"Vậy Tướng quân nên cảm ơn Tấn Vương mới đúng. Nếu không làm sao ngài gặp được phu quân ta đây?"
Chương 74: Bia công đức
Kinh thành có rất nhiều quan to quyền quý. Ân Thừa Hạo không thể tới từng nhà mộ tập thuế ruộng, cho nên người đi lập danh sách là những vị quan thuộc Đông Cung cùng vài viên quan nhỏ ở Hộ Bộ. Y chỉ tự mình gõ cửa nhà những người có bối phận lão hoàng thúc.
Đối diện phủ Tướng quân là phủ đệ của bí thư tỉnh thiếu giám Tiêu Đạt. Ông là người dưới trướng Tấn Vương, hôm qua vừa nhận được lệnh không thể để việc quyên tiền này của Thái Tử diễn ra thuận lợi. Vì thế khi quan của Hộ Bộ và Đông Cung tới cửa, Tiêu Đạt đứng ở cổng, sắc mặt áy náy khoanh tay: "Trong nhà lão phu thanh bần, không có vật dư thừa. Tuy lão phu có tâm giúp nạn dân phương Bắc nhưng đành vô lực, chỉ có thể quyên 500 lượng bạc. Mong rằng không bị ghét bỏ."
Nói rồi ông ra lệnh cho lão bộc nâng một cái rương chứa đầy bạc vụn, trông chẳng thể nào keo kiệt hơn.
Tạ Kính Uyên đang cùng Sở Hi Niên đứng sau cửa xem kịch vui, thấy thế cười nhạo: "Lão già thối này thích nuôi ngựa, hậu viện có tới mấy chục con chiến mã loại tốt của Tây Vực. Chọn bừa một con đã có giá ngàn lượng bạc. Hẳn là Tiêu Đạt được Tấn Vương ra lệnh phải ngáng chân Thái Tử."
Không tính gạo thóc vải bông, bổng lộc của một vị quan tam phẩm vào khoảng 820 lượng bạc. Tiêu Đạt lấy ra 500 cũng khiến người ta không nói được gì.
Đáng tiếc chúng quan viên không ngốc. Nhà ai mà không thầm mở một ít cửa hàng làm sinh ý. Ngoài vàng bạc, Yến Đế cũng sẽ ban thưởng ruộng tốt. Ngoài ra quan viên còn có thuộc hạ hiếu kính, bổng lộc trên triều đình chỉ là mưa bụi mà thôi.
Nói ngắn lại, Tiêu Đạt chỉ đơn giản là muốn làm Ân Thừa Hạo cảm thấy khó chịu.
– (Ổ nhỏ của Tiếu Khanh)
– (w a t t p a d: tieukhannh)
– (Ổ nhỏ của Tiếu Khanh)
– (w o r d p r e s s: justtieukhannh)
Quan viên ở Đông Cung đã thấy nhiều không trách, những nhà họ từng đi qua cũng không khác gì. Người dẫn đầu ra lệnh kiểm kê tiền bạc, tạo danh sách đăng ký rồi đi đến phủ Tướng quân.
Tạ Kính Uyên nhét một chồng ngân phiếu vào ngực Sở Hi Niên. Sở Hi Niên cười cười, đưa cho quan viên dưới trướng Ân Thừa Hạo: "Tướng quân nghe nói nạn châu chấu lan tràn ở bắc địa thì lo lắng không thôi nên quyên một vạn lượng bạc ròng và 3000 thạch gạo."
Một vạn lượng, không nhiều cũng không ít. Đã xem như ra sức cũng sẽ không làm Yến Đế hoài nghi. Ai nấy đều nghèo đến mức trước khi đưa tiền cần than thở vài câu, một mình ngươi ra tay rộng rãi chẳng phải sẽ khiến người khác hoài nghi ngươi tham ô?
Quan viên của Ân Thừa Hạo kích động đến rơi nước mắt. Người nọ run rẩy nhận ngân phiếu, đây là số tiền quyên góp lớn nhất mà họ nhận được ngày hôm nay.
"Tướng quân đại nghĩa, hạ quan thay bá tánh cảm tạ."
Tiêu Đạt đứng ở đối diện quan sát tình hình. Thấy Tạ Kính Uyên hiến một vạn lượng bạc trắng, ông thở dài có ý ám chỉ: "Vẫn là Tạ tướng quân ra tay rộng rãi. Ta là người ăn cơm nhờ vào bổng lộc, số tiền tích cóp được chỉ như muối bỏ biển."
Ông nói bằng giọng âm dương quái khí, chỉ cây dâu mà mắng cây hòe, nhưng lại không để lại nhược điểm để bị nắm thóp.
