Sau mấy tháng giả vờ làm nô bộc trong phủ Tề vương, cuối cùng tôi không thể giả vờ được nữa.
Đối với một người hiện đại mà phải đóng giả làm người cổ đại, một ngày tưởng chừng như cả năm, thể xác lẫn tinh thần đều vô cùng mệt mỏi.
Tôi muốn tìm cơ hội sống ở thế giới này mà không cần phải cứ che giấu danh tính bản thân nữa.
Tôi hỏi Nhị Ngưu khi chúng tôi đang trò chuyện:
"Nhị Ngưu, nếu một người xuyên không có thể sống sót ở đây, thì có thể là người như nào được nhỉ?"
Nhị Ngưu nhấp một ngụm rượu, say sưa đáp:
“Vương gia sẽ không bao giờ giết kẻ không phạm quy.”
Sau khi nghe những từ này, tôi đã suy nghĩ rất lâu.
Tôi nghĩ tôi hiểu cách tồn tại trong thế giới này.
Thế nhưng, tôi vẫn cần một cơ hội và một lá bùa cứu mạng.
Sau khi nhận được lời khuyên từ Nhị Ngưu, tôi trở nên siêng năng hơn trong công việc trong phủ, thành công được thăng chức từ nô bộc hạng hai lên nô hộc hạng nhất trong phủ.
Khi được thăng chức lên hạng nhất, tôi gặp được một người rất đặc biệt.
Nàng là vương phi của Tề vương.
Một vương phi không thể nói, nàng mắc bệnh câm.
Nàng luôn lén lút nhìn tôi, lại tưởng tôi không biết.
Thỉnh thoảng tôi có thể nhìn thấy nỗi buồn trong mắt nàng ấy.
Tại sao lại như vậy?
Đối với những người xuyên không, Tề Vương chính là kẻ s.át nhân, nhưng đối với Tề vương phi, Tề Vương có thể được coi là bậc trượng phu hiếm có ở thời đại nay.
Có lần Tề vương bảo tôi mang đồ ăn đến cho nàng ấy, tôi thấy nàng mở miệng chào tôi rất lâu nhưng không nói được lời nào.
Tôi vội vàng đưa giấy bút cho nàng: “Vương phi, ngài có gì muốn dặn dò ta chăng?”
Nàng lấy bút, viết một cách khó khăn, từng nét một: "Bình an."
Tôi lại tưởng nàng muốn viết cho Tề vương: "Tiểu nhân sẽ nhắc nhở Vương gia chú ý an toàn hơn khi ra ngoài."
Nhưng nàng ấy lắc đầu, chỉ vào tờ giấy, rồi chỉ vào tôi.
Hóa ra là bình an gửi cho tôi.
"Tạ ơn vương phi."
Đã lâu rồi tôi không nhận được một lời chúc từ người khác như vậy, nhất thời không biết nói gì ngoài lời cảm ơn.
Tục ngữ có câu, lời hay ấm áp ba mùa đông, hai chữ này của Tề vương phi có thể coi như cho tôi thêm chút an ủi khi đang phải đi trên băng mỏng mỗi lúc.
Tôi lặng lẽ đặt mảnh giấy vào tay và thầm nghĩ, Tề vương phi thực sự là một người kỳ lạ.
Tại sao nàng lại chúc phúc cho tôi chứ?
Kế hoạch ban đầu của tôi là dựa vào thời gian và hành động để tác động đến Bùi Lâm, một kẻ s.át nhân, trong hai năm.
Kết quả là tôi đã có được cơ hội khi Bùi Lâm ra ngoài du lịch.
Kẻ thù của Bùi Lâm đã bí mật cử người đến ám sát hắn.
Tôi cược mạng sống của mình, đứng trước mặt Bùi Lâm chặn một mũi tên.
