"Thầy Tiểu Nhiếp, thầy Tiểu Nhiếp có ở đây không?"
Nhà họ Nhiếp là gia tộc chuyên phục chế nhiều đời, tài nghệ sửa chữa tranh và thư pháp cổ đã được truyền đến thế hệ thứ ba là Nhiếp Tung. Các đồng nghiệp trong Trung tâm nghiên cứu bảo vệ di sản văn hoá đều biết "Thầy Lão Nhiếp" là ông của Nhiếp Tung, "Thầy Nhiếp" là ba của Nhiếp Tung, và cái danh "Thầy Tiểu Nhiếp" đương nhiên sẽ rơi lên đầu Nhiếp Tung.
Gần đây, anh luôn bị cách xưng hô này làm cho khó chịu.
Nhiếp Tung dừng bút lại, nhíu mày nhìn người vừa đến, là đồng nghiệp tổ gốm sứ, Ngô Mẫn Chi.
"Thầy Tiểu Nhiếp, anh đến giúp tôi nhìn màu này với, tôi pha mãi mà luôn thấy không đúng lắm."
Văn phòng ở sát vách, bước vài bước đã đến. Chỉ một chốc sau, Nhiếp Tung đã giúp anh ta pha ra màu anh ta cần.
"Màu tím này đúng rồi, tôi pha cả ngày mà vẫn thấy không đúng, đã vậy hôm nay thầy tôi lại không ở đây nên phải chạy sang nhờ anh, thật ngại quá!" Ngô Mẫn Chi vừa nói vừa bắt đầu sơn sửa lại màu sắc cho món đồ sứ kia: "Anh biết đó, tôi là người chuyên hoá nên không có độ nhạy với màu như các anh."
"Anh Mẫn Chi quá khen, tôi quen tay hay việc thôi." Nhiếp Tung trả lời mấy câu hỏi của anh ta rồi vẫy vẫy tay về.
Có một chàng trai vừa đến tổ gốm sứ lập tức chạy đến trước mặt Ngô Mẫn Chi, tấm tắc nói: "Thầy Tiểu Nhiếp có lai lịch thế nào mà anh Mẫn Chi phải mời anh ta đến giúp thế? Không phải mới vừa tốt nghiệp thạc sĩ thôi sao? Vì sao gần đây anh ta có thể được dùng phương pháp toàn sắc, ba năm học nghề đều được miễn hết luôn rồi?"
Ngô Mẫn Chi vừa được màu mới nên cười thầm trong bụng, liếc cậu nhóc kia một cái: "Cậu nói thầy Tiểu Nhiếp sao? Cậu biết anh ta là ai không?"
"Là ai? Không phải là Nhiếp Tung sao?"
"Vậy cậu biết nhà họ Nhiếp không?" Ngô Mẫn Chi thấy cậu ta còn ngu ngơ nên tiếp tục nói: "Gia tộc phục chế tranh thư."
"A!"
"Bậc thầy của ngành phục chế tranh thư pháp cổ, Nhiếp Phàm Châu là ông nội của Nhiếp Tung, người kế thừa văn hoá phi vật thể - kỹ thuật đóng khung tranh và thư pháp, Nhiếp Văn Viễn là ba anh ta."
"Ồ!"
"Còn Nhiếp Tung sao, người ta ba tuổi đã đến viện bảo tàng đi loanh quanh. Tôi hỏi cậu, ba tuổi cậu đang làm gì?"
"Ba tuổi...... tôi chơi, chơi bùn......" Cậu ta khiếp sợ đến nỗi nói không thành lời.
Ngô Mẫn Chi khẽ cười một tiếng: "Khi cậu còn là khỉ chơi bùn, Nhiếp Tung đang làm gì? Ba tuổi quét mép giấy, năm tuổi chế keo dán, bảy tuổi học quốc hoạ, chín tuổi đi theo ông nội và ba học phục chế tranh thư. Cậu ngại phải học nghề ba năm, người ta học nghề bao nhiêu năm rồi, cậu tính xem!"
"Khó trách nha!" Dường như cậu ta đang suy nghĩ gì đó: "Bảo sao thầy Tiểu Nhiếp còn trẻ vậy đã trở thành chủ lực của tổ tranh vẽ và thư pháp, hoá ra đã thành thạo mọi thứ từ lâu."
"Cậu nghĩ đi, bút phải hiểu ý tranh, từ trước đến giờ người hiểu được bản chất của bút là người chịu trách nhiệm với nó, vì sao Nhiếp Tung có thể làm được? Người ta luyện Đồng tử công[1], luyện từ nhỏ, hơn nữa sau này còn được học chuyên sâu, nghiên cứu sâu vào phong cách và thuốc màu cổ của các triều đại." Ngô Mẫn Chi vừa giải thích vừa lấy bút chọc chọc cậu nhóc trợn mắt há hốc miệng: "Người ta có một thân bản lĩnh như vậy, cho dù cậu học nghề ba năm cũng không đuổi kịp!"
[1]: Người học Đồng tử công phải luyện từ nhỏ, tuy gọi là "võ trẻ con" nhưng vẫn so được với những chiêu thức lừng lẫy khác. Ý ớ đây nói Nhiếp Tung được tôi luyện từ nhỏ, từ lâu tài năng đã vượt trên nhiều người tài giỏi.
Chưa qua hai ngày, Ngô Mẫn Chi lại tìm đến đây, im lặng đứng sau lưng Nhiếp Tung, nhìn anh cúi đầu làm việc.
Nhiếp Tung vẫn luôn tu sửa tập tranh lụa dưới tay này, dùng thuốc màu cơ bản tương tự màu nền lúc sửa những chỗ bị hư hại vào phần bị thiếu, anh tô bức này cũng đã được vài ngày.
Ngòi bút lông trong tay Nhiếp Tung đã bị bẹt ra, anh nhìn một cái rồi ném vào đống bút hư.
Đồ bằng lụa có cấu trúc chắc, yêu cầu với ngòi bút dùng cho tranh vô cùng cao, trước khi vẽ xong sẽ có rất nhiều cây bút phải hy sinh.
