Chủ thuê là một ông già họ Viêm, hơn bảy mươi tuổi, mái đầu bạc trắng, mặc một chiếc áo thân đối dáng dài, sống lưng thẳng tắp, mắt không tốt lắm, bị che phủ bởi một lớp mờ mờ như sương mù, ảm đạm.

Quả nhiên con mắt là thần thái của tinh khí, hai mắt không sáng, tinh thần cả người lập tức suy giảm.

Cô gái bị Mộc Đại đá rơi vào ang nước là cháu gái của ông già họ Viêm, tên là Viêm Hồng Sa, cũng không đi thay quần áo khác mà đứng cạnh ông cụ, tự mình vắt nước trên quần áo, tóc bết lại dính trên mặt, tóc đen da trắng tương phản, nhìn như người trong tranh vẽ vậy.

Lão Viêm nói chuyện với Trịnh Minh Sơn trước, lời lẽ rất khách khí, Mộc Đại nghĩ, sư huynh hẳn là có quen ông già này, nhưng cũng không quá thân thiết.

Sau đó, lão Viêm quay sang cô, ôn hòa khách khí nói: “Cũng không phải chuyện gì khó giải quyết cho lắm, chuyến đi này chỉ là một chuyến đi xa nho nhỏ, ăn ở, đi lại chúng tôi sẽ bao hết, nhanh thì hai ba ngày, cùng lắm cũng không quá năm sáu ngày. Giá là hai vạn, đặt cọc trước một vạn, cô thấy thế nào?”

Mộc Đại nhìn lão Viêm, không biết nên dùng vẻ mặt nào để đón nhận tin tức này.

Chỉ mấy ngày thôi mà, hai vạn!

Cô hơi lâng lâng, hóa ra mình đáng giá đến thế cơ à.

Trịnh Minh Sơn ho khan một tiếng, lại liếc cô một cái, ý là: Vững vàng lên, đừng có tỏ vẻ như chưa từng va chạm với xã hội thế.

Lão Viêm lại phân phó Viêm Hồng Sa: “Hồng Sa, con nói cho Mộc Đại một chút, chúng ta làm nghề gì.”

Viêm Hồng Sa dạ một tiếng, giúp lão Viêm đeo bịt mắt lên trước, là một cái bịt mắt bằng lụa màu xám như lông chuột, thoang thoảng mùi thuốc Đông y.

Trịnh Minh Sơn đứng dậy nói: “Tôi không nghe nữa, ra ngoài chờ.”

Đây là quy định, giống như không được nhìn trộm người học võ vậy, khi người khác nói chuyện riêng, tốt nhất là chủ động tránh đi, để chủ nhà mở miệng đuổi thì thật khó coi.

Lão Viêm đeo bịt mắt chắp tay về phía vị trí của y, như đang cảm ơn y thức thời.

***

Câu đầu tiên Viêm Hồng Sa nói là: “Chúng tôi làm nghề đào bảo vật, từng nghe chưa?”

Chưa từng nghe đến, có điều, dính líu tới từ “bảo vật” này, không khỏi khiến người ta cảm thấy bất an, Mộc Đại nhìn cô nàng: “Không phạm pháp chứ? Không phải là…trộm bảo vật chứ?”

Viêm Hồng Sa trợn mắt nhìn cô, nhưng lão Viêm thì lại cười khẽ hai tiếng.

“Ban nãy nội tôi có bảo cô đọc dòng chữ trên bàn đá, cô không hiểu, tôi sẽ giải thích cho cô. Trên đó nhắc tới vàng bạc và châu báu đá quý, những thứ này, dù là thời cổ đại hay bây giờ, đều là quý giá nhất trong số những thứ quý giá nhất.”

Mộc Đại không phản bác, có điều trong bụng lại cảm thấy tiền có lợi ích thực tế hơn một chút.

“Tuy nhiên phương thức sinh thành của vàng bạc và châu ngọc đá quý tương phản với nhau, vàng bạc thì hình thành ở sâu dưới lòng đất, thụ hưởng tinh hoa mặt trời, còn châu ngọc đá quý thì thụ hưởng tinh hoa ánh trăng, không bị bùn đất che lấp. Trong nghề chúng tôi có một câu thế này, bảo thạch tại tỉnh, thượng thấu bích không, châu tại trọng uyên, ngọc tại tuấn than, đan thụ không minh, thủy sắc cái thượng.”

Viêm Hồng Sa gật gù đắc ý, câu này nói đến là văn vẻ, không biết từng khoe khoang với bao nhiêu người rồi nữa.