Trước khi hôn mê, tôi còn tưởng rằng mình đã cứu được mạng hắn, nếu hắn thực sự là vương gia tốt như Nhị Ngưu cùng những người khác đã nói, thì hẳn cho dù hắn biết tôi là người xuyên không, hắn cũng vẫn coi tôi như ân nhân cứu mạng đi.
Bùi Lâm thực sự cảm động.
Hắn nói với tôi:
“Ngươi có công bảo vệ chủ tử, ta nhất định sẽ không bạc đãi. Ta sẽ tiến cử ngươi lên làm hầu cận bên cạnh Thánh thượng. Từ từ nay ngươi sẽ không còn là nô bộc trong phủ Tề vương nữa, có chức có vị rồi.”
Tôi biết ở đây, trở thành cận vệ hoàng gia là một tương lai mà hàng triệu người thậm chí không dám hy vọng tới.
Tuy nhiên, điều tôi muốn làm là chính mình, một con người hiện đại.
Thay vì lúc nào cũng giả vờ là người cổ đại, đến nỗi hình dáng ban đầu đang dần trở nên hao mòn.
Vì vậy, tôi chọn cách từ chối:
"Vương gia đối với nô tài thật tốt, nhưng nô tài lại không mong bản thân có thể làm quan, chỉ mong vương gia có thể cho nô tài đủ tiền. Nô tài muốn ra ngoài lập nghiệp, trở thành thương nhân."
Nơi này “trọng nông ức thương”*.
*重农抑商 (Trọng nông ức thương) là một chính sách kinh tế trong lịch sử Trung Quốc, trong đó chính phủ coi trọng nông nghiệp hơn thương nghiệp. Chính sách này được thực hiện từ thời nhà Tần đến thời nhà Thanh.
Không ai sẵn sàng từ bỏ tương lai tươi sáng của một cận vệ hoàng gia để chọn một thương nhân bị đàn áp cả.
Tôi biết rõ rằng khi tôi nói câu này, nó đã bộc lộ thân phận người xuyên không của tôi.
Tôi cược rằng, Bùi Lâm sẽ để tôi đi bởi vì tôi đã cứu hắn một mạng.
Bùi Lâm thực sự mủi lòng, hắn đồng ý, thả tôi đi đồng thời đưa cho tôi một trăm lạng bạc để bắt đầu kinh doanh.
Khi tôi rời khỏi phủ của Tề Vương, tôi thấy Tề vương phi từ xa đang nhìn tôi chằm chằm, trong mắt có nghi ngờ và lo lắng.
Nàng ấy rốt cuộc là sợ cái gì, sợ tôi ra ngoài hủy hoại danh tiếng của trượng phu nàng sao?
Trong đầu tôi lóe lên một suy nghĩ không nên nghĩ.
Suy cho cùng, trước đây nàng đã từng viết chữ "bình an".
Nhưng làm sao một vương phi cao cao tại thượng lại có thể quan tâm và chúc phúc cho một nô bộc thấp hèn được chứ?
Tôi không dám nghĩ đến nữa.
Tôi sợ điều tôi nghĩ là sai, đồng thời cũng sợ điều mình đang nghĩ là đúng.
Dù sao thì, sống ở đây, tất cả những gì tôi có thể dựa vào là liều mạng cứu mạng Tề vương.
Với số tiền Bùi Lâm đưa, tôi mở một cửa hàng vải ở kinh thành.
Sống ở thời hiện đại hơn 20 năm, tôi biết cách vận hành một cửa hàng như thế nào.
Việc làm ăn ở đây chưa phát triển, nếu chọn làm thương nhân chắc chắn tôi sẽ thành công.
Ngày đầu tiên khai trương, công việc kinh doanh bùng nổ nhờ vào các “ưu đãi giảm giá”.
Ngày thứ năm khai trương, tôi tuyển nhân viên bán hàng giao hàng tận nơi, thế là cây bút ghi sổ như viết bốc cả ra khói.
Ngày thứ bảy khai trương, dưới danh nghĩa tri ân khách hàng, tôi bắt đầu hoạt động “giảm giá toàn phần”, chỉ trong vòng ba ngày, doanh thu đã tăng lên vượt trội.