"Cây thứ mười." Anh lẩm bẩm, đang định lấy một cây bút lông mới thì một bàn tay đưa ra, đưa ra đúng cây bút anh muốn lấy.
"Thầy Tiểu Nhiếp." Ngô Mẫn Chi cười hì hì đưa bút cho anh.
"Anh Mẫn Chi có chuyện gì cần sao?"
"Màu hôm trước cậu pha giúp tôi là màu tím Tyrian phải không?"
"Hai màu ấy không khác nhau lắm."
"Vậy màu đó có sẵn không?"
"Có."
"Hôm nay tôi đi lấy mà không có." Ngô Mẫn Chi cau mày, làm vẻ đáng thương kéo kéo tay áo anh: "Anh chia một ít cho tôi đi."
Nhiếp Tung lắc đầu: "Chỗ tôi không có."
"Gì? Không phải anh nói có sao?"
"Tôi nói màu tím Tyrian này có thuốc màu." Mặt Nhiếp Tung hiện lên vẻ vô tội.
"Màu này làm từ gì vậy, khan hiếm đến vậy sao?"
"Colbalt."
"Colbalt?" Ngô Mẫn Chi nghĩ nghĩ, vỗ đầu một cái: "Chính là cái đun nóng sẽ biến xanh, dùng để tô lên đồ sứ và men phải không?"
"Vâng." Nhiếp Tung chấm màu, tiếp tục việc tô màu đang dở tay.
"Không phải là thuốc màu rất phổ biến sao? Chẳng lẽ quặng này bị ngắt hàng?"
"Cái này tôi cũng không biết, phải hỏi người làm quặng......"
Ngô Mẫn Chi đi rồi, Nhiếp Tung hốt hoảng gác bút. "Làm quặng", anh vừa mới nghĩ ra.
Cái tên "Doãn Hy" trong WeChat điện thoại anh chìm xuống dưới sau khi dòng tin nhắn đã thông qua lời mời kết bạn được tự động gửi đi. Nhiếp Tung lướt gần hết cả list bạn mới thấy, anh click vào mở khung thoại, đánh mấy chữ xong gửi đi.
Vốn dĩ Doãn Hy cho rằng tính tình Nhiếp Tung vừa nghiêm túc vừa dễ ngại, không đến mức bất đắc dĩ sẽ tuyệt đối không chủ động liên lạc với cô. Nhưng cô đoán sai rồi, chưa đến một tuần anh đã nhắn WeChat, tuy là một câu mang hơi hướng công việc mà vẫn thành công chọc cô bật cười.
"Tiến sĩ Doãn, số lượng dự trữ Colbalt ở nước ta như thế nào?"
Doãn Hy ấn nút "Trò chuyện" rồi trả lời anh: "Anh nói cái đào ra có lông xù xù, được gọi là hoa colbalt[2] phải không?"
[2]: Erythrit, còn được gọi là hoa của colbalt, được sử dụng như một chất dẫn đường cho sự có mặt của quặng cobalt-niken-bạc vì màu đỏ thẫm hoặc đỏ đào của nó, xuất hiện dưới dạng tinh thể bức xạ, bê tông hoặc khối đất trong vùng bị ôxy hóa của trầm tích cobalt và niken
Cô đang bận bịu vì vậy giọng điệu không có cảm xúc, lời nói cũng lược bớt những chuyện không cần thiết, vậy nên cô nghĩ anh đã đoán được và lại đánh thêm một câu "Đã quấy rầy cô, ngại quá." sau hai chữ "Đúng vậy.".
Doãn Hy hoàn toàn có thể tưởng tượng ra dáng vẻ sợ sệt đến mức đỏ tai của anh. Cô nhìn bốn phía, các đồng nghiệp đều đang chuyên tâm làm việc, cô không thể dùng giọng đùa giỡn để trả lời anh được, vì thế cô đành ngồi thẳng lưng, trả lời một cách chuyên nghiệp: "Nếu tôi nhớ không nhầm thì nước ta đã được chứng minh có lượng colbalt dự trữ khoảng mấy chục vạn tấn, phân bố ở 24 tỉnh, trong đó, Cam Túc có số lượng dự trữ nhiều nhất, chiếm 28% cả nước. Ngoài ra, An Huy, Tứ Xuyên, Tân Cương cũng có một lượng dự trữ nhất định." Chạm trúng tờ giấy có ghi số liệu thực nghiệm, ngay sau đó cô bồi thêm một câu: "Tôi vừa mới làm xong thực nghiệm nên chỗ tôi có một bản báo cáo, nếu anh không vội thì chờ tôi tra tư liệu rồi mới báo cho anh đáp án chuẩn xác nhất."
Chờ đến khi Doãn Hy làm xong báo cáo, cô bưng ly nước lên mới phát hiện mặt trời đã sắp khuất núi phía Tây, các đồng nghiệp đều đã tan làm, ngay cả nước cũng đã lạnh ngắt. Miệng nhỏ của cô nhấp một ngụm nước ấm vừa rót, nhớ đến chuyện mình đã đồng ý với Nhiếp Tung, cô bèn quay lại trước máy tính để tra cứu kho tài liệu điện tử. Rất nhanh, cô đã tỉ mỉ sửa xong văn bản dựa trên số liệu, và gửi qua hộp thư của anh thông qua WeChat.
Về cơ bản thì bãi đỗ xe của Viện địa chất hiện tại trống không, Doãn Hy ngồi vào trong xe, thấy ngoài cửa sổ có vài vì sao lấp lánh loé sáng.
Điện thoại vang lên, là một dãy số xa lạ nhưng không có dấu hiệu của việc quảng cáo, quấy rối hay lừa gạt.
"Alo." Doãn Hy bắt máy.
"Tiến sĩ Doãn, tôi là Nhiếp Tung."
"Thầy Tiểu Nhiếp à......" Trong nháy mắt, Doãn Hy nâng cao giọng lên, cố ý kéo chữ "à" dài ra.
