Hai mươi hai tuổi, tốt nghiệp đại học mỏ địa chất, Sáng được phân công về viện địa chất học. Như chim sổ lồng ra khỏi gia đình, lại có lương tháng dù ít ỏi, Sáng sống vô tư, vui vẻ. Anh thích những chuyến đi đến những vùng đất lạ, ngắm núi non trùng điệp, hoa lá xinh tươi, ngoài công việc nghiên cứu các tầng địa chất.
Một ngày đầu tháng mười năm ấy, tiết trời đang thu. Anh và hai nhân viên kỹ thuật của viện được phân công lập bản đồ địa chất vùng rừng núi từ Tà M đến Tà N trong ba đến bốn tháng.
Nhận giấy công lệnh và giấy giới thiệu của viện để thuận lợi khi làm việc với ba tỉnh có vùng đất này. Lần đầu được giao nhiệm vụ chính và có hai đệ, Chí hai mươi và Tài hai mươi hai tuổi đi theo cũng oai ra phết.
Ba chàng ngự lâm khăn gói lên rừng.
Ra bến lấy vé xe phân phối cho cán bộ đi công tác lúc bảy giờ. Đến hơn tám giờ xe xuất bến. Xe có hai hàng ghế hai bên thành xe, hành khách ngồi đối diện nêm chặt vào nhau, ở giữa hai hàng ghế nhà xe chất nào là than, cá khô, cá tươi, khoai lang, khoai mì, gỗ, củi.. ôi thôi đủ thứ. Chân khách gác cao trên đống hàng hổ lốn đó.
Phía cuối xe là một thùng than được đốt đỏ, khói bay lên qua ống khói cao hơn trần xe. Xe này gọi là xe than vì chạy bằng than củi. Cứ khoảng hơn một giờ anh lơ xe dùng cây sắt dài thọc vào thùng than, đảo cho than cháy đều. Bụi tro than và hơi nóng tràn vào xe hâm hấp.
Khí nóng hầm hập của thùng than đỏ cộng với hơi người chồng chất trên xe, ai nấy mồ hôi chảy ròng ròng. Trên xe có hai bé còn ẳm trên tay. Da trẻ đỏ au lên và nổi mẩn. Một bé trai ư ử một hồi không ngủ được, khóc thét lên. Người mẹ, cô gái tầm mười chín tuổi lắc lắc hát ru. Bé vẫn không nín, mỗi lúc khóc càng to hơn, làm thằng bé kia khóc theo. Cuối cùng, cô gái vạch áo, tự nhiên cho con bú. Thằng nhỏ im ngay, miệng ngậm vú mẹ ư ư thỏa mãn. Tội nghiệp cho Chí, cậu ngồi đối diện đành mắc cỡ nhìn đi chỗ khác.
Xe nặng nề di chuyển chậm, nhất là khi lên dốc gần như bò. Googl𝒆‎ 𝔫ga𝙮‎ tra𝔫g‎ ＃‎ TR𝑈𝑀TR𝑈𝖸Ệ‎ N．VN‎ ＃
Sáng vô tư nhìn hai bên đường, cảnh vật, cây cối, nhà cửa chầm chậm trôi qua. Những rừng cao su thẳng tắp theo hàng xéo, hàng ngang, hàng dọc. Gốc cây, dòng mủ trắng nhỏ ra như sữa. Những vườn chôm chôm nặng trĩu trái đỏ, trái vàng nhìn thật sướng mắt.
Đường quốc lộ hẹp, mỗi bên một làn xe. Khi gặp xe ngược chiều phải chạy thật chậm để tránh nhau. Có đoạn hai bên đường người dân phơi lúa, phơi ngô.. đường càng hẹp, gần như chỉ còn một làn xe cho cả hai chiều.
Ánh chiều chập choạng, xe đi vào rừng cao su, trời như tối hẳn. Xe ì ạch leo lên dốc, chậm như rùa, người đi bộ có thể đuổi kịp.
Nhiều người kể, đoạn đường này thường có cướp. Ai cũng sợ. Trên xe im lặng. Hai đứa bé cũng đã ngủ say khi trời chiều đã mát. Nhiều người gà gật ngủ.
Trời đã tối hẳn. Xe gần đỉnh dốc gần như bò từng tấc đường, có lúc như muốn tụt lại.
Đột nhiên, hai bóng đen xuất hiện, bước vào trong xe, lia đèn pin một lượt. Trên tay mỗi hung thủ cầm một con dao to bản sáng lóa.