Mộc Đại nghe, loáng thoáng hiểu được, ý chính là: Đá quý dưới giếng, thấu màu trời xanh, châu nằm trong nước thẳm, ngọc ở nơi thác ghềnh, đều thụ hưởng sắc sáng rực của thinh không hoặc được nước phủ thành màu.

Cô giật mình: Đá quý dưới giếng, ban nãy trong sân có một cái giếng không nước, Viêm Hồng Sa tự xưng là người “đào bảo vật”, tức là, họ chuyên đi đào đá quý sao?

“Đá quý ấy à, giá có thể kém hơn châu ngọc, nhưng tinh phẩm trong đó cũng rất đáng giá, thường thấy nhất là đá mắt mèo, hổ phách, tinh hán sa, ngọc lục bảo, hồng ngọc, chử hải kim đan, vân vân. Người cổ đại từng nghiên cứu tổng hợp các vùng đất sản sinh bảo vật ở Trung Quốc, tổng cộng có hai nơi là trù phú hơn cả.”

Cô nàng vừa nói vừa đi tới cạnh tường, trên tường treo một tấm bản đồ bằng da lớn, bản đồ đã cũ, hẳn là đã có niên đại rất lâu rồi, đường nét núi sông trên đó đều vẽ bằng bút đầu to, nét bút mạnh mẽ, đập vào mắt là cảm giác mênh mang hùng hồn.

“Một trong hai nơi đó là ‘Tây Vực chư bang’, ngày nay chính là khu vực Tân Cương, chuyện này cũng không có gì kỳ quái, ở Tân Cương đâu đâu cũng là bảo vật, ví dụ như ngọc hòa điền này, táo tàu này, dưa hami này, nho khô này, thịt dê xiên này,…”

Lão Viêm ho khan hai tiếng, Mộc Đại nén cười hùa với cô nàng: “Ừ, tôi cũng thích ăn thịt dê xiên.”

“Nơi còn lại thì, trong sách viết ‘Vân Nam Kim Xỉ Vệ và Lệ Giang’, Kim Xỉ Vệ là chỉ một dải từ sông Lan Thương đến Bảo Sơn, nói chung chính là Vân Nam. Vậy nên tôi và nội tôi mới ở Côn Minh, đến Vân Nam rất tiện, còn Tân Cương thì ở không quen.”

Mộc Đại nghĩ ngợi một chút, cô không hiểu biết về đá quý lắm, nhưng chút kiến thức thường thức thì vẫn biết: “Đá quý…chắc cũng là khai thác từ hầm mỏ nhỉ, cái kiểu mà cô nói chắc là giếng mỏ, giếng mỏ này cũng ở dưới đất mà.”

Vẻ mặt Viêm Hồng Sa như đang nói: Tôi biết là cô sẽ hỏi câu này mà.

“Nghề đào bảo vật này của nhà tôi là được truyền từ đời này qua đời khác, nhân số ít, vận khí tốt thì chỉ cần một cái giếng thôi cũng đủ để có thể sống được cả đời rồi, có đáng để đi khai mỏ không? Chúng tôi khai thác chính là loại giếng ‘thượng thấu bích không’ mà tôi nói!”

Tính tình của Mộc Đại chính là kiểu ăn mềm không ăn cứng, Viêm Hồng San hung hăng như vậy, cô cũng liền không khách khí: “Loại giếng đó đều là loại miệng rộng, trừ phi là ở chỗ không người, nếu không đã sớm bị người qua đường nhặt sạch rồi.”

Viêm Hồng Sa “ha ha ha” cười to ba tiếng, sau mỗi tiếng đều dừng một chút, há miệng cười ba lần mới cười xong chữ “ha”: “Tôi biết là cô chẳng hiểu cái gì sất mà, trân châu còn có trai ngọc giấu, ngọc thạch chẳng lẽ lại không biết ẩn mình trong đá à, cô tưởng đá quý dưới đáy giếng sẽ cứ thế mà sáng long lanh chói lọi chọc mù mắt cô sao? Cô phải nhặt hết cái đống đá tảng đó lên rồi đưa cho thợ mài mở ra thì mới biết được bên trong là bảo bối gì nhé.”

Mộc Đại không lên tiếng, cô đúng là không biết chuyện này, thật sự cứ tưởng rằng giống như vào kho báu của bốn mươi tên cướp, xuống giếng một cái là ngọc ngà ngập mắt.

Thì ra lúc mới nhìn, dưới đáy giếng chỉ là đá tảng bình thường.

