Cái tên tôi chưa phải là kết cục của câu chuyện về cái tên tôi. Khi tên ta là Bob, ko ai fải hỏi cái tên ấy viết thế nào. Nhưng với cái tên Piscine Molitor Patel thì là chuyện khác.

Nhiều người tưởng đó là P. Singh (1) và nghĩ tôi là người Sikh, và họ lấy làm lạ sao tôi ko đội khăn cuốn lên đầu.

Khi còn học Đại học tôi có đến Montreal 1 lần với mấy người bạn. Có 1 đêm đến lượt tôi fải đặt mua pizza. Tôi đã fát chán mỗi lần nghe giọng Pháp trên dây nói quát hỏi tên tôi là gì, nên khi người bán hàng hỏi: ''Thưa ông cho biết tính danh'', tôi nói ''I am who I am.'' (2) Nửa tiếng sau người ta mang hai cái pizza đến cho ong ''Ian Hoolihan''.

Sự thực là những người ta gặp có thể thay đổi cuộc đời ta, nhiều khi sâu sắc đến mức ta trở thành 1 người khác hẳn, kể cả chính cái tên của ta. Cứ xem thì thấy: Simon trở thành thánh Peter, ông thánh Matthew thì còn có tên là Levi, Nathaniel cũng là Bartholomew, Judas, ko fải Iscariot, sau này còn lấy tên là Thaddeus, Simeon thì đội tên Niger, Saul thì thành ra Paul. (3)

Tên lính La Mã của tôi đứng trong sân trường một sáng nọ khi tôi 12 tuổi (4). Tôi vừa mới đến. Hắn thấy tôi và một tia sáng thiên tài ma quỉ chợt lóe lên trong cái trí não đần độn của hắn. hắn giơ tay chỉ vào tôi và hét lên: ''Này là thằng Pissing Patel!'' (5)

Trong giây láy mọi người đều cười váng lên. người ta chỉ thôi cười khi đã xếp hàng vào lớp. Tôi đi cuối hàng, vòng gai nhọn thít trên đầu. (6)

Chẳng ai lạ gì tính tàn ác của trẻ con. Nào tôi có trêu chọc gì chúng, có làm cái gì khiến chúng fải để ý đến tôi đâu, mà sao khắp sân trường chỗ nào tôi cũng nghe thấy chúng hò hét, nào là ''Thằng Pissing đây rồi, tao fải đi đây'', rồi ''Mày đang đứng úp mặt vào tường thế kia, có fải mày là thằng Pissing ko hở?'', đại loại thế. Tôi chỉ biết rùm người một chỗ, hoặc fải tảng lờ như ko nghe thấy gì. Những tiếng hò hét ấy rồi cũng qua đi, nhưng nỗi đau đọng lại, như mùi khai của bãi nước đái đã khô.

Rồi đến lượt các thầy giáo. Chắc tại trời nóng quá. Càng về chiều, bài địa lí buổi sáng còn chắc gọn như ốc đảo bắt đầu nhão dài ra như sa mạc Thar; bài lịch sử, sinh động là thế lúc mở đầu nay cũng thành khô nẻ và bốc bụi; bài học toán, lúc đầu chính xác là thế, nay thành be bét lầy lội. trong cơn mệt mỏi buổi chiều, khi họ mãi dùng khăn tay lau mồ hôi trán và gát, các thầy quên cả cái âm hưởng đầy nước mắt trong cái tên của tôi, và bắt đầu vô tình xuyên tạc nó thậm tệ. Tôi có thể nghe thấy sự thay đổi trong cách fát âm có những uốn éo hầu như ko nghe thấy đc của họ. Tưởng chừng như lưỡi các thầy là các chiến binh đang fải cầm cương các cỗ chiến xa do bầy ngựa hoang kéo. Họ có thể fát âm rõ cái âm tiết đầu, âm ''Pit'', nhưng rồi vì nóng nực gia tăng, họ ko kiểm soát đc lũ ngựa sùi bọt mép kia và ko thể kiềm cương để chúng leo lên cái âm tiết thứ 2, âm ''Xin''. Thế là họ đâm nhào xuống âm ''Xinh'', và thế là hết. Mỗi lần tôi giơ tay xin fát biểu, họ sẽ bảo ''Nào, mời em Pit-xinh.'' Phần lớn họ cũng chẳng biết vừa gọi tôi là gì nữa. Sau 1 lúc ko thấy tôi nói năng gì, họ sẽ ném vào tọi 1 cái nhìn mệt mỏi. Và nhiều khi, như thể kiệt sức vì nóng nực, cả lớp cũng chẳng có phản ứng gì. Ko ai cười, chẳng ai thì thào trêu ngươi gì hết. Thế mà tôi vẫn luôn luôn nghe thấy 1 cái gì đó như 1 lời miệt thị.