Tôi cũng không quên đào tạo, hướng dẫn nhân viên cửa hàng, hướng dẫn họ cách vận dụng tư duy hiện đại của mình vào kinh doanh.
Bảo họ học cách nói "Hoan nghênh", "Hoan nghênh quý khách lần sau ghé thăm" và "Cám ơn vì đã đến, hoan nghênh lần sau". Cửa hàng lúc nào cũng cung cấp trà miễn phí quanh năm.
Chưa đầy một tháng, tiệm vải của tôi lãi được hai nghìn lạng bạc.
Vừa tính toán thu nhập trong tháng, tôi lập tức đến phủ Tề vương để giao một ngàn lạng bạc.
Tôi muốn Tề vương biết rằng tôi là một thương nhân không bao giờ quên gốc rễ của mình.
Nhưng toàn bộ số tiền mang đến đều được Tề vương trả lại, thậm chí hắn còn không nhận lấy một xu tiền gốc.
Hắn chỉ đưa người tới nhắc nhở tôi rằng tuyệt đối không được quên đi bổn phận của bản thân, quên đi gốc rễ của quốc gia.
Lời nói của hắn như một lời cảnh báo đối với tôi.
Những ngày vui trong tháng này gần như khiến tôi quên đi thân phận của một kẻ xuyên không cũng như nỗi sợ hãi, lo lắng mà tôi cảm thấy những ngày trước.
Đúng như tôi nghĩ, Tề vương chắc chắn đã nhận ra tôi là người xuyên không ngay từ khi tôi chọn kinh doanh, và hắn đã cảnh báo tôi.
Tôi giơ tay hướng về phía Nhị Ngưu, người đang truyền tin:
“Nói với Vương gia, ta chắc chắn sẽ ghi nhớ.”
Nhị Ngưu mỉm cười: “Dù sao ngươi cũng từng là người của phủ Vương gia chúng ta, sống tốt cũng là vì vinh dự của Vương gia.”
Tôi mỉm cười gật đầu, lặng lẽ dúi một thỏi bạc vào tay Nhị Ngưu: “Giữ lấy để sau này cưới vợ.”
"Không, không, không, ông chủ Giả, ngươi cứ giữ cho mình đi. Nhị Ngưu ta thích uống rượu, không giữ được bạc đâu."
Sau khi từ chối, Nhị Ngưu trao cho tôi một lá bùa bình an:
"Ta xin cho ngươi lúc cùng Vương gia lên chùa đó. Ta cầu cho ngươi bình an làm ăn."
Nhị Ngưu nói xong liền ngây thơ mỉm cười.
"Vậy đa tạ ngươi nhé."
Giọng tôi vỡ ra.
Đây là điều cảm động nhất tôi từng trải qua ở thế giới xa lạ mà tôi xuyên qua này.
Tôi khẽ chạm vào lá bùa bình an ấm áp trong tay, nhìn Nhị Ngưu với ánh mắt ngây thơ, cảm thấy có chút choáng váng.
Trong ấn tượng của tôi, Nhị Ngưu vốn là người nóng tính, nhưng tại sao tôi lại cảm thấy dáng vẻ thật thà của hắn lại chân thực đến vậy?
Có lẽ lúc trước khi nhìn hắn, cái nhìn của tôi cũng mang theo một phần định kiến cá nhân.
5.
Công việc kinh doanh vải của tôi càng ngày càng phát triển, trong số những người quyền quý trong kinh thành cũng bắt đầu có những người muốn nịnh bợ tôi.
Nhưng tôi chưa từng quên đi câu nói bản của Tề Vương: “Đừng bao giờ quên đi bổn phận của bản thân, quên đi gốc rễ của quốc gia”. Tôi không dám động vào bất kỳ một lợi ích nào, bất kỳ một khoản tiền nào ngoại trừ những thứ do công việc kinh doanh mang lại.