Ngày thường Tạ Kính Uyên cũng là người không dễ chọc. Y liếc Tiêu Đạt, ý cười khinh miệt ánh lên trong mắt: "Tiêu đại nhân làm quan hơn hai mươi năm, gia sản chỉ tích cóp được trăm lượng, thật là..."
Y lắc đầu như thể không biết nên dùng từ gì, sau một lúc mới nói hai chữ: "...phế vật."
Sở Hi Niên âm thầm đồng ý. Trường hợp này giống với giai cấp lãnh đạo lương một năm năm triệu, sau hai mươi năm chỉ còn năm trăm ngàn. Không biết nên nói ông ta ăn xài phung phí hay nói ông ta không có đầu óc.
Trước giờ Tạ Kính Uyên đều mắng người thẳng mặt chứ không quanh co lòng vòng. Sắc mặt Tiêu Đạt xanh mét. Ông thổi râu trừng mắt, run rẩy chỉ vào Tạ Kính Uyên: "Ngươi ngươi ngươi... Tạ Kính Uyên, lão phu muốn tham tấu ngươi trước mặt Thánh Thượng!"
Tạ Kính Uyên không chỉ không sợ mà còn ngửa ra sau cười thành tiếng: "Quyên 500 lượng bạc còn không biết xấu hổ tham tấu bản tướng quân. Ông đi đi, nhìn xem Thánh Thượng sẽ phạt ai."
Có tiền còn sợ thiếu nhân tài?
Sở Hi Niên chậm rãi lắc lắc cây quạt, ngữ khí nhẹ nhàng nhưng lời sắc như dao: "Tiêu đại nhân đã lớn tuổi, hà tất học theo trẻ con kêu khóc cáo trạng?"
Tiêu Đạt bị hai người chọc tức đến đầu óc choáng váng, lảo đảo lùi về sau hai bước. Ông đúng thật là không dám lôi chuyện này đến trước mặt Yến Đế. Quyên 500 lượng đã là keo kiệt, dám kể lể chuyện này trước mặt Thánh Thượng còn không phải là tự tìm đường chết sao?
"Lão phu sẽ không để ngươi yên!"
Tiêu Đạt chỉ có thể hét lên một câu không có tính uy hiếp gì rồi phất tay áo xoay người vào cửa.
Tạ Kính Uyên liếc Sở Hi Niên: "Đây là vở tuồng mà ngươi nói?"
Sở Hi Niên cười cười: "Tướng quân đừng vội, đợi chút tự nhiên có trò hay để xem."
– (Ổ nhỏ của Tiếu Khanh)
– (w a t t p a d: tieukhannh)
– (Ổ nhỏ của Tiếu Khanh)
– (w o r d p r e s s: justtieukhannh)
Mộ lương là việc cấp bách. Quan viên Đông Cung và Hộ Bộ được triệu tập, phân thành nhiều nhóm nhỏ, trong một buổi sáng đã gõ cửa hết những nhà hiển quý. So với dự kiến, số tiền nhận được ít đến đáng thương. Thế gia đại tộc quyên góp nhiều hơn, nhưng vẫn chỉ là muối bỏ biển.
Những người đi theo Tấn Vương đang âm thầm chế giễu, còn Bình Vương, Xương Vương cũng len lén ngáng chân. Tất cả đều đang mong đợi xem Thái Tử sẽ báo cáo kết quả công tác thế nào. Chẳng ngờ đến giờ ngọ, quan viên Đông Cung bỗng ghé lại từng nhà đưa một tờ danh sách, trên đó liệt kê họ tên của những người đã quyên góp hôm nay.
Tiêu Đạt cũng nhận được một tờ, nhìn tới nhìn lui không hiểu ra sao bèn nhíu mày hỏi: "Đây là vật gì?"
Sở Hi Niên và Tạ Kính Uyên đang đứng trước cửa. Ăn cơm xong họ liền ra cửa xem kịch vui, thấy Tiêu Đạt thắc mắc thì bước xuống thềm đá "hảo tâm" giải thích: "Chẳng lẽ Tiêu đại nhân không biết? Đây là xếp hạng trên bia công đức."
Vì chuyện mộ lương này tác động đến vạn hộ gia đình, nhà nào cũng cử người ra nghe ngóng. Thương nhân bá tánh tụ thành nhóm trên đường, chuẩn bị nghe giải thích tờ giấy ấy là gì.
Tiêu Đạt chau mày: "Bia công đức gì?"