"Tất cả ngồi im, hai tay đưa lên đầu." Giọng nói lạnh lùng ra lệnh. "Không được chống lại, mọi người đều được an toàn. Chúng tôi chỉ xin ít tiền xài."
Tiếng ra lệnh phát ra từ người đứng ở cửa xe, to cao, lực lưỡng. Người kia tay cầm dao, tay cầm một cái túi vải đi từ cuối xe đi lên. Đến từng người khách một, chậm, không vội vàng.
Mọi người sợ sệt móc túi khi đến lượt. Cô gái ẵm đứa con cho bú cũng móc hết năm mươi ngàn. Thằng cướp chưa chịu đi tiếp người khác. Hắn nhìn bàn tay người mẹ trẻ giấu dưới lưng thằng bé. Hắn kéo ra, trên ngón trỏ có chiếc nhẫn một chỉ vàng. "Con em bệnh nặng, nó phải nằm viện, các anh tha cho mẹ con em." Cô van xin yếu ớt.
Tên cướp cầm tay người mẹ tuột mạnh chiếc nhẫn cho vào túi.
Nhanh như cắt, trong tích tắc, chỉ với hai đòn karate nhị đẳng đai đen, Sáng đã khống chế tên thủ lĩnh cuối xe, tước dao trong tay hắn.
"Hôm nay các huynh đệ không biết đại sư huynh đang ở đây." Sáng lạnh lùng lên tiếng "khôn hồn để lại túi và biến."
Tên cầm túi liếc nhìn đàn anh. Hai tên đưa mắt. Sáng kéo mạnh tay thằng lực lưỡng. Hắn á lên một tiếng. Tên kia hiểu ý. Hôm nay chúng rủi quá, trắng tay. Hắn bỏ túi và cả dao xuống lấm lét thụt lùi đi ra cửa xe, nhảy xuống đường.
Sáng chờ một lúc, xe đã bò qua được đỉnh dốc. Xe nhẹ nhàng thả dốc, tăng tốc.
Sáng đẩy tên cướp to khỏe còn lại ra cửa và đẩy mạnh xuống lòng đường. Hắn chúi nhủi, ngã sống soài, một lúc sau mới lồm cồm bò dậy rồi mất hút trong màn đêm.
Xe chạy thêm một giờ đến một ngã ba có đường rẽ lên cao nguyên. Xe dừng nghỉ ở một quán cơm bên đường. Mọi người lục tục xuống xe, đi vệ sinh và ăn tối. Quán sáng sủa nhờ ba bóng đèn điện tròn dây tóc. Mọi người thở phào sau một giờ im lặng, lo lắng sau vụ cướp trên gần đỉnh dốc.
"Tụi tui biết mấy thằng cướp này. Trời tối, đoạn lên dốc trong rừng cao su chúng thường hành sự." Bác tài nói.
Mọi người quay về phía ba thanh niên, không biết ai là ân nhân của họ. Sáng, dáng người thư sinh, trắng trẻo, mắt tròn, mũi cao, vầng trán rộng. Anh đi giữa Tài và Chí. Ai cũng nhìn Tài, tướng phong trần, da ngâm đen, tóc rễ tre, cánh tay lực lưỡng, có xăm hình hai mũi tên ở mặt trong cẳng tay. Họ nghĩ Tài là người khống chế tên cướp trên xe lúc nãy. Mọi người nhìn Tài với đôi mắt hàm ơn và khâm phục. Tài ngại ngùng đưa tay về phía Sáng "Đây là Sáng, sư huynh của tôi, người đã khống chế tên cướp."
Một tiếng "Ồ" lớn của đám đông đầy ngạc nhiên. Những đôi mắt tròn xoe nhìn anh. Họ không thể tin được người thư sinh trước mặt họ lại có gan xử hai tên cướp gọn gàng và thông minh trên đoạn đường tối và nguy hiểm như thế, biết đâu cả băng đảng tụi nó ùa ra thì sao. Từng người đến bắt tay và cám ơn anh. Cô gái có đứa con khóc nhiều rụt rè ẵm con đến trước mặt anh, đột ngột quỳ xuống. Sáng quá bất ngờ trước hành động của cô gái, anh nâng mẹ con cô đứng lên. Anh ẵm đứa trẻ nhẹ tênh từ tay người mẹ. Thằng bé gầy tong, vàng vọt, thật đáng thương. Anh ôm vào lòng vỗ về.