"Để lỡ không ít thời gian của cô, tôi muốn mời cô ăn cơm để bày tỏ lòng cảm ơn." Có lẽ là sợ Doãn Hy từ chối nên anh có vẻ vô cùng vội: "Cô xem mấy giờ thì tiện?"
"Chuyện nhỏ thôi, không đáng nhắc đến." Doãn Hy chơi đùa với chùm chìa khoá trong tay, cô cũng không sốt ruột khởi động máy xe.
"Chuyện hợp tác sau này, làm phiền cô chỉ dạy nhiều hơn rồi."
"Ồ?" Ban đầu cô cho rằng anh chỉ đơn thuần khách sáo, không ngờ còn biết lót đường cho sau này, dường như không cứng nhắc giống ấn tượng đầu tiên, Doãn Hy không khỏi cười ra tiếng: "Hẹn lại dịp khác đi."
Tắt điện thoại, cô lại nhìn lên trời, mấy ngôi sao trên màn đêm đen kịt đột nhiên sáng lên không ít.
Lúc Doãn Hy nói "Hẹn lại dịp khác đi.", cô không ngờ lần gặp mặt tới giữa cô và Nhiếp Tung lại nhanh như vậy. Đó là hội nghị công tác Viện bảo tàng kết hợp với Viện địa chất, vừa hay hai người họ đều đến dự thính. Vì cả hai đang tìm kiếm những cơ hội để hợp tác sâu hơn, nên đương nhiên đề tài công nghệ khoáng vật của Doãn Hy và nghiên cứu thuốc màu của Nhiếp Tung đồng thời xuất hiện.
"Nhiệm vụ hàng đầu trước mắt là lấy thuốc màu thường dùng ghép với khoáng thạch làm ra nó, sau đó căn cứ vào quặng mà xác định nơi phân bố, đặc biệt là khu vực phân bố mới trong vòng mười năm gần đây." Doãn Hy liệt kê ra những điểm quan trọng của công tác kế tiếp trên tập, cô nhìn Nhiếp Tung: "Nhiệm vụ đầu giao cho anh, cái sau đưa cho tôi, được không?"
"Được." Nhiếp Tung đẩy mắt kính lên, vẽ trên tập một cái vòng: "Tiến sĩ Doãn, tôi có một ý tưởng không chín chắn lắm."
"Anh nói thử xem."
"Có một số khoáng vật có số lượng dự trữ thấp, khó khai thác, sản lượng cũng không đủ, vì đó mà nguồn cung làm thuốc màu đáp ứng yêu cầu càng ngày càng ít. Vậy chúng ta có thể nào tìm được quặng cùng loại, hoặc cùng tính chất để thay thế quặng ban đầu không?"
Ngoại trừ lần được mời giảng giải ở Viện bảo tàng, đây là lần đầu tiên Doãn Hy nghe anh nói một đoạn dài như vậy, trong chốc lát cô có hơi mất tập trung.
Nhiếp Tung thấy dáng vẻ suy tư của cô, anh sợ lời đề nghị của mình quá viển vông nên vội giải thích: "Tiến sĩ Doãn, thật ngại quá, tôi chỉ tuỳ tiện nói ra thôi."
Ai ngờ được Doãn Hy đột nhiên tặng cho anh một nụ cười: "Anh vừa cho tôi ý nghĩ mới về chủ đề này đó, thầy Tiểu Nhiếp."
Nụ cười tươi này đẹp chói mắt người nhìn, dường như đã phong ấn Nhiếp Tung lại. Anh không chớp mắt nhìn đôi mắt sáng ngời như thiên đường của cô, anh hỏi: "Tiến sĩ Doãn, cô thật sự không nhớ trước kia chúng ta đã từng gặp nhau ở đâu sao?"
Doãn Hy nhếch môi, chớp chớp mắt với anh: "Anh nhớ không?"
Nhiếp Tung lắc đầu một cách bất đắc dĩ, nếu anh nhớ thì tốt rồi.
"Nói đi phải nói lại, bây giờ còn có em gái nào bị cách thả thính thời nguyên thuỷ của anh dụ sao?" Doãn Hy đứng lên, vỗ vào tập ghi chép trong hội nghị của anh: "Đi thôi, thầy Tiểu Nhiếp, mời anh ăn đồ xào ở căn tin."
Thức ăn ở nhà ăn Viện địa chất không tồi, lầu một cung cấp một nồi cơm lớn, lầu hai là nơi tự lấy các món xào. Lúc này, Doãn Hy dẫn Nhiếp Tung đến chỗ ngồi cạnh cửa sổ ở lầu hai, trên bàn là ba món mặn, một món canh, chay mặn kết hợp.
"Vốn dĩ đã nói tôi mời cô, rốt cuộc lại làm cô tốn kém." Nhiếp Tung cầm đũa lên, cẩn thận nhìn Doãn Hy.
"Anh vừa cho tôi một linh cảm lớn như vậy, theo lý thì tôi nên mời khách." Doãn Hy dùng đũa gắp thức ăn gắp một cục xương sườn bỏ vào chén anh: "Sao anh lại nghĩ đến vấn đề thay thế quặng vậy?"
"Ngày đó sau khi xem tài liệu cô gửi cho tôi, tôi đã lên mạng tra thêm, phát hiện hàm lượng colbalt trên vỏ trái đất không được xem là nhiều lắm, hơn nữa, qua từng năm, số lượng cũng giảm bớt." Nói đến đây, Nhiếp Tung lại nhìn Doãn Hy.
Đáp lại ánh mắt chần chờ của anh, Doãn Hy gật đầu trả lời: "Không sai. Hơn nữa quặng colbalt luôn ở một trạng thái phức tạp, hàm lượng khoáng chất không nhiều, cho nên để chiết ra cần rất nhiều bước và công nghệ phức tạp, tỷ lệ thành phẩm cũng thấp."
"Tôi liền nghĩ, chúng ta có thể dùng một khoáng thạch khác có sản lượng lớn, tồn tại ở môt trạng thái đơn giản, phương pháp chiết nhanh và tiện để thay thế nó hay không."
