê Minh nhìn chằm chằm vào trần nhà trong làn khói: "Giữa anh em và nhạc trưởng Lâm, tao chọn nhạc trưởng Lâm."
Quản Khiếu im lặng lau lưỡi gà.
Mục Khang nghiến răng nói: "Cái lũ bọn mày..."
"... Cháu trai ạ." Cửa bỗng bị đẩy ra, Lục Tây Phong cầm hộp cơm đi vào, "Lần này nhạc trưởng Lâm mãi mới về được một tháng, có ngu cũng không chọn mày."
Lý Trọng Viễn đứng cách đó không xa, nhíu mày. Mấy đứa hút thuốc cam chịu dập thuốc, mở cửa ra vào và cửa sổ để mùi tản đi. Khâu Lê Minh còn lấy ra cả một cái quạt nan, vờ vịt quạt mấy lần, mới nói với Lý Trọng Viễn: "Mời ngài ạ."
Lý Trọng Viễn lề mề đi vào, chọn chiếc ghế gần cửa sổ nhất rồi ngồi xuống.
Cả đám bắt đầu ăn. Lý Trọng Viễn thấy sắc mặt Mục Khang không ổn, mới đề xuất: "Hay là chiều đến xem bọn tao tập?"
Mục Khang đang nhặt từng cọng hẹ trong cơm ra: "Tập gì?"
"Brahms 1." Vẻ mặt Lục Tây Phong không thích thú gì, "Đúng là phiền vãi, Brahms kỳ thị chủng tộc trumpet."
Quản Khiếu khinh thường nói: "Không cho trumpet chơi trội là thành kỳ thị à?"
Lục Tây Phong nói như lẽ thường tình: "Chứ sao. Không chơi trội thì thổi trumpet làm gì?"
Quản Khiếu: "Haha, mày cứ chờ bị nhạc trưởng Lâm chửi đi."
Lục Tây Phong: "Mày bị chửi còn nhiều hơn tao mà?"
Quản Khiếu: "Đấy không phải chửi mà là hướng dẫn."
Mục Khang tò mò hỏi: "Lâm Diễn thích chửi người lắm à?"
Lý Trọng Viễn cười: "Đừng nghe bọn nó nói lung tung, nhạc trưởng Lâm tốt tính lắm."
"Nhất là so với ông chủ Trương ấy, Lâm Diễn đúng là như thiên thần." Khâu Lê Minh gặm đùi gà, kín đáo nói, "Nếu thầy ấy thành chỉ huy thường trú của đoàn thì tao cũng khỏi phải lo điểm luyện tập chuyên cần."
Ông chủ Trương, tên đầy đủ là Trương Ngọc Thanh, là nhạc trưởng thường trú của đoàn giao hưởng viện J, trình độ không cao cũng không thấp, tạm đủ lừa người ngoài nghề. Ông ta có tư lịch vững chắc, lại còn giỏi đóng gói bản thân trên truyền thông, cũng coi như là có tí tiếng tăm trong nước.
Trương Ngọc Thanh mở một chuỗi cửa hàng nhạc cụ, tên là Hàng đàn Ngọc Thanh, chuyên bán nhạc cụ kém chất lượng, kế thừa tôn chỉ về trình độ chỉ huy của ông ta, tiếp tục lừa gạt các bậc phụ huynh ngoài nghề mong con cái thành rồng thành phượng. Mọi người trộm khinh bỉ việc gọi ông ta là nhạc trưởng Trương, cảm thấy làm thế thì tự nhiên bôi bác vị trí nhạc trưởng thiêng liêng quá, vì vậy mọi người đều gọi ông ta là "ông chủ Trương".
Ông chủ Trương quanh năm độc chiếm vị trí nhạc trưởng thường trú, cậy già lên mặt, chèn ép lớp trẻ trong nước. Cũng chỉ có kiểu Hoa kiều sinh ra và lớn lên ở nước ngoài như Lâm Diễn, bằng trình độ tuyệt đối và danh tiếng quốc tế, mới có thể khiến ông chủ Trương phải nhượng bộ một chút.
Dẫu sao anh cũng chỉ là một nhạc trưởng khách mời thỉnh thoảng mới đến thôi.
"Dựng Brahms đúng thật là chỉ có thể nhờ vào nhạc trưởng Lâm." Lý Trọng Viễn thở dài, "Ầy, nhạc trưởng Lâm gì cũng ổn, mỗi tội bận quá."
"Tiết tấu của Brahms đúng là bệnh thật, nghe thì không có gì đặc biệt, nhưng chủ âm lại không theo nhịp." Quản Khiếu đặt bún thập cẩm cay trong tay xuống, lại góc tường rút ra bản nhạc đưa cho Mục Khang, "Mày nhìn đi, cái đoạn này, phần giai điệu của tao với bên sáo, ông chủ Trương có mất cả trưa cũng không dựng xong được."