Sở Hi Niên cất giọng, âm lượng không lớn không nhỏ, thanh âm trong trẻo, đủ để mọi người xung quanh nghe thấy: "Hẳn Tiêu đại nhân không biết, Thái Tử điện hạ cảm nhớ ân đức quyên lương của chư vị, muốn hậu thế ghi nhớ việc này, nên mời thợ giỏi làm một khối bia công đức bằng cẩm thạch trắng. Trên đó sẽ khắc họ tên những người đã quyên lương và được đặt ngoài cửa thành, ai đi qua đều sẽ nhìn thấy. Lưu danh muôn đời, đây không phải là chuyện có mặt mũi nhất?"
Lúc này Tiêu Đạt còn chưa ý thức được sự nghiêm trọng của tình hình nên vô thức gật đầu hùa theo. Ông nghĩ thầm 500 lượng bạc này quyên góp không oan. Đời này công tích của ông chỉ thường thường, sợ là đến chết cũng không được ngòi bút của sử quan nhắc đến. Nếu có thể lưu lại tên mình trên bia công đức, khiến cho tất cả mọi người nhìn thấy...
Tiêu Đạt nghĩ đến đây thì tim đập nhanh, cảm thấy vô cùng kích động như thể đã nhìn thấy cảnh tên mình lưu truyền đời sau. Hàng xóm của Tạ Kính Uyên đều là những vị quan chức quyền không thấp. Nhóm tôi tớ nghe thấy lời Sở Hi Niên thì nhanh chóng chạy đi báo tin cho chủ nhân của mình.
Nhưng lúc này Sở Hi Niên bỗng đổi giọng, khó xử tặc lưỡi: "Nhưng mà tên trên tấm bia này..."
Tiêu Đạt nhìn hắn: "Tên trên bia làm sao?"
Sở Hi Niên liên tục lắc đầu như đang ra vẻ tiếc nuối: "Thái Tử điện hạ nói tên trên bia không ảnh hướng bởi chức quan cao hay thấp, chỉ xếp theo quyên bạc ít hay nhiều. Người quyên nhiều sẽ được xếp hạng cao, còn người quyên ít... Tên người đó tất nhiên sẽ xếp cuối danh sách."
Tiêu Đạt nhớ tới 500 lượng của mình, tim bỗng đập thịch một cái, mộng đẹp vỡ nát rơi đầy đất.
Người cổ đại trọng danh tiết, người cực đoan còn xem thanh danh quan trọng hơn cả tính mạng. Quyên ít tiền thì thôi, còn bị khắc vào bia đá cho người người nhìn thấy chẳng phải là mất hết mặt của tám đời tổ tông?
Sở Hi Niên cố tình lật vài trang trước mặt Tiêu Đạt rồi chỉ vào những cái tên lót đế: "Nhìn xem, Tiêu đại nhân, tên của ngài ở đây."
Tiêu Đạt tìm vị trí mà tay hắn chỉ, thấy tên của mình chẳng những thua xa người khác mà còn nằm gần áp chót. Vì được viết trên trang giấy cuối cùng, khoảng trống không đủ nên tên ông được viết rất nhỏ, xiên xiên vẹo vẹo nhìn như con kiến. Tiêu Đạt lập tức đỏ mặt.
Tạ Kính Uyên ôm tay, tựa như ngại Tiêu Đạt bị kích thích chưa đủ nhiều mà cất cao giọng hỏi Sở Hi Niên: "Mau nhìn xem tên chúng ta ở đâu?"
Sở Hi Niên lật về phía trước, chỉ vào vị trí thứ năm: "Tướng quân, tên chúng ta đứng thứ năm."
Tạ Kính Uyên cong môi: "Thứ năm sao mà đủ, tệ nhất cũng phải đứng thứ ba. Nếu hậu thế thấy tên tổ tông của mình đứng sau chẳng phải rất mất mặt?"
Tiêu Đạt giận đến mức muốn chửi thề. Hai tên đoạn tụ Tạ Kính Uyên và Sở Hi Niên này kiểu gì không đoạn tử tuyệt tôn. Hậu thế ở đâu ra? Rõ ràng đang mắng vào mặt ông!
Sở Hi Niên xếp quạt lại, gõ nhẹ vào lòng bàn tay: "Chuyện đơn giản này Tướng quân không cần lo lắng. Ta lập tức cho người thúc ngựa đưa thêm cho Đông Cung ba vạn lượng, xếp hạng nhà chúng ta tất nhiên sẽ tăng lên."
Thái Tử còn có chủ ý xấu, cố tình xếp tên những thế gia đối địch ở cạnh nhau.