"Do trữ lượng lớn colbalt nằm trong các nốt mangan dưới đáy biển, là một nguồn tài nguyên tiềm năng để khai thác, vì vậy cho đến nay điểm khai thác trọng yếu luôn xoay quanh tài nguyên trên biển. Đề nghị của anh lại cho tôi một cách nghĩ khác, cùng một phương pháp nhưng lại có một khả năng lớn hơn."
Có được sự khẳng định của Doãn Hy, Nhiếp Tung mừng thầm trong bụng, đồng thời gắp cho cô một cục xương sườn. Vành tai đỏ như máu, anh yên lặng lua một ít cơm vào miệng, rồi tiếp một ít, cuối cùng tính ra đã ăn bốn năm đũa cơm không.
Thật thú vị, không khác gì một cậu bé học sinh nhỏ được khen một chút đã lên mặt.
Hiếm khi được ăn ngon miệng như vậy, Doãn Hy cực kỳ vui vẻ, trong lúc không để ý, cô đã ăn hơn nửa chén.
Khi đã xác định được phương hướng, Doãn Hy và Nhiếp Tung đã phân công hành động. Nhiếp Tung từng làm qua luận án về thuốc màu khoáng vật lúc còn học đại học, vậy nên sau khi anh chỉnh sửa lại một lúc là đã có thể đưa bảng chia thuốc màu và quặng cho Doãn Hy.
Doãn Hy bắt đầu tìm quặng đồng loại dựa vào phân tích loại và thành phần, vậy thì anh có thể bắt tay từ thuốc màu không? Chìm vào suy nghĩ mênh mang của mình, Nhiếp Tung ngồi ngây ngốc trên sô pha.
"Nhiếp Tung, con nghĩ cái gì đó? Ông nội gọi con kìa!" Giọng nói của mẹ Nhiếp đánh gãy mạch nghĩ của anh.
Lúc Nhiếp Tung rót thêm trà nóng vào chén của ông nội, anh nghe thấy câu hỏi của ông: "Gần đây con đang bận gì vậy?"
Nhiếp Tung cung kính đặt chén trà vào tay ông nội, cẩn thận trả lời: "Gần đây con đang phục chế một tập tranh lụa ạ."
"Nghe nói mấy ngày nay Viện bảo tàng hợp tác với Viện địa chất." Tuy đã sớm đến tuổi dưỡng lão, nhưng Nhiếp Phàm Châu vẫn quan tâm đến sự phát triển của bảo tàng.
"Vâng ạ, con cũng hợp tác một hạng mục với họ."
"Là làm cái gì hế?"
"Thuốc màu khoáng vật ạ."
Ông gật đầu, thuận miệng thốt ra một câu: "Có chỗ nào không hiểu, con có thể nhờ bác Bàng của con chỉ bảo thêm."
"Bác Bàng?" Nhiếp Tung vỗ đầu một cái: "Sao con lại không nghĩ ra vậy chứ! Cảm ơn ông nội!"
Nếu anh muốn dựa vào thuốc màu khoáng vật trong tay để nghiên cứu nơi sản xuất quặng, Bàng Niên Húc - người được Nhiếp Tung gọi là "bác Bàng" từ nhỏ quả thật là một người không thể thay thế.
Nói đến "Họ Bàng Tô Châu", người trong nghề đều biết đó là đó là gia tộc nổi tiếng chế tạo màu để vẽ quốc hoạ, mà người đảm nhiệm hiện tại là chuyên gia thuốc màu - Bàng Niên Húc, cũng là truyền nhân đời thứ ba của kỹ thuật chế tạo này. Nhà họ Bàng và nhà họ Nhiếp thân thiết với nhau qua nhiều thế hệ, Bàng Niên Húc và ba của Nhiếp Tung, là Nhiếp Văn Viên càng là bạn thân thiết hơn hết.
Ba Nhiếp gõ tay vịn gỗ đỏ của sô pha, thờ ơ đề nghị: "Tốt nhất con nên đi một chuyến đến Tô Châu, màu gì dùng cái gì pha ra, rất nhiều cái là tài nghệ độc nhất vô nhị của người lớn nhà họ, ở xa như vậy, nói trong điện thoại cũng không nói rõ được, đến đó để lão Bàng giảng cho con hiểu."
Đề nghị của ba Chu khiến Nhiếp Tung để ý, chuyện này không thể chậm trễ, anh đã xin tổ trưởng Trương đi công tác ngay trong đêm. Mãi đến khi thẳng lưng trên giường, sự phấn khích trong người anh vẫn chưa tắt nên lấy điện thoại ra nhắn WeChat cho Doãn Hy.
Không bao lâu sau, tin hồi đáp của Doãn Hy được gửi đến. Nhiếp Tung ngồi bật dậy giống cá chép, gằng giọng hét lên. Từ "Yeah" phát ra từ trong chăn bông, tuy nặng nề bí ẩn nhưng lại vô cùng có lực.
Câu trả lời của Doãn Hy là "Tôi cũng đi".
Cuối cùng, hai người cùng bay một chuyến đến Vô Tích. Con trai nhỏ của Bàng Niên Húc đến đón bọn họ, trên đường từ Vô Tích về Tô Châu, Doãn Hy và Nhiếp Tung mới biết được Bàng Niên Húc nhận được tin tức gì đó, vừa chạy đến vùng núi Quý Châu.
"Thật xin lỗi, hại cô một chuyến công cốc rồi." Giọng nói Nhiếp Tung mang theo ý xin lỗi.
Doãn Hy cười: "Anh không cần xin lỗi đâu."
Chờ đến khi tầm mắt cô lại hướng ra ngoài cửa sổ, Tiểu Bàng ở buồng lái chớp mắt với Nhiếp Tung thông qua kính chiếu hậu, nhưng cậu ấy bị cái trừng mắt mất kiên nhẫn của Nhiếp Tung doạ cho rụt cổ.
"Cả con đường này có không ít cửa hàng bán màu vẽ quốc hoạ và xưởng sản xuất nha!" Doãn Hy đập đập vào chỗ tựa lưng của ghế trước, hỏi Tiểu Bàng: "Vì sao Tô Châu lại có nhiều chỗ bán và sản xuất như vậy? Mỗi chỗ đều có khách hàng cố định sao?"