Mục Khang đọc tổng phổ nhanh hơn bốn người còn lại, ngay lập tức hiểu ra: "Thú vị thật, kiểu viết như thế này..."
"Ông chủ Trương không hiểu một tí gì, cứ đếm nhịp, một, hai, ba, bốn, lại lần nữa." Khâu Lê Minh dữ dội nhổ xương gà ra, "Lại cái loằn!"
Lý Trọng Viễn và Quản Khiếu đều đồng cảm lây, vô cùng thảm thương.
"Bộ đồng ngồi tập cả trưa, tao ngồi chơi game." Lục Tây Phong nhún vai, "Hôm kia nhạc trưởng Lâm về, cuối cùng cũng xong được đoạn mười phút này.
"Cơ bản là nhạc trưởng Lâm không cho bọn tao đếm nhịp." Lý Trọng Viễn bắt chước kiểu giọng nhẹ bẫng của Lâm Diễn, "Các cô cậu thả lỏng rồi tiếp tục, làm theo tôi, tiết tấu và hơi thở đều không được ngắt quãng."
"Thầy vừa lên đài chỉ huy là bọn tao có lòng tin với quyết tâm hẳn." Khâu Lê Minh nói một cách nghiêm túc, "Đấy mới là sức mạnh của nhạc trưởng."
Chiều hôm đó Mục Khang đi cảm nhận thử năng lực của Lâm Diễn thật. Nhưng mà người đứng xem chật kín, anh đứng rất xa, chỉ thấy được một bóng dáng gầy gò đang đứng thẳng, một khuôn mặt nghiêm chỉnh mờ mờ.
Trong lòng hắn vẫn còn nhớ đến buổi hòa nhạc tốt nghiệp, giữa chừng thì rời đi, đến phòng đàn tìm người.
Không có gì đáng ngạc nhiên, hắn tuyệt vọng ở trong phòng đàn ba tiếng, hút hết nửa bao thuốc, cho đến khi hoàng hôn lặng lẽ nhuộm màu, mọi người đều lục tục ra về.
Mục Khang thở dài, châm một điếu thuốc, chán nản rời đi, đi ngang qua một người đàn ông trẻ tuổi.
Người đàn ông nọ rất cao, khi đi qua thì để lại một loại mùi nước hoa gỗ đen nào đó. Mục Khang thấy mùi đó hơi làm màu nên giảm tốc độ nhìn lại một chút, người đàn ông bước nhanh vào phòng đàn tầng một, đèn bật sáng.
Trùng hợp là cửa sổ phòng đàn này không đóng. Gần như ngay lập tức, Mục Khang còn chưa kịp đi xa, tiếng đàn piano đã phát ra.
Bản giao hưởng số 1 của Brahms.
Người đó thật sự đang chơi một bản giao hưởng trên piano, đáng ra phải đơn điệu kinh khủng, nghe không lọt tai. Nhưng Mục Khang dường như lại nghe thấy cường độ sục sôi như biển, bộ âm rõ ràng và tách bạch, điệu timpani gõ vào lòng người.
Hắn há hốc, đứng yên nghe mấy phút, đầu óc trống rỗng.
Điếu thuốc cháy âm thầm trên đầu ngón tay, bỏng cả tay.
Mục Khang bỗng phản ứng kịp, xúc động run cả tay, tim đập thình thịch. Hắn ném thuốc, lao thẳng vào phòng đàn của người đàn ông nọ, khiến người bên trong hết hồn.
Tiếng piano đột ngột dừng lại.
Mục Khang: "Anh..."
Lâm Diễn: "Cậu..."
Hai người mắt to trừng mắt nhỏ hồi lâu.
Mục Khang: "Anh bạn này, sao có cảm giác như tôi thấy anh ở đâu rồi ấy nhỉ?"
Lâm Diễn: "..."
Chắc là ảo giác thôi, Mục Khang nghĩ thầm, hỏi thẳng: "Xin lỗi anh bạn, để tôi nói thẳng, anh có thể giúp tôi biểu diễn buổi hòa nhạc cuối kỳ được không?"
Lâm Diễn rất kiên nhẫn hỏi: "... Xin hỏi cậu là ai?"
"Khoa sáng tác, là ai không quan trọng." Mục Khang bước nhanh đến trước một cây piano khác, nâng nắp đàn lên rồi ngồi xuống.
Hắn phấn khích đến mức quên cả niềm vui sướng khi tìm thấy đường sống trong chỗ chết, nóng lòng nói: "Anh nghe thử đi."
Tiếng đàn từ từ tuôn ra dưới bàn tay của Mục Khang.