Viêm Hồng Sa lại lần nữa sửa sai phỏng đoán của cô: “Người thường mà cứ xồng xộc trèo xuống, chắc chắn sẽ chết. Trong sách có ghi lại đó, ‘bảo khí như sương, dày đặc trong giếng, người ngoài hít nhiều, ắt sẽ thẳng cẳng’.”

Còn có khí độc nữa cơ à? Nhất thời Mộc Đại cảm thấy hai vạn tệ này cũng chẳng phải món hời gì, lập tức nói rõ: “Tôi không xuống giếng đâu.”

Viêm Hồng Sa “hừ” một tiếng: “Cô tưởng muốn xuống là xuống được sao? Xuống giếng cũng phải luyện tập mới được đấy.”

Lão Viêm như biết được Mộc Đại đang nghĩ gì: “Cái được gọi là bảo khí này, kỳ thực cũng không phải là khí độc, nhưng từ xưa đến nay, mọi vật tốt đều có vật hung kèm theo thủ vệ, giống như trân châu trong truyền thuyết là được giao long trông coi vậy, giếng bảo ngọc cũng có bảo khí chết người. Bởi vậy nên khi xuống giếng, trên giếng nhất định phải có người, trên người người đào bảo vật phải đeo túi và chuông, lúc đặt chân tới đáy giếng phải nhanh chóng nhặt bảo thạch cho vào túi, khi nào cảm thấy bảo khí bức người sắp không chịu được nữa thì lập tức lắc chuông, người phía trên nghe thấy tiếng chuông thì lập tức kéo người lên.”

Mộc Đại nhìn chằm chằm vào cái chuông Viêm Hồng Sa đeo bên hông.

Rốt cuộc cũng biết cái chuông lớn như vậy là dùng để làm gì.

Cô gắng tiêu hóa đôi chút những gì mình vừa nghe được, tức là, công việc thường ngày của hai ông cháu nhà này, chính là tới nơi hoang vắng tìm giếng mỏ kiểu này hả?

Bảo sao muốn thuê người đi cùng làm hộ vệ, nếu người nhà họ Viêm đời đời đào bảo vật, hẳn là cũng sẽ có biện pháp riêng đối phó với bảo khí, đúng là biết cách làm giàu mà, thảo nào một già một trẻ lại có thể ở trong một khu nhà cao cấp như vậy, còn thường xuyên thuê người hầu hạ nữa chứ.

Không phải xuống giếng, công việc lần này nhất thời lại trở nên thuận mắt dễ thương hơn hẳn, có tiền để kiếm lại còn có thể mở mang tầm mắt, tội gì lại không làm chứ?

Mộc Đại gật đầu: “Vậy được, tôi không thành vấn đề. Giếng chúng ta xuống lần này là ở đâu? Vân Nam? Hay là…Tân Cương?”

Viêm Hồng Sa im lặng một lát, đến lúc mở miệng nói tiếp thì có phần ấp úng: “Lần này, chúng ta không phải là xuống giếng…”

Không xuống giếng? Không xuống giếng thì nói với cô chuyện đào bảo vật này nọ cả nửa ngày làm gì? Thích khoe khoang bừa bãi đến thế cơ à?

Viêm Hồng Sa nói: “Cô đi theo tôi đi, đến phòng tôi, có thứ này cho cô xem.”

Cũng không đợi Mộc Đại đồng ý, cô nàng xoay người đi luôn ra sau sảnh. Mộc Đại suy nghĩ đôi chút, cuối cùng vẫn quyết định đi theo, vừa đứng lên thì cửa phòng mở ra, một người phụ nữ ăn mặc theo kiểu làm việc theo giờ bưng bát canh tiến vào.

“Cụ ơi, đến giờ ăn canh rồi.”

Canh gì vậy? Ngửi mùi thật quái lạ, đưa mắt liếc qua, thấy có một bông cúc lơ lửng trôi trên mặt bát canh.

Người phụ nữ kia như nhìn ra nghi vấn của Mộc Đại, cười cười giới thiệu với cô: “Canh gan gà hoa cúc, một bộ gan gà, ba chỉ (*) hoa cúc. Cô có muốn ăn một bát không?”

(*) Chỉ (钱), đơn vị trọng lượng, mười chỉ bằng một lượng.

Gan gà còn có thể nấu với hoa cúc sao?

Mộc Đại cảm thấy, kiến thức của mình thực sự quá thiếu thốn rồi.

***

Viêm Hồng Sa cho Mộc Đại xem một đoạn video.

Thời gian là vào buổi tối, nhưng ánh trăng rất sáng, độ phân giải màn hình máy tính cũng rất tốt, không bị vỡ nét quá nhiều như những máy khác.