"Tô Châu là địa phương đầu tiên trong lịch sử được ghi nhận là nơi sản xuất và tiêu thụ thuốc màu vẽ quốc hoạ của quốc gia, từ thời Minh mạt đến Thanh sơ đã có hơn ba trăm năm lịch sử, tới nay nhiều thế hệ đã noi theo. Hai người nghe xong chắc sẽ nghĩ là cha truyền con nối, nhưng thật ra những nhà làm màu vẽ quốc hoạ chính thống đã không còn bao nhiêu nữa rồi." Nói đến thời huy hoàng nhất của thị trước màu vẽ quốc hoạ, Tiểu Bàng không giấu được sự kiêu ngạo, nhìn lại hiện trạng đìu hiu như thế này, ai cũng khó tránh than thở thổn thức một phen.
Xe dần dần ra khỏi nội thành Tô Châu, xưởng thuốc màu của nhà họ Bàng nằm trong trấn nhỏ của vùng ngoại ô cuối cùng đã hiện lên trong mắt. Nơi này nhỏ hơn trong tưởng tượng của họ, nhưng lại được chia rõ ra hai khu theo công năng là khu xưởng làm màu và nhà ở, Doãn Hy và Nhiếp Tung được sắp xếp vào ở phòng cho khách ở lầu hai.
Phòng cho khách thông với một cái sân phơi, đứng ở đó có thể thấy toàn bộ sân trong. Cây xanh thành rừng, hoa hồng điểm xuyết, một hàng đèn và mặt trăng cùng tôn nhau lên, cả vùng non sông nước biếc này bỗng chốc giống chốn bồng lai tiên cảnh.
Nhiếp Tung đến gõ cửa, nhắc cô thu dọn xong thì xuống lầu ăn cơm, Doãn Hy tiện tay lấy áo khoác, chuẩn bị xuống lầu.
Đột nhiên, trước mắt tối sầm, cả căn nhà và sân phơi đều chìm vào bóng tối.
"Cúp điện rồi, cô đừng đi lung tung, tôi đi xem thử." Nói xong Nhiếp Tung lập tức lần mò đi xuống lầu.
Doãn Hy lấy điện thoại ra, ấn phím bật đèn pin rồi quay người đi về. Trong túi cô có cục sạc dự phòng và cây đèn USB nhỏ, cũng đủ để cầm cự một lúc.
Lục lọi mấy lần vẫn chưa thấy cây đèn đâu, Doãn Hy dứt khoát lấy hết đồ cá nhân trong túi ra, bày lên giường.
Xung quanh im ắng, cả mảng đen kịt, chỉ riêng điện thoại của cô phát ra ánh sáng, một chốc sau có một vật gì đó phủ sau lưng cô.
Nói thì chậm nhưng xảy ra thì nhanh, Doãn Hy nhanh nhẹn xoay người lại, tung ra một quyền. Căn phòng vang lên tiếng rên, sau đó Nhiếp Tung mở miệng: "Tiến sĩ Doãn......"
"Thầy Tiểu Nhiếp?" Men theo ánh đèn, Doãn Hy thấy Nhiếp Tung đang dựa vào tường, tay che vai trái lại, quả thật không biết nên cười hay nên khóc: "Sao anh đi mà không phát ra tiếng thế?"
Nhiếp Tung xoa vai đứng thẳng lên: "Tôi sợ doạ đến cô."
"Anh......" Doãn Hy thật sự không biết nên nói gì mới phải, cuối cùng cái này là ai doạ ai!
"Anh Tung, anh mau đưa vai lại đây, nếu không thì sao em thoa được!" Tiểu Bàng cầm chai rượu thuốc, giục Nhiếp Tung mau cởi áo ra.
Doãn Hy nhìn Nhiếp Tung cởi áo khoác chậm rì, cô dời giá nến qua một bên, cười như không: "Thầy Tiểu Nhiếp, nếu anh sợ Tiểu Bàng không biết nặng nhẹ, vậy để tôi thoa thuốc cho anh được không?"
Nhiếp Tung nghe vậy đờ người ra, vội quay mặt đi: "Không cần, không cần! Tiểu Bàng, cậu thoa nhanh lên!"
Mượn ánh nến, Doãn Hy liếc nhìn tai của anh, vì ánh sáng lập loè nên cô không nhìn rõ màu. Cô mất hứng cúi đầu, tập trung xử lí đùi gà trong đĩa.
Tiểu Bàng hiếm khi thấy được Nhiếp Tung bị con gái đùa giỡn, cậu ấy cười khanh khách: "Chị Doãn, chị có học võ phòng thân của chị em phụ nữ sao? Lực của quyền này không nhẹ đâu nha!"
"Tôi có học qua quyền anh."
"Quyền anh?" Tiểu Bàng có hơi bất ngờ.
Nhiếp Tung quay mặt lại, anh và Tiểu Bàng đều bất ngờ, nhưng độ tò mò thì càng nhiều hơn nữa. Anh xoay vai, nhanh chóng sửa lại quần áo, anh rất muốn biết vì sao cô lại đi học quyền anh.
Cũng may đã có Tiểu Bàng hỏi thay anh: "Không phải con gái đều thích mấy môn như khiêu vũ hay yoga sao? Người thích quyền anh ít lắm đúng không?"
Doãn Hy quăng đôi đũa trong tay xuống bàn, cầm đùi gà lên gặm, cô nhìn hai người đàn ông trợn mắt há hốc miệng trước mặt —— à không, là hai chàng trai mới lớn. Cô thờ ơ nhún vai: "Các cậu không thể bắt một con chó địa chất phải luôn tinh tế, thanh lịch mọi lúc được. Trên thực tế, tôi luôn trong trạng trái đầu bù tóc rối, mặt mày lấm lem, rất ít khi có thể ngồi xuống ăn tối đàng hoàng với hai cậu như hôm nay. Hơn nữa......" Cô dừng lại, ánh mắt lướt qua mặt Nhiếp Tung và Tiểu Bàng: "Đối với một nhà địa chất làm việc ở ngoài hoang dã mà nói, không có gì quan trọng hơn sống sót."