Phần dạo đầu bi thương mà trang nghiêm, giống như tiếng chuông u ám của một nhà thờ dị giáo, nhưng sau mười lăm ô nhịp, một hợp âm cực kỳ ngả ngớn xuất hiện mà không báo trước.
Như thể Ravel giỡn cợt lưu manh bỗng xuất hiện trước mặt vậy.
Giai điệu chủ đề độc quyền của Mục Khang được lồng ghép vào các hợp âm, được trần thuật tùy ý, hình ảnh được chia thành vô số lớp, tiêu cự lúc xa lúc gần, vật thể khó nắm bắt.
Thời gian như trôi chậm lại, khiến tiếng đàn bắt đầu trở nên mờ ảo.
Lâm Diễn thầm khen: Đúng là danh bất hư truyền.
Chủ đề vừa xuất hiện, Lâm Diễn đã biết ngay người này là ai. Chủ đề độc quyền của đại tài tử Mục, mọi người trong dàn nhạc sẽ ngẫu nhiên chơi một đoạn lúc không có gì làm.
Lúc hắn không ngó ngàng gì mà xông vào, người toàn mùi khói, rõ ràng mỗi một tế bào đều hiện ra vẻ kiêu ngạo bừa bãi, nhưng khi đánh đàn thì lại tỏ ra chăm chú và thành kính như vậy, như đang ngước lên nhìn một vị thần toàn năng.
Hai thái cực trái ngược như vậy, Mục Khang lại cân bằng được.
Khi Mục Khang chơi xong nốt cuối cùng, Lâm Diễn cười.
"Được, tôi giúp cậu diễn," Anh nói không chút do dự.
"... Đệt." Mục Khang ngây người nhìn nụ cười của Lâm Diễn ở cây piano bên kia, lẩm bẩm, "Tôi nhớ ra rồi, con mẹ nó anh là Lâm Diễn đúng không..."
Lâm Diễn gật đầu: "Xin chào, đại tài tử Mục."
Lâm Diễn là giảng viên thỉnh giảng của khoa chỉ huy viện J, cũng là nhạc trưởng khách mời của dàn nhạc giao hưởng viện J.
Chuyện năm đó viện trưởng một nắng hai sương vượt Thái Bình Dương, lì lợm quấn lấy Lâm Diễn đang đi lưu diễn ở Bắc Mỹ, ép ký xuống bản hợp đồng này, đã trở thành một giai thoại trong lịch sử của viện J, khiến tất cả các đối thủ cạnh tranh phải ghen tị không thôi.
Lâm Diễn vẫn bận như cũ, tổng thời gian dành ra được cho viện J chỉ có hai hoặc ba tháng một năm. Nhưng thế thì có sao đâu? Lớp của nhạc trưởng Lâm vẫn kín người, các buổi diễn tập của nhạc trưởng Lâm vẫn không thừa một chỗ ngồi nào. Dù sao người ta cũng trâu bò như vậy, lại còn đẹp trai như vậy.
Nhân vật huyền thoại này, vậy mà lại bị Mục Khang bắt gặp trong phòng đàn, đúng là trời có mắt rồi.
Mà nhân vật huyền thoại này, vậy mà cũng biết đến mình, Mục Khang hơi kinh ngạc: "Sao nhạc trưởng Lâm lại biết em là Mục Khang?"
"Giai điệu nghe quá quen." Lâm Diễn chơi lại giai điệu chủ đề của Mục Khang, "Hầu hết mọi người trong dàn nhạc đều từng chơi qua khi không có việc gì làm."
Mục Khang: "Hahahaha."
"Tôi đã nghe mười biến thể của chủ đề này, có solo, song tấu, hòa tấu kèn đồng." Lâm Diễn nghiêm túc nói, "Bản cậu vừa chơi là bản thứ mười một, cũng là bản hay nhất".
"Mấy bản hợp tấu nhỏ đó đều là viết chơi thôi." Mục Khang không giấu giếm chút nào, nở một nụ cười tự mãn, "Bài này mới là bước đi lớn năm nay của em."
"Nhạc trưởng Lâm, anh có bằng lòng hạ mình đến xem em tập thử không?"
Buổi hòa nhạc tốt nghiệp năm tư năm ấy của Mục Khang là sự kết hợp không chính thống giữa hai piano, một violin, một cello và một bass. Trường phê duyệt đặc biệt cho thiết bị phát thanh cao cấp nhất, phòng hòa nhạc chứa đủ 550 người nhốn nháo, tất cả mọi người đều nửa bước cũng không đi nổi. Về việc Mục Khang đào được Lâm Diễn kiểu gì, có tin đồn nói, đại tài tử Mục trả cho Lâm Diễn một khoản tiền lớn để lên sân. Nhưng người tin thì không có mấy, dù sao thì Mục Khang cũng là sinh viên nghèo, không có nhiều tiền như vậy, mà Lâm Diễn thì làm gì thiếu tiền.