Hình như là ở bờ nước, hay là bờ biển gì đó, gió êm sóng lặng, trên mặt nước quanh co uốn lượn những đường vân lan tỏa như nếp uốn trên tơ lụa, ánh trăng rọi lên mặt nước, vừa giống như những chấm lân tinh rải rác vô tận, lại vừa giống như một tấm gương to lớn không bằng phẳng.

Viêm Hồng Sa chỉ vào vị trí ở giữa màn hình: “Ở đây, cô xem đi.”

Cái gì cơ? Chỉ toàn một màu đen thui.

Người quay cứ như đã liệu trước được suy nghĩ của người xem, giây kế tiếp, hình ảnh được zoom vào gần hơn.

Có vẻ không nhỏ lắm, nhìn như một mặt bàn tròn vậy, nhưng, đó là cái gì?

Như là để giúp cô giải thích nghi hoặc, trên thân vật nọ chợt mở ra một cái khe.

Mắt Mộc Đại lập tức trợn tròn.

“Đây, đây là…”

“Không sai, trai ngọc, cô từng thấy trai ngọc nào lớn vậy chưa?”

Mộc Đại nín thở không nói lời nào, trên màn hình, con trai ngọc kia đang chậm rãi chuyển động thân mình.

Trong màn hình có tiếng thuyết minh truyền ra, là giọng nói kích động của một người đàn ông: “Cho tới giờ vẫn chưa từng thấy con trai ngọc nào lớn đến vậy, giờ nó là đang phơi trăng, theo truyền thuyết, vào đêm trăng tròn, lão trai ngọc sẽ đặc biệt hưng phấn, không ngừng chuyển động thân mình theo hướng trăng sáng mọc ở phía đông lặn về phía tây để thu thập tinh hoa ánh trăng…”

Còn nói: “Trước đó tôi đã tìm hiểu, viên ngọc trai lớn nhất thế giới gọi là ‘Lão Tử châu’, to bằng đầu người, hiện được định giá hơn hai chục triệu dollar Mĩ. Trai ngọc lớn như vậy, nếu sinh được ngọc, giá trị quả thực khó mà tưởng tượng được… Tôi muốn tới gần xem.”

Video đến đây thì dừng lại.

Viêm Hồng Sa giải thích với cô: “Người nói là chú tôi, Viêm Cửu Tiêu.”

“Chú tôi là người đào bảo vật của nhà họ Viêm, nhưng nhà tôi nhiều năm nay không mở hàng, là vì mắt nội tôi không còn sáng nữa.”

Đào bảo vật, dẫu có biết rõ trong giếng có ngọc thì cũng không thể cứ thế đâm đầu xuống kiếm như người mù được, mà phải luyện mắt từ nhỏ, luyện thành một đôi mắt có thể phân biệt được bảo khí, muốn giữa mênh mông trời đất, vô vàn khí lành hơi đục, nhận ra được bảo khí một phương, sao có thể dễ dàng?

Mấu chốt của việc đào bảo vật không phải là ở chỗ có đào được hay không, mà là ở chỗ có thể nhìn thấy bảo khí hay không.

Có điều, thế sự tự có công bằng, được cái này tất sẽ mất cái khác, mắt lão Viêm không thể tiếp xúc được với ánh sáng mạnh, đến cả ánh mặt trời cũng rất ít khi tiếp xúc, quanh năm đều ở trong phòng, đến lúc có tuổi thì trở thành một nửa người mù, nhìn gì cũng khó khăn.

Châm chọc là ở chỗ, cái khác không thấy được, nhưng miễn cưỡng lại vẫn nhìn được bảo khí.

Lão Viêm tĩnh tâm dưỡng mắt, thuận tiện chỉ dạy cháu gái Viêm Hồng Sa học cách xuống giếng, Viêm Cửu Tiêu lại không đợi được, tuy rằng kiếm được nhiều tiền, nhưng bọn họ thường ngày cũng tiêu tiền như nước, tiêu tốn kinh người, để tránh miệng ăn núi lở, Viêm Cửu Tiêu ngỏ lời muốn ra ngoài “thử thời vận”.

Y cũng bảo riêng với Viêm Hồng Sa: “Chúng ta làm nghề đào bảo vật, không thể để bảo vật lọt khỏi tầm mắt được, phía Nam có châu, phía Tây có ngọc, nếu đã có cơ hội thì cũng không nên ngại mà chen một chân vào.”

Cuối cùng, Tân Cương dù sao đường sá cũng quá xa xôi, Viêm Cửu Tiêu bèn dừng chân ở Hợp Phố, Quảng Tây.