Giọng điệu bình tĩnh ung dung, giống như cô mãi mãi trong dáng vẻ không màng mọi chuyện này. Đôi mắt cô phát sáng, tựa như ánh trăng, chiếu thẳng vào lòng Nhiếp Tung, trong suốt đẹp đẽ.
"Cho nên chị học quyền anh là dùng để phòng thân khi đến nơi hoang dã sao? Không trách vừa rồi chị phản ứng nhanh như vậy, một chiêu đã K.O anh Tung." Lòng hiếu kỳ của Tiểu Bàng bị moi ra, cứ hỏi câu này đến câu khác: "Chị Doãn, chị mau kể cho chúng em nghe đi, các chị ra chỗ hoang dã có cái gì chơi vui không?"
Doãn Hy liếc nhìn anh, thong thả trả lời: "Có nha, rất nhiều là đằng khác! Điều kiện ở đó rất kém, hoang vu không một ngọn cỏ. Vì vậy tối đến không ai dám uống nhiều nước, tại vì không dám chạy ra đi WC. Ngoài ra còn phải đốt lửa phòng chó sói, lúc ngủ phải cầm dao, nếu không may gặp phải ai đó có ý đồ xấu, vậy chỉ có dao và nắm đấm có thể cứu mạng."
Có lẽ đã bị doạ thật, Tiểu Bàng há miệng cả buổi, nói không thành lời.
Doãn Hy rút giấy, lau sạch đầu ngón tay dính dầu: "Cậu còn muốn nghe cái gì nữa?"
"Chị Doãn, sao công việc của chị nghe nguy hiểm thế?" Tiểu Bàng ôm chặt Nhiếp Tung, khóc hu hu cầu an ủi: "Anh Tung, vẫn là công việc của anh tốt, năm tháng tĩnh lặng, còn sống an ổn."
Doãn Hy nhìn bộ dạng hèn hạ cầu an ủi của cậu ấy, cô nhịn không được mà chọc tiếp: "Đương nhiên cũng không hẳn là nguy hiểm, thỉnh thoảng trong túi xách xuất hiện một thanh sô cô la, hay ai làm rơi một túi khô bò bị tôi nhặt được, những chuyện đó có thể làm người ta vui vẻ cả nửa ngày. Thế nào, lần sau tôi dẫn cậu đi khu hoang dã nhé?"
Cô nửa đùa nửa thật, mọi lời giải đáp của cô đều là để ngăn cậu ấy hỏi tới tấp.
Nhiếp Tung không nói lời nào, nhìn ngọn lửa rõ ràng bị dập tắt. Dường như chỉ trong nháy mắt, nhưng cũng dường như đã quanh quẩn lâu trong lòng, dáng vẻ Doãn Hy đi trong hoang mạc, ngủ ngoài trời cạnh núi xuất hiện trong đầu anh mà không hề có dấu hiệu báo trước, gương mặt tài hoa ấy càng hiện rõ dưới ánh nến.
Ngày hôm sau, Doãn Hy dậy thật sớm để đi xem xưởng chế tạo thuốc màu cùng Tiểu Bàng. Mấy người học trò Bàng Niên Húc thu nhận đang làm ra màu cơ bản như lục lam, thổ hoàng, chu sa, xanh lục. Đầu tiên nhóm các sư phụ nhỏ dùng búa đập vỡ quặng cứng, sau đó lại dùng cối đá nghiền đi nghiền lại cho nát, trong lúc nghiền còn phải lựa ra tạp chất và phần có màu sắc không đúng, tiếp đến đổi sang dùng đá treo thẳng tiến hành nghiền một lần nữa.
"Một quặng như vậy thì cần nghiền trong bao nhiêu lâu?" Doãn Hy nhìn những quặng nhỏ trong cối đá không chớp mắt, cô cẩn thận phân biệt từng khối một.
"Muốn khoáng thạch vô cùng cứng trở nên mịn nhẵn, ẩm mướt thì cần nghiền nhiều lần, thường sẽ mất hơn hai mươi ngày." Tiểu Bàng giải thích công việc một sư phụ nhỏ đang làm: "Giống như vậy đó, một tay chống, một tay xoay tròn chày đá, nghiền đến nghiền lui."
Các hạt khoáng thạch lớn cọ vào cối đá, tạo ra âm thanh chói tai. Tiểu Bàng che tai lại đi ra ngoài, ngược lại Doãn Hy ngồi xổm trước băng ghế dài, tràn đầy thích thú nhìn quặng nhỏ càng ngày càng nhỏ, càng đặc lại dưới tác động của nước và cách nghiền nát, dần dần nó bị nghiền thành màu nhuyễn nhừ.
"Bây giờ giai đoạn chế biến khoáng thạch đã hoàn toàn cơ giới hoá, gần như không còn thấy chỗ nào chế tác thủ công tại chỗ." Doãn Hy càng xem càng cảm thấy có ý nghĩa: "Tiểu Bàng, tôi có thể ở nhà cậu thêm vài ngày không?"
"Được nha, chị Doãn, hiếm khi thấy chị thích cái gì đó. Tiếc là ba em đã đi tìm quặng, bằng không ông ấy chắc chắc rất vui."
Doãn Hy chống tay lên mặt, nghiêm túc hỏi sư phụ nhỏ trước mặt: "Sư phụ, chỉ cần có màu cơ bản là có thể phối ra các loại màu khác phải không ạ?"
Sư phụ nhỏ cười với cô qua lớp khẩu trang, cười xong anh ta mới phát hiện cô không thấy được nên gật đầu: "Gần như vậy."
"Nếu chúng ta có thể phối ra các màu sắc khác nhau, vậy vì sao lại còn phải hao tâm tổn sức đi tìm quặng để chế tạo thuốc màu truyền thống thế? Vật liệu mới có nhiều chủng loại phong phú, số lượng màu làm ra được chắc chắn sẽ nhiều hơn màu truyền thống."