Tháng thứ hai sau khi tôi bắt đầu làm ăn, Bùi Xuân đến của tiệm của tôi, trên tay còn cầm theo một bức tranh.
Hắn chỉ vào bức tranh trên tay, hỏi tôi: "Ông chủ giả, ở đây có loại vải này không? Ta muốn may một bộ y phục cho đệ đệ."
"Có, có."
Tuy rằng không biết vị khách quý này vì sao lại đến đây, nhưng việc làm ăn đã tìm đến tận cửa, tôi cũng sẽ không từ chối.
Bùi Xuân khẽ gật đầu, để lại kích thước cùng địa chỉ, hào phóng dùng bạc thanh toán: “Sau khi làm xong chuyển đến tận nhà cho ta.”
Để biểu thị thành ý, sau khi may y phục xong, tôi đã đích thân giao đến nhà cho Bùi Xuân.
Sau khi gõ cửa, Bùi Xuân uống say, cả mặt ngập tràn nước mắt bước ra mở cửa cho tôi.
Hắn vừa khóc vừa nói: “Ông chủ Giả, cuối cùng ngươi cũng đến rồi, đệ đệ của ta sắp c.hết rồi.”
Bùi Xuân dẫn tôi vào phòng, để tôi nhìn em trai hắn.
Cả người đệ đệ của Bùi Xuân đều là vết bỏng do lửa tạo thành, chỉ còn lại chút hơi tàn.
Ở trong một thời đại y học vẫn còn kém phát triển như nơi này, người có vết bỏng như vậy trên người, gần như không có khả năng có thể sống sót.
Đệ Đệ của Bùi Xuân đưa tay ra, cố gắng lau đi những giọt nước mắt trên gương mặt hắn:
"Ca ca, huynh đừng khóc, ta đã cứu được người! Nghiêm n tướng quân hạ lệnh p.hóng hỏa t.hiêu quân địch, ta đã xông vào trong đám cháy cứu người! Ca ca, đệ đã bảo vệ được lễ nghĩa của đất nước chúng ta."
Thiếu niên nằm trên giường nếu như tính theo thời hiện đại có lẽ vẫn chưa đến tuổi thành niên, trên người đầy vết bỏng nhưng đôi mắt vẫn sáng ngời.
"Ca ca, huynh xem, trước khi ta c.hết, vương gia còn cho huynh tiền để mua cho ta một bộ y phục đẹp như vậy, thật là tốt biết bao!"
"Ca ca, ta đã không làm mất đi lễ nghĩa danh dự của đất nước, ta đã bảo vệ được điều đó, huynh không muốn cùng ta bảo vệ điều đó sao?"
Từ trong ánh mắt của đệ đệ Bùi Xuân, tôi có thể nhìn thấy ánh sáng của niềm tin, tín ngưỡng.
Cậu bé ngốc nghếch đã cứu kẻ địch từ trong đám cháy, tự hủy đi cơ thể của bản thân mình.
Nhưng cậu bé đó cũng đã cơ trí bảo vệ cho danh tiếng của quốc gia mình.
Vậy mà lại có những con người sẵn sàng trả giá cả mạng sống của bản thân để bảo hộ cho thế giới quan của thế giới này.
Tôi nghĩ, một thứ ngốc nghếch như vậy, hóa ra cũng có người cược cả tính mệnh để bảo vệ.
Một số điều mà tôi đã từng học, dường như cũng theo lời đệ đệ của Bùi Xuân, từng chút từng chút một chen vào trong đầu tôi.
Có lẽ lúc ban đầu, chiến tranh thời kỳ xuân thu chiến quốc cũng giống như ở trong thế giới này.
Tôi đã từng học qua, nghe qua về giai đoạn lịch sử đó, chỉ là thân là một người hiện đại, đối với mỗi một trận chiến trong lịch sử, thứ tôi quan tâm hơn cả là thắng lợi, một vị quân vương xuất hiện, một triều đại mới ra đời.