Chừng mười ngày trước, y gọi điện về, nói với Viêm Hồng Sa, ở Hợp Phố, y nghe nói có một thôn tên là thôn Ngũ Châu, là một nơi rất tuyệt, vì nghe đồn, thôn đó đời đời truyền nhau phương pháp mò ngọc trai của lão tổ tông để lại, khai thác được toàn ngọc trai tự nhiên, hoàn toàn không phải là nuôi trồng.

Tuyệt đại đa số người đào bảo vật đều cảm thấy, sản phẩm nuôi trồng, dù sao cũng sẽ có tỳ vết, không thể sánh được với trời sinh đất dưỡng. Cũng giống như đi chỉnh sửa rồi thì cũng là mỹ nhân đấy, nhưng so sánh với một người trời sinh diễm lệ thì ít nhiều vẫn hơn hẳn phần nào hào quang.

Khiến y cao hứng hơn cả là, nghe nói thôn Ngũ Châu đã bị bỏ hoang.

Viêm Hồng Sa đến giờ vẫn còn nhớ như in giọng nói hưng phấn của y khi nói: “Nghe nói đã bị bỏ hoang nhiều năm rồi, lão ngọc trai không bị người quấy nhiễu mới có thể tĩnh tâm nhả ngọc. Trong vùng biển này có người chết đuối, vậy nên người dân ở các thôn lân cận đều kiêng kỵ chỗ này, thực sự là thanh tĩnh vô cùng. Có khi, chú có thể mò được ngọc quý ở vùng nước này không chừng.”

Lại qua thêm vài ngày, y gửi cho Viêm Hồng Sa đoạn video kia.

Quảng Tây, Hợp Phố, thôn Ngũ Châu, thật đúng là…có duyên mà.

Mộc Đại hỏi cô: “Sau đó thì sao?”

“Không có sau đó nữa, sau đó, chú tôi đã bặt vô âm tín rồi.”

Sau lưng Mộc Đại không khỏi ớn lạnh.

Viêm Hồng Sa không dám hé răng, kỳ thực cũng không phải là không có chút tin tức gì, là có, một tối nọ, trong lúc mơ màng, cô đã mơ thấy một giấc mộng, cô nhận được điện thoại của Viêm Cửu Tiêu.

Không rõ đó là mơ hay là có điện thoại thật, có lẽ là mơ.

Trong mơ, Viêm Cửu Tiêu bò dưới đáy biển, hai tay lún sâu trong cát, dòng chảy dưới đáy biển không ngừng đưa đẩy cơ thể run rẩy của y, sắc mặt y trắng bệch, hai mắt vằn vện tia máu, đột nhiên mắt đối mắt nhìn thẳng vào cô.

Giọng y nghẹn ngào tiếng khóc, gọi cô: “Hồng Sa, chú không muốn chết ở đây…”

Viêm Hồng Sa giật mình tỉnh lại, phát hiện mình thật sự đang nghe điện thoại, đầu dây bên kia, tiếng sóng biển ầm ầm rào rạt.

Cô run lên, khẽ giọng hỏi: “Chú ơi?”

————-

Lời tác giả:

1. Viên ngọc trai lớn nhất thế giới, thật sự thì không có quan hệ gì tới Lão Tử, lúc tôi tìm kiếm tư liệu mới phát hiện ra nó vừa vặn được gọi là “Lão Tử châu”, ai có hứng thú có thể thử tìm kiếm xem, to bằng đầu người, thật sự rất lớn.
2. Đoạn miêu tả cách đào bảo vật này được tham khảo từ ghi chép trong “Thiên công khai vật – Châu ngọc, quyển thứ mười tám”, trích một đoạn trợ hứng cho mọi người tham khảo: “Phàm là giếng sinh bảo ngọc thì đều sâu mà không nước, là cơ quan được càn khôn thiết lập. Nhưng trong đó bảo khí như sương, dày đặc trong giếng, người ngoài hít nhiều, ắt sẽ thẳng cẳng. Người đào bảo vật, phải đi nhóm mười, xuống giếng một nửa, mà trên giếng cũng phải để lại một nửa. Người xuống giếng buộc dây dài trên thắt lưng, đai lưng đeo hai cái túi, lúc chạm đến bảo thạch đáy giếng, nhanh tay nhặt hết vào túi. Đai lưng cũng phải đeo một cái chuông lớn, khi bảo khí bức người không thể chịu được nữa thì nhanh chóng rung chuông, người trên giếng sẽ kéo dây lên.”