"Tụi này chỉ tình cờ gặp nhau trong phòng đàn. Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã, bắt nhịp được với nhau." Một tiếng trước giờ diễn, Mục Khang đứng hút thuốc ở cửa sau với Khâu Lê Minh, giải thích cho những sinh viên đến hỏi lần thứ 101.
Phương Chi Mộc nghi ngờ dò xét Mộc Khang: "Nhạc trưởng Lâm bận vậy, chỉ tình cờ gặp có một lần mà đã mời được thầy ấy à?"
Mục Khang: "Lúc đó ai nghĩ nhiều được vậy. Nói chung là anh vừa mới nói là ổng đồng ý rồi."
Khâu Lê Minh nghiêm mặt: "Nhạc trưởng Lâm cũng nói vậy. Hai người họ thông đồng bịa đặt đúng là không chê vào đâu được."
Phương Chi Mộc nhìn Mục Khang chằm chằm mấy giây, xem như miễn cưỡng tin, rồi lại hỏi: "Các anh tập mấy lần?"
Khâu Lê Minh: "Hai lần."
Phương Chi Mộc sững sờ: "... Hả?"
"Thật ra một lần là đủ rồi, tại tụi này nên mới phải đẩy thêm lần nữa." Khâu Lê Minh thở dài, trỏ vào Mục Khang, "Hai người họ ấy, cơ bản chính là tri âm tri kỷ*."
(*Tri âm tri kỷ ở đây là soulmate)
Phương Chi Mộc choáng váng.
Mục Khang rít xong hơi thuốc cuối cùng, nhấn tắt đầu điếu thuốc trên thùng rác, hỏi Phương Chi Mộc, "Cậu nghe nhạc trưởng Lâm chơi piano bao giờ chưa?"
Phương Chi Mộc: "Chưa."
"Lát nữa cậu sẽ hiểu chênh lệch trình độ là như thế nào."
Đúng là chênh lệch thật.
Mỗi lần Phương Chi Mộc nhớ tới, cậu không thể không thản nhiên thừa nhận điều đó. Không chỉ là chênh lệch về trình độ piano mà còn là chênh lệch về cách diễn giải âm nhạc.
Diễn giải rằng nhạc thính phòng thường thiếu mất ngụ ý, thiếu cảm xúc, nhưng thật ra không phải vậy.
Diễn giải rằng hòa âm luôn phải được giải quyết hoàn hảo, chấm hết tròn trịa, nhưng thật ra không phải vậy.
Diễn giải rằng piano lúc nào cũng nổi bật nhất, dàn dây chỉ có thể run lẩy bẩy ở dưới, nhưng thật ra không phải vậy.
Màn piano đôi của Mục Khang và Lâm Diễn khiến người ta có cảm giác rằng đó không phải là hai cây đàn piano, mà là giọng ca cao siêu, đầy ắp cảm xúc của con người. Chẳng qua là giọng của người này quá trong trẻo, cao độ quá chính xác.
Nhưng vậy cũng có sao đâu. Mọi thứ đều vừa phải, thêm một tí thì nhiều quá, bớt một tí thì lại thiếu. Dù là piano, tiếng người, hay đàn dây, thì có sao đâu? Phương Chi Mộc chưa từng nghe bản nhạc thính phòng nào rực rỡ như thế, hòa âm ngang ngược như thế, tiết tấu nhịp nhàng, một cái gì đó uyển chuyển như thế...
Cái gì... Uyển chuyển?
Cậu nói không nên lời. Cảm thấy như thể mình hiểu, nhưng cũng lại dường như không hiểu gì cả.
Phương Chi Mộc nằm trên giường cắm tai nghe, phát lại đoạn ghi âm trực tiếp. Cho đến bây giờ, khi nhắm mắt lại, trước mắt cậu vẫn hiện ra hình ảnh mà cậu nghĩ đến.
Tác phẩm của Mục Khang chưa bao giờ quá độc đoán, hắn tạo ra kết cấu mới bằng chủ đề mà mọi người nghe đã quen, lấy hòa âm kỳ lạ để vẽ nên sắc màu, nhưng cũng không keo kiệt mà chừa lại giấy trắng, cho khán giả không gian suy nghĩ.
_______________
Chú thích của tác giả:
Brahms 1: Bản giao hưởng số 1 của Brahms ở cung C thứ (Johannes Brahms – Symphony No.1 in C Minor, Op. 68), được viết bởi nhà soạn nhạc người Đức Johannes Brahms vào năm 1855-1876. Cái ông Brahms tính khí thất thường này viết bản giao hưởng này mất tận 21 năm.