Nhưng tôi lại quên đi mất, ẩn chứa trong lịch sử còn có “Sư xuất hữu danh*”, “Bất gia tang, bất nhân hung**”.
(*Nguyên gốc: 师出有名 /shī chū yǒumíng/: muốn xuất quân đi đánh trận cần phải có lý do chính đáng, Ẩn dụ cho việc, muốn làm việc gì cũng cần phải có đầy đủ lý do.
**Nguyên gốc: 不加 丧、不因凶 /Bù jiā sàng, bù yīn xiōng/: không nhân lúc địch quốc có tang hoặc mất mùa mà tấn công họ. Ý muốn nói người dân vô tội, cho dù có là người dân nước địch thì cũng cần phải quý trọng, bảo vệ)
Khi đó, cho dù giữa hai nước có chiến tranh cũng phải tôn trọng lẫn nhau, cho dù thấy trận cũng sẽ không phải lo mất đi hương hỏa.
Đó mới là trận chiến giữa những người quân tử.
Sau khi ra khỏi nhà của Bùi Xuân, tôi cúi đầu bái biệt hắn: “Lệnh đệ là một người có nghĩa khí.”
Tôi dường như càng ngày ngày càng hiểu rõ, cốt lõi của Kỳ vương và quốc gia của hắn là gì.
Sau khi từ nhà của Bùi Xuân trở về, tôi lập tức giảm giá tất cả mọi thứ trong cửa hàng.
Đến cả một người trong nhà có gia quyến như Bùi Xuân cũng không có tiền để mua cho đệ đệ một bộ y phục tốt, càng đừng nói đến những gia đình bình thường khác.
Kết quả, nhờ vào việc giảm giá, số khách trong cửa hàng cũng tăng lên gấp đôi.
Vừa đến tháng thứ ba, tôi liền bắt đầu lên kế hoạch xây dựng thêm chi nhánh.
Tôi muốn trở nên lớn mạnh hơn, cũng muốn vì thế giới này mà làm gì đó.
Tôi đem 90% lợi nhuận bản thân kiếm được từ việc kinh doanh của mình đi quyên góp.
Tôi nghĩ, nền móng của tri thức không nên là một thứ xa xỉ, bởi vậy, tôi đã dốc sức tạo ra một kế hoạch xây dựng học viện.
Hai người xuyên không đầu tiên xuyên đến thế giới này đã dùng tiền của nông dân để xây dựng học viện, điều này khiến cho những người đã nghèo lại càng thêm nghèo.
Mà tôi, lại hoàn toàn tự mình bỏ tiền, dùng tài lực của bản thân, xây dựng học viện, chọn lấy những đứa trẻ từ các gia đình, để bọn họ được học hành, hơn nữa, những đứa trẻ đó trong thời gian học tại học viện cũng sẽ được cung cấp chỗ ăn chỗ ở.
Như vậy, sức lực của một mình tôi tuy rằng vô cùng nhỏ bé, cũng có thể dần dần khiến cho có thêm càng nhiều người có thể tiếp cận được những thứ tri thức xa xỉ này.
Tôi cũng không muốn những người ở đây lúc nào cũng phải cam chịu, khuất phục, từ bỏ sinh mệnh khi đối mặt với thiên tai.
Tôi sợ những bát cháo trắng ít ỏi không đủ để cứu mạng của quá nhiều người, bởi vậy tôi đã nhờ những người làm màn thầu cho những người dân gặp nạn ăn.
Khi mùa đông lạnh lẽo đến, tôi sẽ có nhiều bách tính c.hết vì lạnh cóng, vì vậy tôi liền noi theo cách làm của Trương Trọng Cảnh, đem thịt cừu, ớt, cùng với những loại dược liệu chống rét bọc lại thành những sủi cảo, bỏ vào vào nồi đun nóng, để cho những bách tính phải khổ sở chịu đựng cái rét đều có thể được ăn sủi cảo, uống canh sủi cảo.