Bùi thị ở Hà Đông và Vi thị ở Kinh Triệu là kẻ thù truyền kiếp, ấy thế mà xếp hạng của Bùi thị lại nằm ngay trên Vi thị. Gia chủ Vi thị tức đến độ đập bàn: "Hỗn trướng! Đều là thế gia đại tộc, dựa vào cái gì mà Vi thị của ta thấp hơn người khác một cái đầu, bị Bùi gia đè đầu cưỡi cổ?!"
Vi phu nhân còn lo lắng hơn: "Phu quân, nghe hạ nhân nói khối bia ấy sẽ được đặt ở ngoài thành tồn tại trăm năm, bá tánh đi ngang qua đều nhìn thấy. Chúng ta quyên thêm mấy vạn lượng bạc cũng được..."
Gia chủ Vi thị nhíu mày do dự: "Nhưng Tấn Vương......"
Vi phu nhân siết chặt khăn tay, cảm thấy buồn bực: "Tấn Vương Tấn Vương, Tấn Vương còn chưa lên làm Thái Tử đâu. Cho dù lên thì có thể làm gì nhà chúng ta? Phu quân cẩn thận ngẫm lại, thanh danh trăm năm quan trọng hay Tấn Vương quan trọng? Nếu không quyên bạc, ngày sau thiếp thân đi khuê trung tụ hội, chẳng phải sẽ lùn hơn nương tử Bùi gia một đầu?"
Triều đại hưng suy thay đổi, chỉ có môn phiệt thế gia là sừng sững không ngã. Một vài dòng họ quý không thể tả hết. Chỉ cần trong họ từng có người làm Hoàng Thượng, công chúa muốn gả vào cũng là trèo cao. Tuy Tấn Vương có khả năng trở thành trữ quân, Vi gia cũng không cần quá mức kiêng kị.
Gia chủ Vi thị thở dài rồi suy tư: "Ta cứ tưởng Thái Tử là người vụng về, nhưng nhìn biện pháp ngày hôm nay liền biết y không phải người ngu xuẩn. Biết rõ là mưu kế lại không thể không theo. Thôi, chỉ mấy vạn lượng bạc, Vi gia ta còn bỏ ra được."
Nói rồi ông lập tức ra lệnh cho gia phó mang bạc thúc ngựa đưa đến Đông Cung. Chuyện tương tự đồng thời diễn ra ở những hộ gia đình khác. Nhất thời, trên đường tấp nập tôi tớ phụng lệnh gia chủ đi đưa bạc cho Đông Cung.
– (Ổ nhỏ của Tiếu Khanh)
– (w a t t p a d: tieukhannh). 𝗧ruyệ𝔫‎ chí𝔫h‎ ở‎ ［‎ trù𝙢tr‎ uyệ𝔫.𝐯𝔫‎ ］
– (Ổ nhỏ của Tiếu Khanh)
– (w o r d p r e s s: justtieukhannh)
Nhưng Sở Hi Niên vẫn cảm thấy không đủ. Người giàu nhất Yến triều không phải thế gia đại tộc, cũng không phải hoàng tộc quyền thế ngập trời, mà là những thương nhân bận rộn, địa vị thấp hèn, hận không thể bẻ đôi một văn tiền ra thành hai văn tiền.
Hắn đứng ở cửa nhìn Tiêu Đạt bị hắn chọc tức đến mức phất tay áo quay vào nhà. Thấy bá tánh vây xem tò mò quan sát mình, Sở Hi Niên nói đến một vấn đề khác: "Suýt nữa quên mất, thật ra Thái Tử điện hạ còn nói lần quyên tiền này cũng có thương nhân cự phú xuất lương xuất lực. Ngài ấy ghi nhớ tấm lòng nhân thiện này, muốn chọn vài người để ban bảng hiệu thân thư, nhận cờ khen ngợi."
Văn võ bá quan không lạ gì với bảng hiệu do chính tay Thái Tử viết, nhưng thương nhân địa vị ti tiện thì khác. Đến Huyện lão gia bọn họ còn hiếm khi gặp được, nói gì đến Thái Tử là hậu duệ quý tộc.
Nếu nhà bọn họ có một bảng hiệu như vậy treo trên cửa, địa vị sẽ khác hẳn những thương nhân khác. Ra cửa không cần cúi đầu khom lưng, ngẩng mặt lên là thấy hãnh diện. Đó là bảng hiệu do trữ quân ban cho, ai thấy đều phải nhường ba phần lễ. Là người Thái Tử chính miệng ngợi khen, đi ra ngoài làm ăn buôn bán sẽ tự tin hơn nhiều.
Trong đám người vây xem cũng có giới kinh thương, họ cẩn thận hỏi lại: "Thái Tử thật sự sẽ ban bảng hiệu sao?"