Năm cuối cùng ở trường Saint Joseph, tôi cảm thấy như mình là nhà tiên tri Mohammad đang bị hành hạ ở thành Mecca, cầu cho Ngài đc yên nghỉ. Nhưng cũng giống như việc Ngài chuẩn bị trốn về vùng Medina, chuyến du hành sẽ trở thành sự khởi đầu của thời đại Hồi giáo, tôi cũng chuẩn bị cho cuộc trốn chạy của mình và khởi đầu 1 giai đọan mới cho cuộc đời tôi.

Học xong ở trường Saint Joseph, tôi vào trường petit Seminaire, trường trung học tư thục dùng tiếng Anh tốt nhất ở Pondicherry. Ravi đang học ở đó, và như số fận của tất cả các đứa em trai khác, tôi fải chịu cực hình của việc noi theo dấu chân của 1 ông anh nổi tiếng. Ravi là 1 nhà thể thao của thế hệ anh tại Petit Seminaire, một tay bowler (1) đáng sợ và 1 tay bóng chày khiếp đảm, giữ chân thủ quân của đội tuyển bóng chày hay nhất thành phố. Việc tôi là 1 tay bơi cừ khôi chẳng gây được tiếng tăm gì hết. Hình như có 1 thứ quy luật là sống ở biển thì người ta nghi ngờ những ai biết bơi, cũng như sống ở núi thì người ta nghi ngờ những ai biết trèo. Nhưng tôi ko tính đến việc trốn chạy bằng một cái tên nào khác với ''Pit-xinh'', thậm chí đội tên ''Em thằng Ravi'' cũng xong. Tôi có 1 kế hoạch hay hơn thế.

Và tôi triển khai nó ngay ngày đầu ở trường, ngay trong tiết học đầu tiên. Ngồi quanh tôi là những học sinh khác cũng từ Saint Joseph đến. Tiết học bắt đầu như tất cả các tiết học mới khác, nghĩa là bằng việc điểm danh. Chúng tôi lần lượt xướng tên mình tại chỗ.

''Ganapathy Kumar,'' Ganapathy Kumar nói.

''Vi pin Nath'', Vipin Nath nói.

''Shamshool Hudha'', Shamshool Hudha nói.

''Peter Dharmaraj'', Peter Dharmaraj nói.

Mỗi cái tên xướng lên là 1 cái đánh dấu vào danh sách, kéo theo một cái nhìn chòng chọc của ông thầy. Tôi hồi hộp khủng khiếp.

''Ajith Giadson'', Ajith Giadson nói, cách tôi bốn bàn...

''Sampath Saroja'', Sampath Saroja nói, cách ba bàn...

''Stanley Kumar'', Stanley Kumar nói, còn có hai bàn...

''Sylvester Naveen'', Sylvester Naveen nói, ngay trước mặt tôi.

Rồi đến lượt tôi. Đã đến lúc giết quỷ Satan. Medina hỡi, ta đến đây rồi.

Tôi đứng dậy và bước vội lên bảng đen. Trước khi ông thầy kịp mở miệng, tôi đã nhặt cục phấn và vừa nói vừa viết:

Tên tôi là

Piscine Molitor Patel

Thường gọi là

tôi gạch đít 2 lần hai chữ đầu tiên của tên tôi

Pi Patel

Để cho chắc ăn, tôi viết thêm:

Pi = 3,14

rồi tôi vẽ 1 vòng tròn to tướng, chia 1 nhát thành 2 fần với 1 đường kính thẳng băng, để nhắc đến bài hình học cơ bản.

Cả lớp im phăng phắc. Ông thầy dán mắt lên bảng. Tôi nín thở. rồi ông nói: ''Được rồi, Pi, em ngồi xuống. Lần sau fải xin phép trước khi lên bảng.''

''Thưa thầy, vâng ạ.''

Ông đánh dấu tên tôi. Rồi đưa mắt đến thằng tiếp theo.