Sau những việc thiện tôi đã làm, bách tính ở đây cuối cùng cũng đã công nhận tôi.
"Ông chủ Giả đúng là người tốt."
"Ông chủ Giả là một người vô cùng lương thiện."
"Ông chủ Giả tốt hơn những người làm quan đó nhiều."
Có những người dân còn tặng tôi rau củ quả mà họ tự trồng trong nhà.
"Ông chủ Giả, ngài mau nhận lấy. Nếu không phải nhờ có ngài, con trai tôi có lẽ không thể vượt qua được mùa đông giá rét rồi."
"Ông chủ Giả, nếu không có màn thầu của ngài, e rằng tôi đã phải c.hết đói trong trận lũ khi đó rồi."
Nghe những lời khen ngợi từ mọi người, tôi đột nhiên cảm thấy, thế giới cổ đại xa lạ này cũng rất tốt.
Con người ở đây lương thiện, mộc mạc, sẽ không dùng ác ý của bản thân để đánh giá lòng tốt của người khác.
Bọn họ đơn thuần tốt bụng, biết cảm ân, cũng biết hồi báo.
Nơi này không có công nghệ hiện đại, cũng không có khoa học kỹ thuật, nhưng lại có những con người hiền lành đáng yêu.
Rõ ràng bọn họ chẳng có gì cả, nhưng sự khát khao của bọn họ đối với những điều tốt đẹp lại không hề thua kém những người hiện đại chút nào.
Dưới sự công nhận của mọi người, tôi cũng càng ngày càng xem trọng danh tiếng của bản thân.
Tôi bắt đầu yêu thích thế giới này, tôi thậm chí còn tưởng tượng, bản thân sẽ sống ở đây đến tận cuối đời.
Tôi nghĩ, trong một tương lai không xa, tôi có lẽ cũng sẽ trở thành một vết mực đậm được lưu lại trong sử sách.
Nhưng ngày mà tôi tưởng tượng vẫn còn chưa đến, Tề vương Bùi Lâm đột nhiên dẫn theo một nhóm binh sĩ tới.
"Ông chủ Giả, lần này bổn vương tới đưa ngươi vào ngục."
Tôi bối rối nhìn về phía Tề Vương trên ngựa, nghĩ đi nghĩ lại cũng không hiểu bản thân rốt cục đã làm việc thương thiên hại lý gì, "Tiểu nhân đã làm sai điều gì sao?"
Tề Vương thở dài một tiếng: “Những việc ngươi làm không có gì sai, nhưng ngươi có tội.”
Tôi không can tâm, chất vấn Tề Vương vì sao lại bắt tôi.
Rõ ràng tôi không hề làm bất cứ điều gì gì tổn hại đến vương triều này, thời gian qua, rõ ràng tôi đã cứu giúp vô số người, rõ ràng tôi vẫn luôn một lòng hướng thiện, chưa từng vượt quá khuôn phép.
Tề vương xuống ngựa, đôi mắt nhìn chăm chú vào mắt tôi: "Bởi vì, thương nhân không nên làm tốt đến vậy."
Tôi càng thêm nghi hoặc, nhìn về phía hắn.
Vì sao thương nhân lại không thể tốt?
Tôi không hề cấu kết với bất kỳ quan lại nào, cũng không hề ỷ mạnh hiếp yếu.
Nhưng những gì Tề Vương nói tiếp theo lại khiến cho tôi hiểu rằng, những gì tôi hiểu về thế giới này trong thời gian qua chỉ là một góc của tảng băng trôi.
Hắn nói, bách tính cày cấy vô cùng vất vả, mà thương nhân kiếm lợi lại quá dễ dàng.
Hắn nói, hắn muốn bảo vệ cho công sức lao động vất vả của bách tính.
Hắn nói tôi đã quên đi bổn phận mà hắn đã nói với tôi.
Lúc này, tôi mới đột nhiên nhớ ra, bản thân vì mở thêm càng nhiều chi nhánh mà liều mạng không ngừng tuyển thêm những người làm mới.