"Cái này...... cái này......" Sư phụ nhỏ bị câu hỏi hóc búa của cô chặn họng, ú ớ không trả lời được.
"Phục chế văn vật đa phần mang tính trùng tu, bảo vệ. Màu chế tạo từ vật liệu mới là thuộc về thuốc màu khoáng vật hiện đại, dù hiện tại hay sau này cũng không thể cho hiện ra hình ảnh giống như thuốc màu khoáng vật truyền thống, chỉ có cố gắng sử dụng màu vẽ quốc hoạ truyền thống mới có thể chân chính phục chế lại như cũ, bảo vệ văn vật." Không biết từ khi nào, Nhiếp Tung đã đứng ở phía sau cô.
Trong lòng Doãn Hy có quá nhiều câu hỏi, vì đã có người giải đáp nên cô quyết định nói ra hết: "Tôi nghe nói các sư phụ làm ra màu vẽ quốc hoạ ngày càng ít, người tình nguyện học lại càng ít hơn. Nếu tất cả quy trình chỉ là mài đi mài lại, vậy thì vì sao không dùng máy móc để giảm bớt gánh nặng nhân công?"
Cái cô thấy đây chưa thực sự là toàn bộ quá trình chế tác thuốc màu, sau khi nghiền nát sẽ tiến vào phân đoạn tách màu. Phần màu sềnh sệt được rửa qua nước, sau khi loại bỏ tạp chất, người ta sẽ để yên cho lắng đọng, rồi lại chia ra vật trôi lơ lửng và vật lắng động, đem đi hong khô sẽ có được màu đầu tiên. Cứ lặp đi lặp lại quy trình rửa sạch, lắng đọng, lấy màu, hong khô, cuối cùng mới có đủ màu từ đậm đến nhạt, phân ra bốn màu. Tất cả những công việc tỉ mỉ này, máy móc không làm được."
Nghe Nhiếp Tung giải thích xong, Doãn Hy không khỏi cảm khái: "Khoáng thạch nằm ẩn dưới đất ngàn vạn năm, quá trình từ khoáng thạch thành màu cũng giống như quá trình hình thành khoáng thạch, đều phải trải qua thời gian dài nhẫn nại và chờ đợi."
"Từ dưới nền đất lên đến giấy, khoáng sản rắn chắc biến thành lông trước ngực chim hoàng oanh, lá cây chuyển vàng khi vào thu, mặt trời đỏ rời khỏi đường chân trời." Mắt Nhiếp Tung thông qua mắt kính, dừng trên mái tóc ngắn suôn mượt của Doãn Hy, giọng của anh dịu dàng mà kiên định, anh nói: "Được như vậy thì kiên trì và chờ đợi đều đáng giá."
Tim Doãn Hy đập loạn một nhịp, cô quay đầu lại, mắt đối mắt với anh.
Chẳng qua chỉ đối mặt với phim thần tượng hai giây, Doãn Hy đã thấy bắp chân tê rần, cô thử đứng lên, nhưng giây kế tiếp cảm giác tê dại giống như ti tỉ con kiến gặm nhắm và choáng vàng ập đến, thân mình cô ngã nghiêng, đụng phải Nhiếp Tung.
Nhiếp Tung bỗng nhiên bị đâm phải nên không kịp phân tích, anh chỉ theo bản năng đưa tay ra đỡ lấy, rồi vội giúp cô ngồi xuống. Anh không có một chút hành động dư thừa nào, vẻ mặt chín chắn và chàng trai với ánh mắt chân thành, chung tình vừa rồi giống như hai người khác nhau.
Doãn Hy không yên lòng, cô thuận miệng nói: "Tôi muốn uống nước." rồi xua mọi người đi. Ngồi nghỉ một lát, cô lập tức vào phòng thuốc màu thành phẩm cách vách, Tiểu Bàng đang ngồi bên trong sửa lại danh sách hàng mẫu.
"Sau khi tốt nghiệp đại học, cậu sẽ về kế thừa kĩ thuật của ba cậu phải không?"
Tiểu Bàng hơi bất ngờ, sau đó cậu ấy cười cười: "Không nói trước được."
Doãn Hy nhìn cậu ấy, gật đầu tỏ ý đã hiểu rõ.
Tiểu Bàng nhoẻn miệng cười, tự giễu: "Học kĩ thuật này là một việc rất khó, phải không sợ khổ, không sợ mệt, còn phải chịu được cảnh lạnh lẽo cô đơn để nghiêm túc nghiên cứu. Chị Doãn, em nói một câu thật lòng, vừa không kiếm được tiền mà còn vất vả, bây giờ có mấy người trẻ tuổi tình nguyện học đâu?"
"Vậy mấy sư phụ ngồi trong kia thì sao?"
"Chị biết đây là nhóm sư phụ thứ mấy ba em thu nhận rồi không? Mỗi lần thu nhận người mới, ông ấy giảng bài với sự kỳ vọng dạt dào, đến cuối cùng, học trò chỉ còn lại hai người."
Doãn Hy biết kĩ thuật thủ công rất khó truyền thừa, nhưng cô không ngờ được tài nghệ làm màu vẽ quốc hoạ đã sắp không còn người nối nghiệp.
"Nếu không phải anh lớn của em làm theo ý mình, nghĩ ra đường kinh doanh thứ khác để duy trì xưởng được vận hành hàng ngày, thì có lẽ nhà của chúng em đã sớm không kiên trì nổi nữa." Nói đến đây, Tiểu Bàng không nhịn được thở dài: "Chị Doãn, chị hỏi em có về đây không, thật ra em cũng không biết."
Doãn Hy im lặng hẳn đi, cô lấy điện thoại ra tra giá cả của thị trường thuốc màu hiện tại. Một hộp 24 màu vẽ quốc hoạ làm bằng chất tổng hợp hoá học chỉ bán với giá hơn 20 đồng, mà hộp 21 màu của Bàng gia, mỗi màu cùng lắm hơn 3 gram lại có giá bán hơn 500 đồng.