''Mansoor Ahamad'', Mansoor Ahamad nói.

Tôi thoát rồi.

''Gautham Selvaraj'', Gautham Selvaraj nói. . truyện kiếm hiệp hay

Tôi thở được rồi.

''Arun Annaji'', Arun Annaji nói.

Một sự khởi đầu mới đã đến.

Tôi làm lại cái trò ấy với tất cả các thầy giáo. Lặp đi lặp lại là điều wan trọng trong việc huấn luyện ko những với súc vật mà cả với con người. Xen giữa 2 thằg học sinh mang những cái tên tầm thường, tôi chạy ào lên bảng và bốc lửa, có khi còn nghe thấy cả tiếng phấn ken két trên bảng, với những chi tiết của cuộc tái sinh cho chính mình. Đến nỗi sau một vài lần như thế, bọn trẻ bắt đầu vào hùa như hát theo sự chỉ huy của tôi, và tiếng chúng vang lên cao trào khi tôi gạch đít cái nốt chính, và tên tôi đc hát lên đẹp đẽ chẳng kém gì niềm vinh hạnh cho bất kì 1 nhà chỉ huy đồng ca nào khác. Một vài thằng còn theo sát tôi, khẩn trương, ''Ba! Phẩy! Một! Bốn!'' trong lúc tôi viết con số ấy, và tôi kết thúc bài ca của mình bằng 1 nét chém chia đôi vòng tròn, mạnh mẽ đến nỗi vụn fấn bay ra tứ tung.

Ngày hôm đó, khi tôi giơ tay xin fát biểu, và tôi ko bỏ sót 1 cơ hội nào để làm việc đó, các thầy đã cho fép tôi đc nói với 1 âm tiết duy nhất vang lên như âm nhạc trong tai tôi. Kể cả lũ quỷ sứ từ Saint Joseph sang. Sự thực là, cái tên ấy sống rồi. Và hiện tượng này đã khích lệ các thành viên khác của dân tộc thông minh chúng tôi: chẳng mấy chốc, một thằng tên là Omprakash đã tự gọi mình là Omega, một thằng khác bắt đầu đội tên Upsilon, rồi tiếp theo đó là 1 thằng Gamma, 1Lambda và 1 Delta. Nhưng tôi đã là người đầu tiên và là người Hy Lạo kiên trì nhất ở Petit Seminaire. Thậm chí ông anh tôi, thủ quân đội bóng chày, ông thánh địa phương, cũng tán thưởng tôi. Ravi kéo tôi ra 1 chỗ:

''Này, tao nghe mày mới có tên hiệu gì đó hả?''

Tôi lặng im. Bởi vì hễ fải nghe 1 lời giễu cợt thì kiểu gì cũng chẳng ngăn chặn nó đc. Ko thể chạy đi đâu đc.

''Tao ko biết là mày thích màu vàng đến thế.''

Màu vàng? Tôi nhìn quanh. Lạy trời đừng ai nghe thấy, nhất là bọn tay sai của Ravi. ''Ravi, anh định nói gì cơ?'' Tôi thì thầm.

''Ko sao, chú em. Tên gì thì cũng hơn là Pit-xinh. Kể cả Lemon Pie''. (2)

Chậm rãi quay gót, Ravi mỉm cười và nói: ''Mày hơi đỏ mặt rồi đấy.''

Nhưng ko gậy sự gì khác.

Và thế là, trong cái con chữ Hy Lạp trông giống như 1 cái lều có mái tôn ấy, trong cái con số phi lí, ko nắm bắt đc, mà các nhà khoa học dùng để tìm hiểu vũ trụ ấy, tôi đã tìm thấy nơi ẩn nấp của mình.

Chú thích: (ở trên)

(1) Bowler: môn bóng lăn trong nhà rất fổ biến ở Âu Mỹ.

(2) Lemon Pie, có nghĩa là 1 món bánh nướng có chanh yên. Lemon là quả chanh có màu vàng. Chữ p trong tiếng Anh thường đọc là ''pai''. Ravi có lẽ nghe gà hóa cuốc và tưởng rằng em mình đã có biệt hiệu như vậy. Chương này có ý vị đặc biệt đvới người nói tiếng Anh, hy vọng cách dịch này ko để mất mát nhiều những ẩn ý tôn giáo và hài hước của nguyên tác.