Rất nhiều bách tính cũng vì việc này mà để người trong nhà từ bỏ làm lụng cấy cày, trở thành người làm trong tiệm của tôi.
Công việc làm thuê cho những cửa hàng khác có lẽ không phải là một vị trí được nhiều người săn đó, nhưng vì lợi nhuận của cửa hàng mức tiền công tôi chi trả cho người làm gần như đã gấp đôi những tiệm khác.
Việc làm công cho cửa tiệm của tôi để kiếm tiền so với việc làm nông thực sự quá dễ dàng cũng dễ khiến cho người khác ghen tị.
Trong nhà lao, Tề vương nói với tôi: "Bây giờ, đã có những bách tính vì để cạnh tranh vị trí người làm trong cửa hàng của ngươi mà thực hiện một số những việc được người xuyên không các ngươi gọi là “cạnh tranh*”. Họ từ bỏ công việc đồng áng, học cách kinh doanh hy vọng có thể vượt hẳn qua những người khác. Nếu còn tiếp tục như vậy, hậu quả không chỉ dừng lại ở việc mọi người từ bỏ việc làm nông. Ông Giả, không phải thương nhân nào cũng có thể giữ vững sơ tâm, thương nhân coi trọng lợi ích việc này sẽ dẫn đến việc ngày càng có nhiều người tài cao hơn đức."
(Từ gốc: “内卷” là một từ lóng trên mạng xã hội Trung Quốc. Ban đầu nó được dùng để chỉ một hiện tượng mà sau khi một loại mô hình văn hóa đã đạt đến một hình thái cuối cùng nhất định, nó không thể ổn định và cũng không thể biến đổi thành một hình thức mới, mà chỉ có thể tiếp tục trở nên phức tạp hơn trong nội bộ. Trong trường hợp này, “内卷” có nghĩa là hiện tượng căng thẳng và cạnh tranh khốc liệt trong một cộng đồng hoặc xã hội.)
Tôi nhìn về phía Tề vương, bất lực cười lớn: “Nực cười thật, ta tưởng rằng bản thân đang làm việc thiện, vậy mà cuối cùng lại làm hại nơi này.”
Tề vương nói: “Vị tri toàn mạo, bất dư chí bình*”.
(*Nguyên văn: 未知全貌，不予置评。 Vị tri toàn mạo, bất dư chí bình. Ý nói đối với sự việc mình không biết thì không nên phát biểu lung tung.)
Tôi cười khổ, một người không biết gì về thời đại này như tôi, không chỉ bình luận mà còn làm ra những việc mà bản thân tự cho là đúng.
Một người đã tiếp thu nền giáo dục hiện đại hơn 20 năm như tôi, làm sao có thể chỉ trong vài tháng ngắn ngủi có thể hoàn toàn dung nhập vào xã hội cổ đại này được?
Là tôi đã đánh giá quá cao bản thân, cũng đã hiểu sai gốc rễ của thế giới này.
Tôi hỏi Tề vương: “Tề vương, đối với các ngài mà nói, một người như ta chính là sâu hại sao?”
Tôi muốn biết đáp án.
Tôi đã cứu rất nhiều người, dù vậy, tôi cũng đã hại rất nhiều người khác, nhưng tốt xấu gì, công lao và tội trạng của tôi cũng có thể bù trừ cho nhau* mà phải không?”
(*Nguyên văn là 功过相抵 Công quá tương để: Công lao và lỗi lầm bù trừ cho nhau.)
Tề Vương trầm tư một chút, lắc đầu sau đó lại gật đầu: "Không phải sâu hại gì cả, nếu như bổn vương đến nơi đó của các người, e là cũng sẽ hủy hoại nơi đó mà thôi."
Cho dù đi đến một nơi xa lạ cùng cùng thời đại cũng sẽ thể không quen được, huống chi thời đại của chúng tôi, lại cách nhau không biết mấy trăm mấy nghìn năm.