"Đúng vậy, nguyên vật liệu ngày càng khan hiếm, nhân công cần thiết càng ngày càng cao, giá cả cũng càng ngày càng đắt, đặt vào thị trường hiện tại thì hoàn toàn không có sức cạnh tranh, nghề này chưa suy tàn hẳn chẳng qua là do người yêu thích quốc hoạ truyền thống duy trì thôi." Doãn Hy bị lây vẻ âu lo của Tiểu Bàng, cảm xúc cũng hơi tụt dốc.
Khi Nhiếp Tung đi lấy nước vào, anh rõ ràng cảm nhận được bầu không khí ảm đạm trong phòng.
Tim Doãn Hy giống như vị một bàn tay vô hình nắm lại, cô ngửa đầu nuốt xuống một ngụm nước, rồi nhẹ giọng hỏi anh: "Nhiếp Tung, thuốc màu vẽ quốc họa truyền thống sẽ biến mất vào một ngày nào đó phải không?"
Nhiếp Tung ngẩn ra.
Làm nghiên cứu địa chất đã lâu, từ trước đến nay Doãn Hy đều nhìn nhận vấn đề theo hướng lý trí, khách quan, người Nhiếp Tung cho rằng coi trọng khoa học, tính thực tế nhất, giờ đây mày chau mặt nhăn hỏi anh một vấn đề cảm tính nhất. Cô thu lại cái tính quả cảm ngày trước, dùng giọng mềm mỏng hơn gọi tên anh, không phải là kiểu lễ phép xa cách như "Thầy Nhiếp", cũng không phải là kiểu vui đùa trêu chọc như "Thầy Tiểu Nhiếp", mà cô kêu anh là —— Nhiếp Tung.
"Sẽ không."
Hai chữ hoà nhã mà kiên định đã hoàn toàn kéo được Doãn Hy trở về hiện thực, cô khôi phục lại hình dáng vui cười như cũ, giống như vừa nãy là một người ở trong ảo giác. Cô cười tủm tỉm mở miệng: "Tôi rút lại vấn đề vừa nãy, chung quy vẫn sẽ có ngày nguyên liệu biến mất, trước mắt số lượng khoáng thạch đã vô cùng khan hiếm rồi đúng không, thầy Tiểu Nhiếp?"
Lại là "thầy Tiểu Nhiếp"......
Nhiếp Tung nhíu mày, anh muốn giải thích nhưng lại tựa như bị một vật gì đó chặn ngang họng. Trong nhất thời, không khí lại rơi vào cảnh xấu hổ lúng túng chưa từng có.
Tiểu Bàng nhìn Doãn Hy, rồi nhìn mắt Nhiếp Tung, cậu ấy lại nhanh nhanh giải vây: "Đúng đó. Ba em vì muốn có được nguyên liệu chế tác tốt nhất mà đã đi Vân Nam, Quý Châu, Cam Túc, Hồ Nam, Phúc Kiến, Giang Tây, rất nhiều khu vực xa xôi, vất vả rất lâu với làm ra được một ít màu tốt, chỉ đủ cung cấp cho Viện bảo tàng để tu sửa tranh cổ."
Doãn Hy biết nguyên vật liệu làm màu vẽ quốc hoạ truyền thống không chỉ có khoáng vật, mà còn có động thực vật, nếu như vậy thì xem ra không đường nỗi cùng đường. Cô thoải mái bàn luận: "Động vật cùng thực vật chắc sẽ lạc quan hơn, nó không giống khoáng vật phải tích luỹ trong thiên nhiên ngàn vạn năm, thu thập một ít, sẽ khuyết thiếu một ít."
"Có lẽ là vậy." Tiểu Bàng không có ý kiến: "Em không hiểu lắm, chỉ ngẫu nhiên nghe được lúc ba em lải nhải bên tai. Anh Tung, anh hiểu biết nhiều, anh nói với chị Doãn đi."
Nhiếp Tung liếc nhìn Doãn Hy, cô làm bộ dạng học sinh giỏi nghiêm túc, nghiêng đầu chờ anh trả lời. Anh không đành lòng để cô lại khó chịu, anh giảng giải tỉ mỉ: "Để làm phấn thoa mặt truyền thống, phụ nữ Tây Dương dùng ổ rệp son, hơn nữa phải là loại sống ở rừng rậm nguyên thuỷ, ngày đó người ta lấy ổ sẽ phá cây, bây giờ rất khó có được. Ngoài ra còn có một thực vật vô cùng quan trọng —— nghể chàm, là nguyên liệu để sản xuất màu lục lam. Thông thường người ta gieo giống vào tháng 11, tết Đoan Ngọ năm sau mới có thể thu hoạch, chiếm hết nửa năm cày bừa, rất ít nông dân đồng ý trồng." Đây là lý do nguyên liệu truyền thống gặp phải tình trạng túng quẫn, không phải dăm ba câu là có thể nói rõ, nhưng anh vẫn thấy không cần bi quan như vậy: "Nhưng tôi vẫn muốn nói, màu vẽ quốc hoạ truyền thống sẽ không biến mất. Đó cũng là nguyên nhân chúng ta đến đây, đồng thời cũng là mục đích hợp tác của chúng ta, cô nói xem, tiến sĩ Doãn?"
Lĩnh vực này khá quen thuộc với anh, vì anh cũng quan tâm đến ngành sản xuất. Giờ phút này, Nhiếp Tung đứng đắn nhưng có chút e thẹn đã biến mất, anh không còn hồi hộp đến mức đỏ tai, cũng không còn dáng vẻ ngây ngô ngốc nghếch. Anh dùng ánh mắt chắc chắn nhìn Doãn Hy, dường như đang đợi đáp án, nhưng thật ra anh không cần cô trả lời.
Bởi vì anh biết, dù đối mặt với ngàn vạn người, mình vẫn sẽ dũng cảm bước tiếp, cô chắc chắn cũng sẽ như vậy.
Ảnh cap bởi Nữ hiệu thư Fernweh từ Mộng Hoa Lục - Cố Thiên Phàm x Triệu Phán Nhi