"Anh đã cứu con em. Bé bị bệnh thiếu máu vàng da từ lúc sinh. Em dành dụm cả năm nay và vay mượn thêm được một chỉ vàng để lên thành phố trị bệnh cho nó. Nếu bị cướp mất em chỉ nước ôm con về chờ chết." Hai mắt cô chảy dài hai dòng lệ.
"Giờ từ đây về thành phố an toàn rồi, mọi người yên tâm. Tụi tui chia tay cô bác ở đây để đón xe khác lên cao nguyên. Có ai rành rẽ đưa mẹ con cô đây đến bệnh viện nhi đồng giùm. Vì ở thành phố cũng dễ bị lừa gạt lắm."
"Đưa xe về bãi tui sẽ ghé qua bệnh viện nhi cho mẹ con cô ấy. Anh yên tâm." Bác tài xế lên tiếng.
Ăn uống xong mọi người cảm động chia tay ba người thanh niên. Cô gái bồng con lên xe vẫn ngoái đầu lại nhìn Sáng mấy lần thầm cám ơn ân nhân của mình.
Xe đi rồi, quán vắng và yên tĩnh.
"Lên Tà N lúc nào có xe hả bác?" Sáng hỏi chủ quán.
"Các cậu cứ ngủ. Ba bốn giờ sáng có xe be* đi rừng lấy gỗ, các cậu quá giang."
Thế là ba chàng ngự lâm lăn ra trên tấm phản gỗ bên hè quán ngủ.
* * *
Ba giờ mười lăm, quán ồn ào, mọi người gọi nhau í ới. Trên bãi đất trống có hai chiếc xe be. "Ba cậu theo xe anh Tung, xe này đến gần Tà N."
Ba chàng leo lên ngồi trên sàn xe. Ngoài trời còn tối đen, hai bóng đèn dây tóc hắt ra một vùng sáng mờ nhạt.
Xe chạy trên đường nhựa chừng hơn một giờ rồi rẽ phải vào đường rừng. Lúc đầu, đường lớn, cây cối thưa thớt. Càng vào sâu rừng càng rậm, đường hẹp. Có đoạn phải xuống dọn cây ngã ngang để cho xe qua.
Trời mờ sáng, lá rừng còn ướt đẫm sương đêm, xe đến một ngã ba và dừng lại.
"Chia tay ba anh ở đây, đường này đi đến bản Tà N, đi bộ nửa ngày là tới." Anh tài xế Tung nói.
Ba chàng vác ba lô trên vai vừa đi vừa hát. Núi rừng còn lạnh hơi sương. Có nhiều giọt sương đọng trên lá long lanh, óng ánh. Đi qua một thảm cỏ, rồi đến rừng thông với nhiều thân cây vút cao, thẳng tít tắp lên trời xanh. Phía đông đã ửng hồng. Mặt trời dần dần ló lên từ mặt thảm cỏ xanh phía trước. Sương mù giăng giăng trên núi tan dần. Những tia nắng mai chiếu xuyên qua những tán lá trên cao. Mặt đất vẫn ướt đẫm. Chim non ríu rít trên cành. Buổi sáng của núi rừng thật bình yên và thanh vắng. Ba chàng tuổi thanh xuân đầy nhiệt huyết, yêu thiên nhiên, yêu cỏ cây hoa lá, yêu đất đá núi đồi. Qua thảo nguyên, qua những đồi thông khí trời mát mẻ, các anh đi vào rừng già, với những cây cổ thụ ngàn năm, thân cây ba người ôm không hết. Không khí trong rừng già rậm rạp nóng ẩm và oi bức khi mặt trời đã lên cao.
Đường mòn trong rừng già với nhiều dây leo chằng chéo rất khó đi. Sau hơn nửa tiếng, các anh thấy khoảng sáng phía trước, sắp tới bìa rừng. Có một trảng đất trống sạch sẽ, các anh để ba lô xuống ngồi nghỉ..
Bổng đâu xuất hiện bốn người rừng, tóc dài ngang vai, râu ria rậm rạp, mặt gầy hóc hác, đôi mắt hõm sâu, trắng dã, hai tay đều có dao nhọn. Bốn người đi ra từ bốn hướng, bao vây ba anh vào giữa. Bốn bề thanh vắng, âm u lạnh lùng..