"Tất nhiên là thật."
Sở Hi Niên lật danh sách, chỉ vào một cái tên rồi nói với mọi người: "Lời của Thái Tử điện hạ, trong lúc bắc địa thiên tai, thương nhân Trần Thủ Nhân của Trần thị ở Thái Nguyên đã dốc túi tương trợ, được ban bảng hiệu "Đức hậu lưu quang". Lúc này bảng hiệu hẳn đã được đưa đến nhà ông ấy."
Một nam tử kinh ngạc hô lên rồi chỉ vào người đi cùng mình: "Trần Thủ Nhân?! Trần huynh, đây chẳng phải là ngươi sao?"
Trần Thủ Nhân bị bạn tốt chỉ vào thì sững sờ. Quê ông ở bắc địa, ngàn dặm xa xôi vào kinh thành buôn bán, đã mấy năm chưa về. Chẳng ngờ quê ông lại xảy ra nạn châu chấu. Nghe nói Thái Tử mộ tập thuế ruộng, ông nhớ tới phụ lão chịu khổ ở quê nhà nên quyên góp hết gia tài của mình. Thế nhưng được Thái Tử ban bảng hiệu?!
Trần Thủ Nhân vẫn chưa tin được, nhìn đi nhìn lại nhiều lần: "Là... Là ta sao?"
Bá tánh xung quanh nhìn ông bằng ánh mắt hâm mộ. Không chừng đồ vật mà Thái Tử ban cho sẽ dính long khí, hẳn là tổ tiên của ông còn muốn bật dậy ăn mừng.
Sở Hi Niên đi đến trước mặt Trần Thủ Nhân rồi đưa danh sách cho ông: ""Đức hậu lưu quang" trích từ "Cốc lương truyền hi công thập ngũ niên". Thái Tử mong ông ân trạch thâm hậu, ảnh hưởng thế nhân, con cháu sẽ nhận được phúc báo."
Trần Thủ Nhân dùng hai tay nhận danh sách kia, cả người run rẩy không ngừng như xấp giấy trên tay nặng ngàn cân. Thấy tên của mình được viết một cách nắn nót, ông khóc không thành tiếng: "Thảo dân... Thảo dân đa tạ Thái Tử......"
Nhìn thấy bánh có nhân từ trên trời rơi xuống người Trần Thủ Nhân, những thương nhân khác đỏ hết cả mắt. Họ không nói hai lời liền xoay người đi về phía tiền trang lương trang nhà mình. Không phải là quyên bạc thôi sao? Các khác bọn họ không có chứ tiền thì nhiều. Trần Thủ Nhân chỉ quyên ngàn lượng bạc mà được bảng hiệu Thái Tử ban cho, dựa vào gì mà bọn họ không nhận được?!
Sở Hi Niên quan sát phản ứng của mọi người thì không diễn nữa, xoay người quay về phủ với Tạ Kính Uyên. Giọng hắn hắn mang theo ý cười ung dung: "Tướng quân nhìn xem, không phải tiền bạc được đưa đến rồi sao?"
Tạ Kính Uyên nhìn hắn, rồi chợt cười ra tiếng.
Sở Hi Niên đoán không ra vì sao, hỏi bằng giọng nghi hoặc: "Tướng quân đang cười cái gì?"
Tạ Kính Uyên đẩy cửa vào nhà, cười đến ngã trên giường. Y cởi mặt nạ ra, tùy tay ném sang một bên, qua một lúc lâu mới thở hổn hển nói: "Bản tướng quân đang cười Tấn Vương có mắt như mù, xem một người có tài trị thế là phế vật rồi ném đến phủ Tướng quân. Thật buồn cười, vô cùng buồn cười."
Sở Hi Niên cũng cảm thấy muốn cười. Hắn cúi người chống hai tay bên cạnh Tạ Kính Uyên, thanh âm trầm thấp: "Vậy Tướng quân nên cảm ơn Tấn Vương mới đúng. Nếu không làm sao ngài gặp được phu quân ta đây?"
"Phu quân?" Mí mắt Tạ Kính Uyên giật giật. Y hừ nhẹ một tiếng, "Rõ ràng là một kẻ gian."
Y không nghĩ trên đời này còn ai gian xảo hơn Sở Hi Niên.
Sở Hi Niên hôn lên môi y, không nhẹ không nặng cắn một cái, thanh âm mơ hồ: "Kẻ gian thì kẻ gian vậy."
Không phải tiện nhân là được.
Cùng lúc đó, phía Tấn Vương cũng nhận được tin tức, trong phủ mây đen giăng đầy.